İran’dan nükleer adım!

İran’la ABD arasında yaşanan gerginlik giderek büyürken, İran 2015’te imzalanan nükleer anlaşmayla ilgili yeni bir adım attı.

ISNA haber ajansının bildirdiğine göre, İran imzaladığı nükleer programı ile ilgili anlaşmadaki bazı taahhütlerinden geri adım atma kararı aldı. Tahran yönetiminin bazı nükleer taahhütlerin askıya alınmasına ilişkin alınan kararları uygulamaya koyacağını belirtildi. Bu taahhütlerin nükleer anlaşma kapsamında sınırlandırılan uranyumun zenginleştirilmesi ve ağırlaştırılmış su depolamasındaki taahhütlerin askıya alınmasına ilişkin olduğu öğrenildi. İran geçtiğimiz hafta Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve İngiltere’yi anlaşmanın bazı şartlarını askıya alacağı konusunda bilgilendirmişti. İran şu ana kadar nükleer anlaşmayı ihlal etmedi. Ancak Tahran, dünya güçleri 60 gün içinde ABD’nin yaptırımlarından İran ekonomisini korumazsa yüksek seviyede uranyum zenginleştireceğini açıkladı.

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, önceki gün yaptığı açıklamada, “ABD’yle savaş olmayacak. Ne biz savaş istiyoruz, ne de onlar. ABD, savaşın çıkarına olmayacağını biliyor” ifadelerini kullanmıştı. Hamaney, “Bir çatışma olacaksa bu iradeler çatışması olacak ve bizim irademiz çok daha güçlü. İran milletinin tek seçeneği, ABD’ye direnmektir ve ABD geri adım atmak zorunda kalacak” demişti.

Büyükelçilik korkuttu

Bölgedeki gerilim yükselirken, ABD’den de endişeleri artıran bir adım geldi. ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği, vatandaş ve çalışanlarının Irak’ı terk etmelerini isteyerek izlenmesi gereken bazı talimatlar yayımladı. Büyükelçilikten yapılan yazılı açıklamada, Irak’ta bulunan ABD’li vatandaşlar ve büyükelçilik personelinin en yakın zamanda ülkeyi terk etmeleri gerektiği belirtildi. “Irak’ın içinde yer alan ABD’li iş yerlerinden uzak durun” denilen açıklamada, güncel bilgiler için yerel basının izlenmesi tavsiyesi yapıldı. ABD Dışişleri Bakanlığı da, Bağdat Büyükelçiliği ve Erbil Başkonsolosluğunda görev yapan ve acil görevi olmayanların ivedilikle Irak’ı terk etmesini istedi. ABD vatandaşlarının Irak’a gitmemeleri istenirken, kararın bölgede yükselen tansiyon ve kaçırılma olaylarının olma ihtimali nedeniyle alındığı ifade edildi. Dikkat çeken karar, Washington’ın son dönemde Irak’ın komşusu İran üzerindeki baskıyı artırdığı bir dönemde alındı. Öte yandan Irak’ta görev yapan Alman askerlerinin de bölgede yaşananlar nedeniyle eğitim operasyonlarını durdurduğu öğrenildi. Bağdat yönetiminin de ABD ve İran arasında kaldığı belirtilirken, ülkede etkili olan Haşdi Şabi’nin ABD üsleri çevresine füze yerleştirdiği öne sürüldü.

“New York Times” gazetesi, Washington’un yükselen İran tehdidine karşı bölgeye 120 bin Amerikan askerinin gönderilmesini öngören bir planı değerlendirdiğini öne sürmüştü. Söz konusu iddialara dün gece Twitter’dan tepki gösteren Trump, kendi yönetimi içinde İran politikasına ilişkin bir kavga olmadığını kaydederek, “Eminim ki İran yakında (bizimle) konuşmak isteyecek” dedi.

ABD ayrıca bölgeye uçak gemisi, bombardıman uçakları ve Patriot savunma sistemi göndermişti. Son gelişmeler, ABD ile İran arasındaki gerginliğin büyüyeceği yönündeki endişeleri artırdı.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, İran’ın nükleer anlaşmadaki taahhütlerini kısmen durdurma kararı ve güncel konularla ilgili gazetecilerin sorularını cevapladı. Nükleer anlaşma etrafındaki gerginliğin devam ettiğine işaret eden Peskov, “İran, kendi inisiyatifiyle gönüllü olarak değil Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın ruhu ve metni ile çelişen baskılara cevap vererek bu kararları alıyor. Ne yazık ki genel endişe devam ediyor” şeklinde konuştu. İran’ın kararının ABD’nin nükleer anlaşmadan çıkma kararından kaynaklandığına dikkati çeken Peskov, “ABD’nin benzer eylemleri İran’ı provoke etti” ifadesini kullandı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’dan İran ile ilgili herhangi bir güvence almadığını belirtti.