İçişleri Bakanı’na derneklere doğrudan müdahale yetkisi

Affa uğramış olsa bile; terörizme doğrudan veya dolaylı fon sağlama veya toplama, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal etme ve ticaretini yapma veya kara para aklama suçlarından mahkum olanlar, derneklerin genel kurul dışındaki organlarında görev alamayacak. Dernek organlarına seçildikten sonra bu suçlardan mahkum olanların görevi sona erecek. Söz konusu kişilere, görevden ayrılmamaları durumunda önce yazılı uyarı gönderilecek. Bu uyarıya rağmen bir hafta içinde görevini sonlandırmayan dernek yöneticilerine bin 500 TL idari para cezası verilecek. Mülki idare amirince yapılan ikinci yazılı uyarıya rağmen 30 gün içinde görevin sonlandırılmaması halinde ise Cumhuriyet savcısının veya bir ilgilinin istemi üzerine mahkeme, derneğin feshine karar verecek. Mahkeme, dava sırasında faaliyetten alıkoyma dahil gerekli bütün önlemleri alacak.

Kayyum atanacak

Aynı zamanda söz konusu bu üç suçtan dolayı derneğin genel kurulu dışındaki organlarında görevli olanlar veya ilgili personel hakkında “soruşturma” başlatılması halinde, ilgili organlar, “geçici tedbir” olarak İçişleri Bakanı tarafından görevden alınabilecek. “Tedbirin yeterli olmaması ve gecikmesinde sakınca bulunması” hallerinde ise İçişleri Bakanı, derneği geçici olarak faaliyetten alıkoyabilecek ve derhâl mahkemeye başvuracak. Mahkeme, 48 saat içinde faaliyetten geçici alıkoymaya ilişkin kararını verecek. Vali, görevden alınan organların ve üyelerinin yerine kayyum atanması için dernek merkezinin bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesine başvuracak. Kayyumun görevi, dava sonucu verilen hüküm kesinleşinceye kadar devam edecek. İçişleri Bakanlığı’nca veya mülki idare amirliğince talep edilmesi halinde, dernekler ile derneklere ait her türlü tesis, müessese ve ortaklığı bulunan kuruluşlar da denetlenebilecek.

Bankalardan belge istenecek

Gerekli görülen hallerde, derneklerin tüzüklerinde gösterilen amaçlar doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediklerinin denetimi için İçişleri Bakanı veya mülkî idare amiri, kamu personeli görevlendirebilecek. Bu denetimlerin, yapılacak risk değerlendirmelerine göre 3 yılı geçmeyecek şekilde her yıl yapılması esas olacak. Denetim ile görevlendirilenler, kamu kurum ve kuruluşlarından ve bankalardan, “denetim görevi kapsamına giren hususla sınırlı olarak” her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilecek. Talepte bulunulanlar, istenen bilgi ve belgeyi vermek zorunda olacak.

7 bin TL sınırı

Yurt dışına yapılacak yardımlar, yardım yapılmadan önce dernekler tarafından mülki idare amirliğine bildirilecek. Bildirimde bulunmadan yardım alan ya da bildirimi yapıldığı halde nakdi yardımı bankalar aracılığıyla almayan dernekler 5 bin ila 100 bin TL arasında para cezasına çarptırılacak.. 7 bin TL’yi aşan her türlü gelir, tahsilat, gider ve ödemelerini bankalar veya PTT aracılığıyla yapmayan dernek yöneticilerine, her bir işlem için işleme konu tutarın yüzde 10’una kadar idari para cezası verilecek.