Gözler Wuhan’daki o laboratuvarda

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla ilgili ABD ve Çin yönetimleri arasındaki atışma sürerken, tartışma son dönemde Vuhan’daki viroloji laboratuvarı üzerinde yoğunlaşıyor. Washington, başta Başkan Donald Trump olmak üzere, son dönemde sürekli olarak salgında Çin’in rolünü ve olası ihmallerini gündeme taşırken, Çin yönetimiyse bu suçlamalara sert biçimde karşı çıkıyor. Hatta Çin, Trump’ı “yanlış adımlarının üzerini kapamak için konuyu başka yöne çekmeye çalışmakla” suçluyor.

Bu tartışmanın ortasında da, Vuhan’daki laboratuvar yer alıyor. ABD’li yetkililer daha önce virüsün bu laboratuvardan yayılmış olabileceğini öne sürmüştü. Nobel Tıp Ödüllü Fransız doktor Luc Montagnier’in de bu iddialara destek vermesiyle tartışma büyüdü.

İngiltere merkezli “Daily Mail” gazetesi, dünkü haberinde laboratuvarda güvenliğin düşük olduğunu öne sürdü ve bazı fotoğraflar paylaştı. İlk kez 2018 yılında “China Daily” gazetesinde yayınlanan, bir ay önce de  Twitter üzerinden paylaşılıp, sonrasında silinen fotoğraflarda, soğuk hava depolarının fitillerinin eskimiş olduğu görülüyor. Haberde fitillerin durumunun, böylesine tehlikeli virüslerin barındığı bir yer için güvensizlik göstergesi olduğu öne sürüldü.

‘İhtimal yok’

İddiaların ardından hedefteki kurum da sessizliğini bozdu. Çin devlet radyo televizyonu CGTN’ye konuşan Vuhan Viroloji Enstitüsü Başkan Yardımcısı Yuan Zhiming, suçlamaları “insanların kafasını karıştırmaya yönelik komplo teorisi” diye niteleyerek reddetti. Yuan Zhiming, “Virüs araştırmaları yapan insanlar olarak enstitüde ne tür araştırmalar yürütüldüğünü, enstitünün virüsleri ve numuneleri nasıl kontrol ettiğini çok net biliyoruz. Baştan beri söylediğimiz gibi, virüsün bizden çıkmış olması ihtimali yok” dedi.

Yeni tip koronavirüsün laboratuvarda üretilmiş, yani insan yapımı olabileceği savını da reddeden Zhiming, bazı insanların pandemiyi Vuhan merkezli diye 44 milyon dolarlık laboratuvarla bağlantılandırdığını, ancak insanları kasten yanlış yönlendirmenin ahlaki olmadığını dile getirdi. Yuan, Vuhan’daki viroloji laboratuvarının DSÖ ve diğer BM kurumlarıyla aktif işbirliği yaptığını, virüsün genom dizilimini paylaşarak diğer ülkelerin test kiti ve aşı çalışmalarına temel oluşturduğunu da sözlerine ekledi.

‘Sonucuyla yüzleşirler’

ABD Başkanı Donald Trump ise, Çin’e yönelik sert açıklamalarını sürdürdü. Trump, Çin’in salgındaki rolüne ilişkin, “Eğer hataysa hatadır ama kasten sorumlularsa, sonuçlarıyla yüzleşmeleri gerek” dedi. Trump, “Daha en başlarda biz yardım teklif ettik. Ama bizi istemediler. Bence utandılar, çok kötü bir şeylerin olduğunu biliyorlardı” dedi. Bu hafta ABD medyasına konuşan eski ve yeni ABD’li istihbarat yetkilileri de yeni koronavirüsün yarasalar üzerinde çalışmalar yapılırken Vuhan’daki araştırma laboratuvarından yanlışlıkla yayılıp yayılmadığının ABD istihbaratınca araştırıldığını açıklamıştı.