Merkezcil Kuvvet Nedir, Nelere Bağlıdır? Merkezcil Kuvvet Formülü Nasıldır?

Merkezcil kuvvet, bir nesnenin ya da eşyanın dairesel bir yol süresince hareket etmeye devam edebilmesi için bu nesneye etki etmekte olan net kuvvete denir.

Merkezcil Kuvvet Nedir?

Newton’un birinci yasasında bir nesneye etki etmekte olan bir dış kuvvetin olmaması durumunda, bu nesnenin düz giden bir yol izlemeyi sürdüreceğinden bahsedilir. Burada bahsedilen dış kuvvet ise merkezcil kuvvettir. Merkezcil kuvvet temel bir kuvvet değildir fakat bir nesnenin dairesel bir şekilde yol izlemesini sağlamakta olan net bir kuvvettir.

Sallanmakta bir topa bağlı olan ipteki gerilim kuvveti ile bir uyduyu yörüngede tutan yer çekimi kuvvetlerinin her ikisi de, merkezcil kuvvetlere örnek olarak verilebilir. Vektör toplamayla toplandıklarında dairesel olan bir yörüngenin merkez kısmına doğru net bir kuvvet vermeleri koşulu ile pek çok sayıda olan bireysel kuvvet, merkezcil kuvvettir.

Merkezcil Kuvvetin Özellikleri

Merkezcil kuvvetin yönü, merkezcil ivmenin yönü ile aynıdır. Bir başka ifade ile yönü merkeze doğrudur ve çizgisel hıza dik bir şekildedir. Bu nedenden dolayı hızın büyüklüğü değişmez. Merkezcil kuvvet ile hız birbirine dik olduğundan iş yapmaz. Bu sebepten dolayı merkezcil kuvvet dengelenmemiş yapıya sahip olan bir kuvvettir.

Merkezcil Kuvvet Örnekleri Nelerdir?

Bir gezegenin çevresinde dönmekte olan bir uyduya etki edebilen merkezcil kuvvet, kütle çekim kuvvetidir.

Bir ipin ucuna bağlanmış halde döndürülebilen taş için ipin gerilmesi, merkezcil bir kuvvettir.

Manyetik alan üzerinde dairesel biçimde hareket etmekte olan bir elektronun merkezcil kuvveti ise Lorentz kuvvetidir.

Viraj dönmekte olan arabanın içerisindeki kişiye etki edebilen merkezcil kuvvet, kişi ile koltuk arasında oluşan sürtünmedir.