Hafter ne istiyor?

Libya’nın doğusunu kontrol eden General Halife Hafter ve Tobruk hükümetinin neden anlaşmaya imza atmadığı konusunda özellikle Arap basınında çok sayıda haber yer aldı. Haberler genel olarak, anlaşmanın Hafter’in istediği şartları karşılamadığını yazıyor. Al Arabiya kanalında yer alan habere göre, Hafter yaptığı açıklamada, “Taslak anlaşma, Libya Ulusal Ordusu’nun taleplerinin birçoğunu göz ardı ediyor” dedi. Sky News’un Arapça yayın yapan kanalı da, Moskova’da Pazartesi günü yürütülen görüşmeler sırasında Hafter’in kendisine bağlı Libya Ulusal Ordusu’nun başkent Trablus’a girmesi ve kurulacak milli birlik hükümetinin de kendi yönetimi altındaki Tobruk’ta bulunan parlamentodan güvenoyu alması gerektiği konusunda ısrarcı olduğunu bildirdi. Kanal haberinde, Moskova’da yapılan görüşmeler sırasında Hafter’in ateşkesi denetlemek için Türkiye’nin dahil olmadığı uluslararası bir izleme heyetinin kurulmasını ve “Suriye’den gelen paralı askerlerin” geri gönderilmesini şart koştuğunu da öne sürdü.

Hafter, Türkiye’nin Libya’da ateşkese öncülük etmemesi, Türk askerlerinin ülkeden çekilmesi, BM tarafından kabul edilen Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) Türkiye ile imzaladığı anlaşmanın yürürlüğünün durdurulması ve yine Trablus hükümetinin imzalayacağı anlaşmalarda kendisine müracaat etmesini istiyordu. Bazı yayın organlarında, Hafter’in UMH Başkanlık Konseyi’nin feshedilmesi, tüm UMH güçlerinin dağıtılması, milislerinin çatışmadan Trablus’a girmesi ve kendisinin başkanlık edeceği bir ordu kurulması şartlarını koştuğunu da ileri sürdü.

‘Çatlak var’

Öte yandan Hafter’in anlaşmayı imzalamadan Moskova’dan ayrılmasının arkasında uluslararası düzeyde askeri ve siyasi konumunun zayıflayacağı korkusu olduğu da öne sürülüyor. Bununla birlikte Hafter’in iç anlaşmazlıklar da yaşadığı iddialar arasında. Bazı yerel kaynaklar, Hafter’in görüşmelerden ayrılmasının sebebi olarak, başta Trablus’un güneydoğusundaki Terhune kentinde bulunan 9. Tugay (El-Kaniyat) olmak üzere, sahadaki kuvvetlerini, kontrol edememesini gösterdi. Kaddafi rejimi destekçisi olan El-Kaniyat’ın ateşkese muhalif tavrının, Hafter’in anlaşmayı imzalamadan Moskova’dan ayrılmasındaki temel nedenlerden biri olduğu belirtiliyor. El-Kaniyat birlikleri adlı grup, sosyal medya üzerinden yaptıkları açıklamada, UMH ile yapılacak herhangi bir anlaşmaya karşı çıktı. Söz konusu grup, Hafter milislerinin ülkenin doğusundaki mevzilerine çekilmesinin, askeri ve siyasi konumunu zayıflatacağı endişesini taşıyor. Terhune’nin, UMH yanlısı kentlerle çevrili olması da bu korkuyu besliyor. Anadolu Ajansı’na konuşan yetkililer, Hafter’in ateşkesi imzalamasının “saflarında çatlağa neden olacağı”, bazı grupların alınan kararlara karşı çıkmasının “Hafter’i uluslararası toplum nezdinde zayıf ve kendi güçlerini kontrol edemez” duruma düşüreceği değerlendirmesinin etkili olduğunu söyledi.

Lavrov: Daha önce de yaşandı

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’da gerçekleştirilen Libya görüşmelerinin Almanya’nın başkenti Berlin’de 19 Ocak’ta yapılacak Libya Konferansı için hazırlık olduğunu söyledi. Lavrov, “Görüşmelerin bütün sorunları çözeceğini ve son olacağını hiçbir zaman ima etmedik” dedi. Lavrov, Berlin’deki konferansa Libya’daki tüm taraflarının çağrılması gerektiğini dile getirdi. Hafter’in ateşkes anlaşmasını imzalamak için süre istediğini hatırlatan Lavrov, “Durumu dramatize etmek istemiyoruz. Bu, daha önce Paris, Palermo, Abu Dabi’da yapılan görüşmelerde de yaşandı” dedi.

‘BAE  engel oldu’

UMH kaynakları Hafter’in Moskova’dan ayrılmasını, müttefiklerinin baskısına bağladı. Özellikle Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Hafter’in kararında etkili olduğu ifade ediliyor. Nitekim Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, Libya’daki ateşkese BAE’nin engel olduğunu öne sürdü. Mişri, “Ateşkes görüşmelerinde Hafter tarafında Körfez ülkelerinden temsilciler de vardı. BAE’nin Moskova Maslahatgüzarı, Libya’da ateşkes anlaşmasının yapılamamasının nedenlerinden biridir” dedi. Mişri, anlaşmanın Hafter güçlerinin kabul edeceği şekilde hazırlandığını da ifade etti.