Son dakika... Nobel Tıp Ödülü'nün kazananları belli oldu
02.10.2023 - 13:16 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
Nobel Tıp Ödülü, Kovid-19'a karşı etkili mRNA aşılarının geliştirilmesini sağlayan Katalin Karikó ve Drew Weissman isimli bilim insanlarına verildi.
Nobel Asamblesi sekreteri Thomas Perlmann ödülün kazananlarını Pazartesi günü Stockholm'de açıkladı. Nobel Tıp Ödülü, COVID-19'a karşı mRNA aşılarının geliştirilmesini sağlayan keşifleri nedeniyle Macar Katalin Karikó ve ABD'li Drew Weissman'a verildi. Dr. Özlem Türeci ve Prof. Uğur Şahin'in kurucusu olduğu BioNTech'te yedi yıldır kıdemli başkan yardımcısı olan 65 yaşındaki biyokimya uzmanı Katalin Kariko ve Drew Weissman'Nobel Tıp Ödülü alması aslında sürpriz olmadı. Kariko ve Weissman 2005 yılından beri mRNA'nın sentetik formüllerini ürettiklerini ve bunların patentini aldıkları daha önceki açıklamalarında belirtmişlerdi.
1 MİLYAR DOLARI PAYLAŞACAKLAR
Ödülü kazanan bilim insanları 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1 milyon dolar) para ödülünü paylaşacak. Nobel Tıp Ödülü geçen yıl insanın evrimi konusundaki çalışmaları nedeniyle paleogenetik biliminin kurucularından Svante Paabo'ya gitmişti.
mRNA NEDİR?
mRNA (messenger RNA veya kurye RNA) olarak bilinen yöntem, aslında virüsün genetik yapısının kopyalanmasına dayanıyor.
Bilim insanları, mRNA tekniğiyle geliştirilmiş aşıların Covid-19 pandemisi için yaygın bir şekilde kullanılmasının başka birçok hastalık için de çığır açıcı bir gelişme olabileceğini söylüyor.
Bu teknik kapsamında, virüsün genetik kodunun bir bölümü alınıyor ve hücrelere nüfuz edilmesi için yağ ile kaplanıyor.
Bu sıvı, insanlara enjekte ediliyor. Böylece virüsten alınan genetik kod insan hücrelerine ulaştırılıyor.
Aşı, hücrelerin koronavirüsün hücreye girmesini sağlayan dikensi proteinin kopyasını üretmesini sağlıyor.
Böylece, bağışıklık sistemi de antikor üretiyor ve T hücreleri de vücudun zararlı olarak algıladığı bu yapılarla mücadele etmeye başlıyor.
ARABALARINI SATIP ABD'YE GELDİLER
Kariko, bir süredir yürüttüğü mRNA çalışmalarına Pennsylvania Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde devam etti. Ama o dönem mRNA araştırmalarına duyulan ilgi azalmıştı. Kariko'nun bu teknolojinin hastalıklara karşı kullanılabileceği fikri fazla radikal ve finansal açıdan çok riskli bulunmuştu.
Kaynak bulabilmek için yaptığı başvurular geri çevrildi. 1995'te "rütbe tenziline" uğradı ve üniversitede daha düşük bir seviyedeki göreve atandı. Bu sırada Kariko'ya kanser teşhisi kondu. İngiltere'de yayımlanan Guardian gazetesine göre Kariko ve ailesi 1985'te Macaristan'dan ABD'ye göç etti. Kariyerine 1970'li yıllarda başlayan Kariko, Philadelphia'daki Temple Üniversitesi'nden davet aldığını, kocası ve kızıyla birlikte ABD'ye gidebilmek için arabalarını satmak zorunda kaldıklarını söyledi. Kariko 1.200 dolara karşılık gelen bu parayı çalınmaması için kızının oyuncak ayısının içine sakladıklarını anlattı.
'HER ŞEYE RAĞMEN DEVAM ETTİK'
Katalin Kariko, G7 adlı Macar haber sitesine de "Yeni dairemize taşınmıştık. O zaman kızın iki yaşındaydı. Her şey iyiydi, mutluyduk. Ama gitmeliydik" dedi. Katalin Kariko "Normalde insanlar 'artık yeter' deyip her şeyi bırakır. Başka bir yere gitmeyi, başka bir şey yapmayı düşündüm. Hatta yeterince zeki olmadığımı düşündüm" diyor. Kariko her şeye rağmen yoluna devam ettiğimi ve Weissman'la birlikte bu yöntemi geliştirdiklerini söylüyor.
