Siyaset Gensoru ile düşürülen ilk bakan

Gensoru ile düşürülen ilk bakan

21.05.1999 - 00:00 | Son Güncellenme:

Gensoru ile düşürülen ilk bakan

Gensoru ile düşürülen ilk bakan


Teşvikiye Camii'nde bugün kılınacak öğle namazı sonrası Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verilecek olan Türk siyasi tarihinin önde gelen isimlerinden Hayrettin Erkmen, en uzun süre bakanlık yapan politikacılar arasında yer almasının yanı sıra gensoruyla düşürülen ilk bakan unvanına da sahipti.
Tirebolu'da 1915'te doğan Erkmen, 1938'de Ankara Üniveristesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun olduktan sonra Cenevre İktisat Fakültesi'nde doktora yaptı. İstanbul Üniveristesi İktisat Fakültesi'ne 1949'da asistan olarak atandı.
Demokrat Parti'den (DP) 1950 seçimlerinde Giresun milletvekili seçilerek aktif politikaya atılan Erkmen, yaşamının bundan sonraki 49 yıllık döneminde politikayla iç içe yaşadı.
Meclis'e DP listelerinden girdikten sonra Adnan Menderes'in yakın çevresinde yer almayı başaran Erkmen, 1953'te Devlet Bakanı Muzaffer Alakant, Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri ve Çalışma Bakanı Samet Ağaoğlu'nun istifası sonrası ikinci Menderes hükümetinde Çalışma Bakanlığı'na atandı.
Bu bakanlardan İleri, "ırkçıları, Turancıları ve yobazları himaye eden" bir bakan olarak görülüyorduu. Ağaoğlu ise basının düşmanı sayılıyordu. Başbakan tarafından alınan bu istifalar Menderes'in ılımlılara ve liberallere tanıdığı ayrıcalıklar olarak yorumlanmıştı.
İkinci, üçüncü ve beşinci Menderes hükümetlerinde Çalışma Bakanı olarak görev yapan Erkmen, ilk bakanlığı sırasında halef - selef olduğu Ağaoğlu'nun baldızı Münire Babaoğlu ile 1955'te evlenerek eski bakanla bacanak oldu.
DP grubunda huzursuzlukların artması sonrası Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Menderes'ten yeni bir kabine kurmasını isteyince 9 Aralık 1955'te oluşturulan dördüncü Menderes kabinesinde Erkmen yer almadı.
Namık Gedik'in yerine 1956'da DP Meclis Grubu Başkanlığı'na seçilen Erkmen, 1957 seçimlerinden sonra yeniden Çalışma Bakanlığı görevine getirildi. Erkmen, 1958'de kabine içindeki değişiklikle Ticaret Bakanlığı'na getirildi. Kabinede 1959'da yapılan değişiklikle de İmar ve İskan Bakanlığı'na kaydırılan Erkmen bu görevini 1960 ihtilaline dek sürdürdü.
Menderes ve arkadaşlarıyla birlikte yargılandığı Yassıada Mahkemesi'nce 10 yıl hapse mahkum edilen Erkmen, 1964'te tahliye edildi. Aftan yararlanarak Adalet Partisi'ne (AP) girdi ve 1975'te Giresun senatörü seçildi. 12 Eylül 1980 öncesi kurulan altıncı Demirel hükümetinde Dışişleri Bakanlığı görevine getirilen deneyimli politikacı, MSP tarafından verilen ve CHP tarafından desteklenen bir gensoru önergesinin 231 oyla kabul edilmesi sonucu Türk siyasi hayatında ilk kez gensoruyla düşürülen bakan oldu.
Bu oylamadan bir hafta sonra gerçekleşen 12 Eylül 1980 müdahalesiyle birlikte zorunlu olarak politikaya ara veren Erkmen'in yıldızı sonraki politik yaşamında Demirel ile barışmadı.
1992'de yeniden canlandırılan DP'nin genel başkanlığına getirilen Erkmen, Meclis'te kabul edilen bir yasayla yeniden açılan AP'nin kapatılması nedeniyle Demirel'e ağır eleştiriler yöneltti.
"Sağın birleşmesi DP'de olacaktır" diyen Erkmen, bir süre sonra parti genel başkanlığını, "Mehmet Keçeciler ekibiyle çalışabilir" diyerek karşı çıktığı Aydın Menderes'e bırakarak köşesine çekilmek zorunda kaldı.