Her tasarım “güzel” olmak zorunda mı?

Tasarımın estetik olarak göze cazip gelmesi gerektiği fikri artık kalıplaşmış. Oysa gerçek tasarım, soruna getirilen çözümdür. Ve parmakla gösterilecek kadar güzel olmak zorunda değildir

Vitamin mi? Ağrı kesici mi? Vitamin hastalık önleyicidir ama bir kez almakla kurtulunmaz hastalıktan. Peki ya ağrı kesici? Ağrıdan başınızı yastıktan kaldıramadığınız anlar olmuyor mu? O zaman ne kullanmak istersiniz? Elbette ağrı kesici. Tasarım ürünler tam da böyle. Kimi vitamin, kimi ağrı kesici...
Tasarımın estetik olarak göze cazip gelmesi gerektiği fikri artık kalıplaşmış bir stereotip. Alıcının estetik kaygılarla vereceği karar, onu yaşamındaki bir soruna çözüm getirmekten çok uzaklaştırıyor. Vitamini tercih ediyor, ağrı kesiciye ihtiyacı olduğunu görmezden geliyor.

Musluk, kapı kolu, şişe... Hepsi tasarım
Artık gündelik yaşamımızın vazgeçilmezleri olan ürünlerin tasarım olduğunu fark etmemiz ve onlara saygı duymamız gerekir. Musluk, kapı kolu, kahve bardağı, su şişesi... Aslında hepsi birer tasarım. Hepsi yaşadığınız bir soruna çözüm getirmek için birinin yaratıcılığının fiziksel hali. Evet, artık bu fikre alışmamız lazım; tasarım, soruna getirilen çözümdür.
Doug Dietz, MR makinesi gibi yaşam kurtaran birçok medikal cihazın yaratıcısı. Bir gün, yarattığı MR makinesine giren bir çocuğu izliyor. Çocuk makineye girmemek için direniyor, ağlıyor. Dietz çocuğa hak veriyor çünkü yaşam kurtaran MR, üstü kapalı, korkunç bir makine. Gerekli fakat bir o kadar da ürkütücü. Bunu fark eden Dietz, MR makinesini korsan gemisi resmiyle kaplıyor, her çocuğa “Şimdi sessiz ol, korsanlar seni takip ediyor, sakin kıpırdama yoksa seni bulurlar, 15 dakika seni burada saklayalım” diyor. Oyuna seve seve katılan çocuk makineye giriyor ve korsanlara yakalanmamak için 15 dakika sessiz kalıyor.
Tasarım parmakla gösterilip “güzel” olmak zorunda değildir. New York’ta artık her evin vazgeçilmezi olan bir tasarım ürün var. O da “ağrı kesici” olanlardan. Çoğu zaman yere dökülenleri temizlemek için süpürgeyi çıkarmaya üşeniriz. İşte böyle anlardan biri, peçeteyle temizlik kadar kolay olan yeni bir temizlik gerecinin doğum anı olmuş. Tasarımcı Procter&Gamble, ürün ise Swiffer. Sopanın ucuna tek kullanımlık bez takıp temizliğinizi çok kolay yapabiliyorsunuz. İşiniz bittiğinde ise sopayı dolaba kaldırıp bezi çöpe atabiliyorsunuz.
Tabii sorunu fark edip çözmek büyük bir başarı. Fakat gerçek çözümlerin yanında sorun olmadan gereklilik yaratan ürünlerin sayısı da çok fazla. Gerçek sorunu fark etmek insan analizinden başlıyor. Herkes tasarlayabilir, önemli olan düşünme süreci.

Dietz, çocuklar için MR makinesini korsan gemisi resmiyle kapladı.

Yaratıcı olmamak için bahane yok
Elitlik fikrinden de kurtulduğumuza göre, bu süreci kolaylaştıran bir şirketten söz etmek istiyorum şimdi de... New York’ta kurulan Quirky. Herkes tasarımlarını www.quirky.com’a koyabiliyor. Beğenilirse para toplanıyor ve ürün hayata geçiriliyor. Siteye koyduğunuz tasarım, peçetenin üzerine çizdiğiniz bir çöp adam gibi bile olabilir, hani herkes çizemez
gibi bir düşünce var ya, onu da yok ediyor. Önemli olan fikir, gerisi üretimcilere kalıyor. Quirky, tasarım yapmasının imkansız olduğunu düşünenlerin bile fikirlerini hayata geçirmiş.
Artık yaratıcı olmamak için bahane yok. Tasarımcılar
elit değil, ulaşılamaz değil.
Peki şimdi yaratmamak için
bahaneniz var mı? n