KENTi SARAN KÖPRÜLER

I. Galata Köprüsü: İlk modern Galata Köprüsü, 1845’te, Sultan Abdülmecid zamanında, annesi Bezm-i Alem Valide Sultan tarafından yaptırıldı ve
18 yıl kullanıldı. Köprüye ‘Cisr-i Cedid’, ‘Valide Köprüsü’, ‘Yeni Köprü’, ‘Büyük Köprü’, ‘Yeni Cami Köprüsü’, ‘Güvercinli Köprü’ adları takılmıştı.
II. Galata Köprüsü: Sultan Abdülaziz’in (1861-1876) emri üzerine, III. Napolyon’un İstanbul ziyaretinden hemen önce Ethem Pertev Paşa tarafından inşa edildi ve 1863’de yerine yerleştirildi.

III. Galata Köprüsü: 1870’de bir Fransız şirketiyle üçüncü köprünün yapımı için sözleşme imzalandı. Ancak Fransa-Almanya savaşı nedeniyle proje feshedildi. Yeni köprünün yapımı 1872’de İngiliz firması G. Wells’e verildi. Köprü 1875’te tamamlandı. 1912 yılına kadar kullanıldı ve daha sonra Haliç’in daha yukarılarına doğru çekildi.
IV. Galata Köprüsü: Alman MAN firması tarafından 1912’de 350 bin altın liraya inşa edildi. 466 metre uzunluğunda,
25 metre genişliğindeydi.
16 Mayıs 1992’deki yangına kadar kullanıldı. Yanan köprü onarıldıktan sonra Balat-Hasköy arasına yerleştirildi ve yerine, bugün ‘Galata Köprüsü’ olarak bilinen modern bir köprü yapıldı.
V. Galata Köprüsü: Beşinci Galata Köprüsü, önceki köprünün birkaç metre kuzeyinde inşa edildi. 1994 sonunda tamamlanan köprü, diğerleri gibi Eminönü ve Karaköy’ü birbirine bağlıyordu. Beşinci Galata Köprüsü, 490 metre uzunluğunda ve 80 metrelik kısmı açılabilen bir baskül köprüdür.

Atatürk Köprüsü: Unkapanı ya da resmi adıyla Atatürk Köprüsü, İstanbul’da Tarihi Yarımada’yı Beyoğlu’na bağlar. Aksaray semtinden başlayarak Unkapanı’na gelen Atatürk Bulvarı’nın devamı niteliğindedir. İlk olarak 1836’da II. Mahmut döneminde ahşap malzeme kullanılarak inşa ettirildi. Birçok defa yenilenen köprü, 1936’da bir fırtına sonucunda yıkılınca yerine günümüzde kullandığımız ‘Atatürk Köprüsü’ inşa edildi.

Haliç: İstanbul’da Haliç üzerinde bulunan köprülerden biridir. Ayvansaray-Halıcıoğlu arasında uzanır. 1971 yılında Boğaziçi Köprüsü, çevreyolu ve Haliç’e üçüncü köprü yapımı için imzalanan anlaşmayla yapımı kararlaştırıldı. Boğaziçi Köprüsü çevre yollarının Haliç geçişini sağlayan bu köprü, ayaklar üzerinde inşa edilmiştir.
34 ayda hayat geçirilen köprü 10 Eylül 1974’te hizmete girdi.

SiNAN’IN ESERLERi

Mimar Sinan yapıtları arasında adları geçen köprülerden Halkalı Odabaşı Köprüsü, Haramidere Kapuağası Köprüsü, Büyükçekmece, Silivri, Gebze Köprüleri günümüzde İstanbul sınırları içinde kalmaktadır. Büyükçekmece Köprüsü, Mimar Sinan’ın üzerine imzasını attığı tek eserdir.


iLK PROJE 6. YÜZYILDA
Tarih boyunca Haliç’in iki yakasını birleştiren birçok köprü yapılmış. En eski kayıtlara göre, Altın Boynuz üzerine ilk köprü 6’ncı yüzyılda I. Justinianus tarafından inşa ettirildi.
12 kemerden oluşan ‘Aghios Khalinikos’ isimli bu taş köprünün yeri tam olarak bilinmemekle birlikte, Eyüp-Sütlüce arasında olduğu tahmin ediliyor.

LEONARDO DA VINCI’Yi REDDETTi

1502-1503 yıllarında bölgeye ilk kalıcı köprüyü yapma planları konuşuluyordu. Galata Köprüsü için ilk girişim II. Beyazıt döneminde yapıldı. Sultan, Leonardo da Vinci’ye başvurdu. Da Vinci, padişaha bir Haliç Köprüsü tasarımı sundu. Altın Boynuz için hazırlanan köprü tek açıklıklı,
240 metre uzunluğunda ve 24 metre genişliğindeydi. Yapılmış olsaydı dünyadaki en uzun köprü olacaktı. Ancak padişahın onayını alamayınca proje iptal edildi. Ardından Michelangelo İstanbul’a davet edildi, İtalyan sanatçı teklifi geri çevirdi. Bundan sonra Altın Boynuz’u geçecek bir köprü yapma düşüncesi 19’uncu yüzyıla kadar rafa kaldırıldı.

Boğaziçi Köprüsü, günlük 100 bin, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü 150 bin araç geçecek kapasitede planlandı. 250 bin araç kapasitesi olan köprülere bugün günde 600-650 bin geçiş talebi var.

BOĞAZ’IN iNCiLERi

Boğaziçi Köprüsü: Karadeniz’le Marmara’yı birbirine bağlayan İstanbul Boğazı üzerinde yer alan iki asma köprüden biri. Köprünün ayakları Avrupa Yakası’nda Ortaköy, Anadolu Yakası’nda Beylerbeyi semtlerinde. 20 Şubat 1970’te yapımına başlanan köprü, 30 Ekim 1973’te, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 50’nci yıldönümü şerefine devlet töreniyle hizmete açıldı. Köprünün ilk hizmete açıldığı yıl, günlük ortalama araç geçişi 32 binken, 1987’de sayı 130, 2004’teyse 180 bine çıktı.

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü: Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Kavacık-Hisarüstü arasında, Asya’yla Avrupa’yı Boğaziçi Köprüsü’nden sonra ikinci kez bağlayan asma köprü. İnşaatına 4 Ocak 1986’da başlanılan proje, dünyanın en büyük çelik asma köprüleri içinde 14’üncü sırada yer alıyor. Köprü, 3 Temmuz 1988’de dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından hizmete açılmış, köprüden geçen ilk araç Özal’ın resmi otomobili olmuştur.