Tahıl koridoru için ilk adım atıldı

ANKARA Milliyet - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un başkanlıklarında askeri yetkililerin de katılımıyla yapılan görüşmede, tahıl koridoru için ilk adım atıldı. Çavuşoğlu, “Dünyanın hem Ukrayna hem de Rusya Federasyonu’nun ihraç edeceği ürünlere ihtiyacı varsa bunun önünü hep birlikte açmamızda fayda var” dedi. Lavrov da, “Biz, bu güzergahların güvenilir şekilde işlemesini sağlamaya hazırız” diye konuştu. Çavuşoğlu ve Lavrov’un ikili görüşmesinin ardından askeri yetkililerin de bulunduğu heyetlararası görüşmeler yapıldı. Görüşmelerde; tahıl koridorunun yanı sıra Suriye başta olmak üzere bölgesel gelişmeler de ele alındı.

‘BM planı makul’

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi Sergi Salonu’ndaki ortak basın toplantısında Çavuşoğlu, özetle şunları söyledi: “Ukrayna tahılının uluslararası piyasaya ihraç edilebilmesi için çeşitli fikirler ortaya çıktı ve en son Birleşmiş Milletler’in (BM) bir planı var. Bu konuda gemilerin denetlenmesi dahil BM, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye arasında oluşturulabilecek bir mekanizma ve iş birliğini içeren bir plandan bahsediyoruz. Biz Türkiye olarak bu planı makul buluyoruz ve uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz. Bu ürünleri taşıyacak gemilerin sigorta edilmesi, lojistik konular, limanlara ulaşabilmesi, verilecek servisler ve ödemelerle ilgili yani bankacılıkla ilgili işlemler konusunda da gerekli adımların atılması gerektiğini düşünüyoruz. Yani dünyanın hem Ukrayna hem de Rusya Federasyonu’nun ihraç edeceği ürünlere ihtiyacı varsa bunun önünü hep birlikte açmamızda fayda var.”

‘Kıymetli çabalar’

Lavrov da şunları söyledi:

“Liderlerimiz 9 defa telefon görüşmesi yaptılar. Yatırım, ekonomi alanlarında konuları ele alma fırsatı bulduk. Ticaret hacmimiz Ocak-Mart aylarında iki misli arttı, 14 milyar dolara ulaştı. Uluslararası konuların arasında elbette ilgi odağımız Ukrayna meselesi. Bizim ülkemizin güvenliğini tehdit eden bir takım problemler oluştu sınırımızda. Bu bölgeden gelen birtakım güvenliğimizle ilgili endişemiz vardı. Askeri harekatımızdan bahsettim ve bilgi verdim. Biz sivillere minimum derecede hasar vermeye özen gösteriyoruz. Donetsk ve Luhansk’ta Rus vatandaşları korumak bizim amacımız. Ukrayna’dan tahıl ürünlerinin sevk edilmesi konusunu da ele aldık. Batılılar bunu bir facia olarak göstermeye çalışıyor. Halbuki Ukrayna tahıl ürünlerinin piyasadaki payı sadece yüzde 1. Dolayısıyla herhangi bir gıda krizi buradan gelmez... Türk dostlarımızın çabalarına büyük önem atfetmekteyiz. Çok kıymetlidir Türk mevkidaşlarımızın çabaları. Onlar hem tahıl ürünlerinin hem de yabancı gemilerin Ukrayna limanlarından çıkışını, tahliyesini sağlamaya çalıştılar bizimle.”

Boğazlara kadar koridor

Ukrayna’nın bu gemileri ve insanları orada adeta rehin gibi tuttuğunu savunan Lavrov şöyle devam etti:

“Deniz kuvvetlerimiz, Karadeniz filomuz orada devamlı olarak, beşeri koridorlar açıyor. Ukrayna’nın sularından Boğazlara kadar açılan koridordan bahsediyoruz. Bu güzergahtan gitmek isteyen tüm gemiler buradan yük taşıyabilir, hareket edebilirler. Ukraynalılar mayınsızlaştırma faaliyetine hazır olduklarını beyan ediyorlar; ama birkaç gün önce Sayın Zelenski, ‘Bize gemilere karşı kullanabileceğimiz silahları verin. Biz oradaki problemleri hallederiz’ dedi. Ne yapmak istedikleri buradan anlaşılıyor. Mayınsızlaştırma faaliyetlerine başlamaya hazırsa Ukrayna tarafı biz de buna hazırız... Bizim tarafta gemi çıkışlarına herhangi bir engel yok. Devlet Başkanı Putin, bunu sözlü olarak dile getirdi. Biz, bu güzergahların güvenilir şekilde işlemesini sağlamaya hazırız.”

Kızdıran soru

Soruların ardından kürsüden ayrılmaya hazırlanan iki bakan, Ukrayna TV’ye çalıştığını belirten bir gazetecinin ısrarla soru sorma talebini kabul etti. Ukraynalı gazeteci, “Rusya, tahıl dışında çaldığı başka neyi satabildi?” diye sordu. Lavrov, “Sürekli nerede ne çalabiliriz’ diye endişe ediyorsunuz, sizce herkes bunu mu yapıyor? Biz resmen duyurduğumuz hedefleri yerine getiriyoruz: Ukrayna’nın doğusunu Neo-Nazi rejiminin baskısından kurtarmak. Bununla uğraşıyoruz.

‘Hassasiyetinizi dikkate alıyoruz’

Çavuşoğlu, basın toplantısında Suriye’nin kuzeyinde düzenleneceği açıklanan olası harekata da atıfta bulunarak, şunları dile getirdi: “Özellikle Astana formatıyla Suriye’de siyasi bir çözüm bulma çabamız devam ediyor. En son Anayasa Komisyonu’nun 8’inci toplantısının başarısızlıkla sonuçlanmasında da gördük ki rejim siyasi çözüme yanaşan taraf değil. Diğer taraftan Suriye’nin kuzeyinde bize yönelik PKK/YPG’nin artan tehdidi var. Bu tehdide karşı tedbir almamız gerekiyor. Daha önce AB ve Rusya ile Ekim 2019’da vardığımız mutabakatlar var. Bunların da uygulanması konusunu ele aldık. Bu terör örgütlerine müsaade edilmemesi gerekiyor. Libya’daki durumu, Azerbaycan-Ermenistan arasındaki normalleşmeyi de ele aldık. Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşmeyi ele aldık ki bu konuda Rusya Federasyonu’nun verdiği destek için kendilerine teşekkür ediyoruz.”
Lavrov da Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine harekat hazırlığının sorulması üzerine; 2019’da İdlib’i de kapsayan bölgenin terör örgütlerinden ve tehdidinden temizlenmesine yönelik bir mutabakat zaptı imzalandığını ancak bunun uygulanmadığını ima etti. Lavrov, “Ayrıca Türk dostlarımızın dış güçler tarafından sınırlarında oluşturulan tehditlerle ilgili hassasiyetlerini dikkate alıyoruz. ABD, gayrimeşru şekilde orada bir örgütü besliyor ve biz buradaki hassasiyetlerinizi anlıyoruz. Çünkü Rusya’yla ilgili de aynı şekilde dış aktörler, aynı faaliyetlerde bulunuyorlardı. Bu tehditlerin sınırlarımıza dayandığını biliyorsunuz. Dolayısıyla Suriye meselesiyle ilgili iş birliğimiz sürecek” dedi.