Anayasayı 45 kişilik ortak grup yazacak

Komitede Esad Rejimi, muhalifler ve bağımsızlardan oluşacak sivil toplum grubundan BM’nin seçeceği 15’er kişinin atanmasıyla 45 kişilik anayasa yazım grubu oluşturulacak.

Suriye konulu 5. Türkiye-Rusya-İran Üçlü Zirvesi, önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde Çankaya Köşkü’nde gerçekleşti. Görüşmede, Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Suriye’de siyasi çözüm için mutlak görülen Anayasa Komitesi’ni oluşturacak isimler üzerinde uzlaştıklarını açıkladı. Erdoğan, Suriye anayasasını baştan yazacak komitedeki son pürüzlerin hallolduğunu belirtirken Putin de, mutabakatın Cenevre’de ivedi görüşmelerin önünü açtığını ifade etti. Ruhani ise Suriye’de 2020 veya 2021’de seçimlerin düzenlenmesinin beklendiğini kaydetti.

150 kişilik liste

BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına göre, Suriye’de siyasi çözüm için en önemli adım olarak Anayasa Komitesi’nin oluşturulması ve adil seçimler aracılığıyla Suriye halkının yeni yöneticilerini seçmesi öngörülüyor. Yazılacak yeni anayasa için bir komite oluşturulması kararı, Ocak 2018’de Rusya’nın Soçi kentinde muhalifler ve Esad rejimi temsilcilerinin bir araya geldiği ancak katılımcı listesi sebebiyle olaylı geçen konferansta alındı.

Karara göre 150 kişiden oluşacak komitede Esad Rejimi 50, muhalifler 50 ve bağımsızlardan oluşacak sivil toplum grubu da 50 kişiyle temsil edilecek. 150 kişilik grubun oluşmasının ardından her 3 gruptan BM’nin seçeceği 15 kişinin atanmasıyla 45 kişilik anayasa yazım grubu oluşturulacak.

YPG irtibatı

18 ay süren görüşme trafiğinin ardından BM öncülüğünde kurulacak ve çalışmalarına başlayacak komite için muhalifler ve rejimin hazırladığı liste üzerinde uzlaşma sağlanırken, bağımsızların belirlenmesi çalışmalarında pürüzler ortaya çıkmıştı. Son olarak bir isim üzerinde görüş ayrılığı yaşandığı, Türkiye’nin söz konusu isme YPG irtibatı olduğu için itiraz ettiği belirtilmişti. Aynı zamanda üç ülkenin komitenin görev tanımının ne olacağı konusunda da mutabakata varamadığı ifade edilmiş; komitenin yeni baştan bir anayasa mı hazırlayacağı yoksa 2012 yılında Esad yönetiminin hazırladığı anayasayı revize mi edeceği konusunda netlik sağlanmamıştı. İran, bu noktada Suriye anayasasının yalnızca “revize edilmesi” gerekliliğine vurgu yapmaya devam ediyor.

Resmi duyuru

Uzlaşma gerçekleştiğinde Türkiye, Rusya ve İran’ın dışişleri bakanları ile BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen’in katılımıyla, New York ya da Cenevre’de resmi duyurunun yapılması, ardından da komitenin çalışmalarına başlaması bekleniyor. Anayasa Komitesi’nin çalışmalarına başlamasıyla Suriye’de yeni anayasanın hangi temel ilkeler üzerinde oturtulacağı, karar mekanizmalarının nasıl çalışacağı, bu yeni anayasanın seçimlere ne gibi etkileri olacağı gündeme gelecek.

Kilit önemde

Öte yandan komite ile ilgili gelinen son durumun tartışılacağı 14. Astana toplantısı önümüzdeki ay Kazakistan’ın başkenti Nur Sultan’da yapılacak. Suriye’nin yeni anayasasını yazacak olan komitenin kurulması, Suriye’de sekiz yıldır devam eden savaşı sona erdirecek seçimlerin yapılması ve beklenen siyasi reformların hayata geçirilmesinde kilit önem taşıyor.