Tahliyelere Taliban mı sızdı?

DIŞ HABERLER SERVİSİ - Afganistan’da tahliyeler devam ederken, Avrupa ülkelerine getirilen Afganların hangi güvenlik taramalarından geçirildiğine dair kuşkular ve soru işaretleri artıyor.

Nitekim Afganistan’dan tahliye edilen ve Fransa’ya getirilen 5 kişinin, Taliban bağlantıları olduğu gerekçesiyle gözlem altında tutulduğu açıklandı. Hükümet Sözcüsü Gabriel Attal, Afganistan’dan tahliye edilen ve Taliban’la bağlantılı oldukları şüphesiyle gözlem altında tutulan 5 Afgan’dan birinin gözaltına alındığını açıkladı.

İçişleri Bakanı Gerard Darmanin, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, 5 Afgan’ın şüpheleri gidermek için gözlem altına alındığını, güvenlik kontrollerinin bu kişiler Fransa’ya gelmeden tamamlandığını belirtti.

Gözaltına alınan kişinin, Fransa’nın Kabil Büyükelçiliğinin tahliye edilmesinde büyük yardımı olduğu öğrenildi. Bu kişinin Fransa’da yetkililere yaptığı açıklamada, Taliban için çalıştığını ve bir kontrol noktasından sorumlu olduğunu itiraf ettiği öğrenildi.

İngiltere’de endişe

Darmanin, 5 Afgan’ın İç Güvenlik Genel Müdürlüğünce (DGSI) Taliban ile bağlantılı oldukları şüphesiyle gözlem altında tutulduğunu açıklamış; yetkililer, Bireysel İdari Kontrol ve Gözetim Önlemine (MICAS) tabi olduklarını  bildirmişti. Fransa, Kabil’den yaklaşık 2 bin kişiyi Avrupa’ya getirdi. Olaya özellikle aşırı sağcı Marine Le Pen başta olmak üzere, muhalif siyasiler büyük tepki gösterdi. Olay Fransa’da ve diğer Avrupa ülkelerinde, tahliyeler esnasında güvenlik kontrollerinin nasıl yapıldığına dair soru işaretlerine neden oldu. Tahliye listeleri Fransız büyükelçiliği tarafından hazırlanırken, Fransa’nın güvenlik kontrollerini önce ilk tahliye merkezi olan Abu Dabi’de, daha sonra da Fransa toprağında gerçekleştiridiği ifade ediliyor.

Öte yandan İngiltere’de de benzer bir endişe su yüzüne çıktı. Kabil’den ülkeye getirilen bir Afganın İngiltere seyahat yasağı listesinde olduğu ortaya çıktı. Sky News’a konuşan İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, daha sonra bu haberi yalanladı ve İngiliz halkının güvenliği için tüm önlemlerin alındığını duyurdu. Wallace, sistemde her ismi olan kişinin bir tehdit oluşturmadığını da ifade etti.

Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde Taliban’dan kaçan Afgan vatandaşları için oluşturulacak ortak mülteci politikası konusunda görüş ayrılıkları sürerken, bütün gözler bu konuda çeşitli senaryolar üzerinde çalıştığı belirten Avrupa Komisyonu’na çevrilmiş durumda.

Taliban havaalanını Afganlara kapattı

Taliban Sözcüsü Zabibullah Mücahid, Kabil’de düzenlediği basın toplantısında yerli ve yabancı gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Mücahid, Taliban’ın Kabil Havaalanı’nı Afganlara kapattığını duyururken, “Amerikalılar mühendis gibi mesleklerden Afgan uzmanları ülke dışına çıkarıyor. ABD’yi Afganları vatanlarını terk etmeye teşvik etmemeye çağırıyoruz” ifadesini kullandı. Sözcü, “Savaş bizim için bitti. Beraber yaşayalım” dedi.

Böylece Taliban güçleri yabancı olmayanların Kabil Havaalanı’na gidiş yollarını kapattı.

Taliban Sözcüsü, Afganistan’dan tahliyelerin, yabancı güçlerin geri çekilmesi için belirlenen 31 Ağustos’a kadar tamamlanması gerektiğini ve bu tarihin ileri çekilmesini kabul etmeyeceklerini kaydetti.

‘Türk askeri’ konusu

Mücahid ayrıca Kabil Havaalanının geleceği ile ilgili de konuşurken, “Türk askerine ihtiyaç yok, orayı kendimiz koruyacağız Türkiye ile iyi ilişkiler istiyoruz, fakat askerlerini burada istemiyoruz” dedi.

Afganistan’da yaşamın normale dönmeyi sürdürdüğüne, ancak havaalanındaki kaosun sorun teşkil etmeye devam ettiğine işaret eden Mücahid,         

CIA ile Taliban’ın önde gelen liderlerinden Molla Abdulgani Birader’in Kabil’de gizlice görüştüğü haberinin sorulması üzerine konudan haberdar olmadığını öne sürdü.

ABD, Afganistan’dan çekilme tarihine uyacak

Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden’ın, G7 liderleri  ile yaptığı toplantıda Afganistan’dan tahliyeleri 31 Ağustos’a kadar tamamlama planlarına bağlı olduklarını söylediğini bildirdi.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, yaptığı yazılı açıklamada, “Biden, misyonun 31 Ağustos’a kadar tamamlanmasının, tahliye edilecek kişilerin havalimanlarına ulaşımının sağlanması da dahil Taliban ile iş birliğinin devamına bağlı olduğunu vurguladı” bilgisini paylaştı. Öte yandan Psaki, Afganistan’dan bugüne kadar tahliye edilen Amerikan vatandaşlarının sayısını 4 binden fazla olduğunu açıkladı. Psaki, “Vatandaşların aileleri de eklendiğinde bu rakam artıyor” dedi.

Airbnb 20 bin Afgan’a konaklama sağlayacak

Dünya çapında yaygın bir şekilde kullanılan seyahat ve konaklama platformu Airbnb, 20 bin Afgan mülteciye ücretsiz konut sağlama sözü verdi. Airbnb CEO’su Brian Chesky, Twitter hesabından yaptığı paylaşımlarda, Afgan mülteciler için planlanan programın hemen başlayacağını ve firmanın konaklamalar için ödemeler yapacağını belirtti.

Chesky, Twitter’da paylaştığı bir dizi gönderide, “Afgan mültecilerin ABD’ye ve başka yerlere yeniden yerleştirilmesi, zamanımızın en büyük insani krizlerinden biridir. Bu konuda hızlanma açısından sorumluluğu hissediyoruz” dedi.

‘Mülteci Merkezi’ne birinci ağızdan yalanlama

İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace, İngiltere’nin Türkiye’de bir mülteci merkezi kuracağına ilişkin haberleri yalanladı. Wallace, Times gazetesinde yer alan “Türkiye’nin tepkisi nedeniyle  İngiltere’nin Taliban’dan kaçan Afganlar için bölgesel merkezler kurma planlarından vazgeçtiği, mültecileri komşu ülkelerden getireceği” şeklindeki habere cevap verdi. İngiltere’nin plandan vazgeçmediğini kaydeden Wallace, “Haberin hiçbir temeli yok, tamamen spekülasyon. Bölge genelinde bir dizi işleme merkezi kuracağımızı söyledik. Türkiye’de olacağı şekline siz getirdiniz” dedi.

‘CIA direktörü, Taliban lideriyle görüştü’

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns’ün, önceki gün Afganistan’ın başkenti Kabil’de Taliban’ın önde gelen liderlerinden Molla Abdulgani Birader ile gizli bir görüşme yaptığı bildirildi.

Washington Post’un isimlerinin açıklanmasını istemeyen Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberde, Burns ile Birader’in Kabil’de bir araya geldiği, bunun, Kabil’in kontrolünü ele almasından sonra Taliban ile Biden yönetimi arasındaki ilk üst düzey yüz yüze görüşme olduğuna dikkati çekildi. CIA konuyla ilgili açıklama yapmazken, Burns ile Birader’in, görüşmede yabancı güçlerin Afganistan’dan geri çekilmesi için belirlenen son tarih 31 Ağustos konusunu ele almış olabileceği ifade edildi. Birader, örgütün siyasi işlerinden sorumlu en üst düzey yöneticisi konumunda.

‘Sözlerine değil eylemlerine bakacağız’

Almanya, ABD, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada’dan oluşan G7 ülkelerinin liderleri, Afganistan’daki durumu görüşmek üzere çevrim içi ortamda bir araya geldi. BM ve NATO genel sekreterlerinin de katıldığı zirve sonrasında yayımlanan bildiride, şunlara dikkat çekildi:

Gelecekte kurulacak bir Afgan hükümeti, ülkenin  uluslararası yükümlülüklerine uymalı, başta  kadınlar, çocuklar, etnik ve dini azınlıklar olmak üzere tüm Afganların insan haklarını güvence altına almalıdır.

Acil önceliğimiz, vatandaşlarımızın ve son 20 yılda bizimle çalışan ve çabalarımıza yardım eden Afganların güvenli bir şekilde tahliyesini ve Afganistan’dan sürekli güvenli çıkışı sağlamaktır.

 Afgan partilerini sözleriyle değil, eylemleriyle  değerlendireceğiz. Özellikle, Taliban’ın terörü önleme, kadın hakları, kız çocukları ve azınlıkların insan hakları ve Afganistan’da kapsayıcı bir siyasi çözüm arayışı konusundaki eylemlerinden sorumlu tutulacağını bir kez daha teyit ediyoruz.