Neden ayrılıyorsunuz anne? Benim yüzümden mi?
Dün biraz ağladım, o yüzden mi ayrılıyorsunuz ?
Peki ayrılsanız da beni hep seveceksiniz ama değil mi?
Bugün sizlerle buluştuğum bu yazıda; çiftlerin boşanması, çocukların gözünde boşanmanın ne olduğu, çocukların bu süreci nasıl yaşadığı ve boşanma sürecini daha sağlıklı nasıl yaşanabileceği konusunda kısa bilgiler vermek istiyorum.
Boşanma; aile birliğinin zarar görmesi sonucunda yasalar önünde evlilik bağının son bulması, çiftlerin ve varsa çocukların yeni bir düzen kurması anlamına gelen kimi zaman zor olabilen, bazı ailelerde ise daha kolay ilerleyebilen süreçtir.
Neden boşanıyoruz?
-Çiftlerin evlilikleri boyunca yaşadıkları ekonomik, ilişkisel, psikolojik, duygusal vb. problemleri çözüme kavuşturamamaları, çözüme kavuşturulamayan bu problemlerin ise zaman içerisinde bir sarmal haline gelmesi,
-Çiftlerin yaşadığı herhangi bir tartışma sonrasında günlerce süren küsme, 'trip atma' gibi ilişkisel problemlerin olması,
-Çiftlerin birbirlerini dinlemek, anlamak ve anladığını aktarabilmesi konusunda problem yaşaması,
-Çiftlerin birinin ya da ikisinin de ilişkide değerli, sevilen, ilgilenilen olduğunu zaman içinde hissetmemeye başlaması,
-Çiftlerin evlilikten ve birbirlerinden olan beklentilerin uyumlu olmaması,
-İlişkide şiddetin olması,
-Aldatılmak veya aldatmak,
-Çiftlerin birbirlerine güvenlerini kaybetmeleri şeklinde sıralanabilir.
Peki ya çocukların gözünde anne ile babanın ayrılıyor olması ne anlam ifade eder?
Boşanma; evli çiftin mahkeme kararıyla evliliklerine bir nokta koyması, evliliklerini sonlandırma olarak düşünülse bile çocuk için bir nokta değildir. Boşanmayı boşanma öncesi, boşanma ve boşanma sonrası olarak değerlendirmek yani boşanmayı bir süreç olarak değerlendirmek gerekir. Çocuğun boşanmadan nasıl etkileneceği, anne ve babanın bu süreci nasıl yöneteceği ile doğru orantılıdır.
Çocuk açısından boşanma; öncesinde birlikte yaşadığı anne ve babasının boşanması sonucunda aile bütünlüğünün dağılması ve iki ebeveyne eşit şekilde erişememesi olarak yorumlanabilir. Çocuk açısından alışmış olduğu düzenin değişmesi, ebeveynlerinden biriyle önceye oranla daha az görüşmesi gibi durumlar kaygı yaşamasına neden olabilir.
Çocukların boşanma sürecinden negatif yönde etkilenmesine sebep olan etkenler nelerdir?
-Boşanma süreciyle ilgili anne-babanın çocuğa eksik veya hatalı bilgilendirme yapmaları: Boşanmanın ne olduğu, boşanma sürecinden sonra çocuğun hayatında nelerin değişip nelerin değişmeyeceği konusunda çocuklara (yaş gruplarına göre) doğru bilgilendirme yapmak çok önemlidir. Bu bilgilendirmeyi yaparken anne ve babanın çocuğun anlayabileceği ifadelerle, çocuğun taşıyamayacağı yükleri çocuğa vermeden örneğin (annen- baban bizi terk etti, annen veya baban beni aldattı, artık bizden ayrılacak, seni sevmiyor gibi...), boşanma konusunda bilgi vermek çocuğun şoke olma sürecini kısaltacaktır.
-Boşandıktan sonra ebeveynlerin çocuklarıyla kurduğu ilişkide değişiklik olması: Boşanma sürecinden sonra çocuğun velayetinin genellikle annede kalması, baba ile annenin farklı evlerde yaşamaya başlaması, çocuğun evden ayrılan ebeveyni ile eskisi gibi görüşememesine neden olabilir. Boşanma sürecinde çiftlerden birinin diğerinden öç almak için çocuğu ile görüşmesine izin vermemek, ayrı yaşayan ebeveynin çocuğuna karşı önceye oranla daha ilgisiz davranması çocuğun bu süreçte yaşayacağı kaygı düzeyini artırarak güvensizlik yaratabilir.
-Boşanma sonrasında çocuğu anne-baba arasında casus/ajan olarak kullanmak: Boşanmadan sonra çiftlerden biri çocuğu aracı olarak kullanıp "O evde olan ne varsa bana anlatacaksın, annen/baban yeni biriyle birlikteyse haber vereceksin’’ gibi çocuğun istemeyeceği davranışları yapmaya zorlayacak noktalara kadar gitmektedir.
-Ebeveynlerin boşanma nedeni olarak çocuğa karşı suçlayıcı söylemlerde bulunması: "Senin yüzünden ayrılıyoruz", "Sen çok ağlıyorsun", "Yaramazsın", "Kardeşinle anlaşamıyorsun", "Geceleri uyumuyorsun" gibi ayrılmalarının gerekçesi olarak çocuğu göstermek çocuğun kendisini suçlamasına, öfkelenmesine, ailesine ve kendisine karşı hırçınlaşmasına neden olabilir.
Boşanma süreciyle ilgili her zaman çok zor olacak, yıllar süren travmatik etkiler yaratacak şeklinde bir genelleme yapmak doğru değildir. Anne ve babasından ayrı yaşamak istemeyen her çocuk, boşanma sürecinden elbette ki etkilenecektir. Bir süre kaygılı, korkulu, üzüntülü, isyankar, reddedici olması mümkündür. Fakat bu süreci çocuğun daha fazla etkilenmesine izin vermeden atlatmasını sağlamak için yukarıda belirttiğim noktalara dikkat etmekte fayda var.
