09.06.2021 - 02:08 | Son Güncellenme:
Kasidelerde, son beyitte şairin mahlasının bulunduğu beyit taç beyit olarak isimlendirilmektedir. Eğer beyit, kafiyeli iki mısradan oluşuyorsa şairin adı ya da mahlasının bulunduğu beyit tac tâc beyit olarak isimlendirilir.
Taç Beyit Nedir?
Kaside, çoğunlukla din ya da devlet büyüklerini övmek için yazılan divan edebiyatı şiirlerine verilen isimdir. Kaside şairleri; kaside-gü, kaside perdaz ya da kaside-sera olarak isimlendirilmektedir. Kaside, Türk Edebiyatına yaklaşık 13. yüzyıl dolaylarında Araplardan gelmiş olan bir nazım şeklidir.
Kaside kendi içerisinde farklı bölümlere ayrılmaktadır. Bunlar;
Dua
Nesip
Taç Beyit
Girizgah
Fahriye
Tegazzül
Methiye şeklindedir.
Taç Beyit, kaside içerisindeki en önemli ve sanatsal özellik taşıyan bölümlerinden biridir.
Kasideler kişileri övmek için kaleme alınmış şairlerdir. Kasidelerde şairin kendi ismini geçirdiği yani imzasını attığı cümleler taç beyit olarak isimlendirilmektedir. Taç beyitlerin divan edebiyatında farklı şekilleri bulunmaktadır.
Kasideler; çoğunlukla din adamlarını, padişahları, toplumda saygı gören kanaat önderlerini övmek ve bu kişileri tanıtmak için kaleme alınan şiirlerdir. Şairler kasidelerde kendi edebi kimliklerini insanlara göstermek ve şiirin edebi niteliğini arttırmak için son beyitte kendi isimlerini ya da mahlaslarını geçirirlerdi. Bu durum taç beyit olarak isimlendirilmektedir.
Taç Beyit Örnekleri Nelerdir?
"Ahmed çeke cevrüni ve lûtfun göre agyâr
Ey şefkati az şâh-ı cihân yandum elünden"
Ahmet Paşa'nın yazmış olduğu Gazel isimli kaidesinde son beyitte Ahmed ismi geçmektedir. Bu eser taç beyitin en önemli eserlerinden bir tanesidir. Türk edebiyatında taç beyit örnekleri sıklıkla kullanılmaktadır. Yukarıdaki beyitin Tükçesi ise;
"Senin çevrini Ahmet çeker ama lütfunu başkaları görür" şeklindedir.