Bakan Şimşek'ten enflasyon mesajı
04.01.2024 - 11:26 | Son Güncellenme:
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ankara'da MÜSİAD'ın yıllık değerlendirme toplantısında önemli açıklamalarda bulundu.
Bakan Şimşek açıklamasında şu ifadeleri kullandı: "Mal ticaretinde ciddi yavaşlama söz konusu. ABD'de son 40 yılın en sıkı para politikası uygulandı. Geçen yıl bu zamanlar ABD için baz senaryolar resesyon gösteriyordu. Enflasyon düştü, büyüme güçlü seyretti, istihdam nispeten güçlü seyretti. ABD'ye baktığınız zaman OECD Kasım raporundaki analize göre 2023 yılında ABD'de büyüme yüzde 1,7, 2024'te biraz daha yavaşlayacak. ABD bunu nasıl sağladı? Yapılan analizlere göre büyümenin nispeten tahminlere oranla güçlü seyretmesinin ana sebebi olarak hane halkının tasarruflarından 2,3 trilyon dolar harcamış olması gösteriliyor. Şirketler bankacılık sektöründen borçlanmadan çok sermaye piyasalarından kaynak buldular. Şirketlerin yüzde 60'ı sermaye piyasalarından kaynak buldu.
Kasım ayı itibarıyla 3,1'lik enflasyon var ABD'de. ABD için yumuşak iniş öngörülüyor. Küresel büyümenin ana motorlarından biri olan ABD'ye baktığınızda 2023 yılı beklentilerin aksine güçlü bir yıl olarak devam etmiş, 2024'te bir miktar yumuşama öngörülüyor.
AB'ye baktığımızda bizim de en büyük ticaret ortağımız. 2023'te büyümede ivme kaybı söz konusu. Dolayısıyla ihracattaki durgunluğun ana sebebi AB'deki büyümenin yüzde 3,6'dan yüzde 0,6'ya gerilemiş olmasıdır. AB'ye baktığımızda ABD'den ayrılan en önemli hususlardan biri şirketlerin yüzde 70'i finansmanı bankacılık sektöründen temin ediyor.
"TÜRKİYE'DE BÜYÜME 2023'TE GÜÇLÜ SEYRETTİ"
Küresel ekonomide belirleyici olan Çin, büyümede 2023'te ılımlı toparlanma söz konusuydu. 2024'te bir miktar yavaşlaması öngörülüyor. Burada konut önemli bir bileşen, milli gelirin yüzde 25'ini oluşturuyor. Hane halkının gelirlerinin yüzde 70'ini konut oluşturuyor, konut fiyatları düşüyor. Çin'de enflasyon neredeyse yok. Çin'de yüzde 1'lik enflasyon öngörülüyor. Bunlar küresel ekonomiye ilişkin çok özet.
Türkiye'de büyüme 2023'te güçlü seyretti. Yüzde 4,4'ü gerçekleştirirsek küresel ortalama büyümenin 1,5 katından daha fazla Türkiye büyümüş olacak. OVP ile uyumlu ama yüksek bir enflasyon var. OVP hedefinin oldukça altında bütçe performansı var. İşsizlikte azalma var. 2024'e baktığımızda büyüme zayıf seyredecek. Bu ortalama beklenti bağlamında, enflasyonda düşüş devam edecek. Sıkı para politikasından daha gevşek bir para politikasına doğru evrileceğiz. Özetle 2024 özeti böyle. Bizim için önemli olan AB'dir. Yüzde 0,6'lık büyümeden yüzde 1,3'e yükselmesi iyi bir toparlanma AB için. İyimser olmak için AB'deki kademeli toparlanma sebep olarak karşımıza çıkıyor. Dezenflasyonun net şekilde ortaya çıktığı, mali disiplinin de deprem hariç tesis edildiği bir yıl.
'RİSK PRİMİNİ DÜŞÜRMEK İÇİN FİYAT İSTİKRARINA İHTİYAÇ VAR'
Fiyat istikrarını destekleyecek bir mali disiplin gerekiyor. Sürdürülebilir bir cari açık ve rezerv birikimi bunlar hep programın hedefleri, nihai amacımız yüksek sürdürülebilir büyüme. Bütün bunları sürekli kılacak üçüncü bir ayak var o da yapısal reform.
Kaynaklarımızı verimli alanlara, spekülatif alanlara değil, üretken alanlara kanalize etmek için fiyat istikrarına ihtiyacımız var. Türkiye’nin risk primini düşürmek için fiyat istikrarına ihtiyacımız var.
ORTA VADELİ PROGRAM HAKKINDA
Program geçen sene başladı. Tek haneyi 2026’nın sonunda öngörüyoruz. Dünya enflasyonu nasıl indirdiyse, nasıl bir programla başarılı bir şekilde uyguladıysa biz üç aşağı beş yukarı aynı çerçeveyi Orta Vadeli Program’a yansıttık ve şu an uygulama evresindeyiz.
ENFLASYON HEDEFİ HAKKINDA
Yüzde 65’lik enflasyon son 12 ayın enflasyonudur. Yıllık bazda baktığımızda yüksek enflasyon son 12 aya ilişkin enflasyondur. Önümüzdeki 12 aya ilişkin enflasyonu farklı görmemiz lazım. Biz yakın dönemde paylaştık, dedik ki: Şu anda hem çekirdek enflasyon hem manşet enflasyon son aylardaki trend, aylık artışlar bizim program hedeflerimizle uyumlu gidiyor dedik. Ocak ayı bir istisna bu her sene öyledir. Ama trendin esas itibarıyla bozulmasını beklemiyoruz. Programın nokta hedefi var yüzde 36, onun etrafında bir belirsizlik bandı var, yüzde 30 ile 42 arası, şu andaki politika çerçevemiz ve enflasyonist dinamikler bu bahsettiğim bandın orta noktası ile hala uyumlu gidiyor. Önümüzdeki aylarda bunun değişmesi için bir sebep görmüyoruz.
‘KREDİ NOTUNDA ARTIŞ BEKLİYORUZ’
Kredi notunda artış bekliyoruz, görünümde yükselişler başladı. Uzun vadeli finansmana erişim başladı. Sürdürülebilir yüksek büyümenin temellerini atmaya başladık
Vergi reformu ile biz daha adil bir vergi sistemini arzuluyoruz. Böylece vergi tabanının genişletilmesi, kayıt dışılığın azaltılması 2024 ve sonrasında önemli eksenlerimizden birisi olacaktır.
Cari açığı nasıl azaltacağız? Sıkı para ve maliye politikası iç talebi yumuşatacak, tasarrufları artıracak, cari açık azalacak. Altın ithalatı normalleşecek, enerjide dışa bağımlılığı azaltıyoruz. Bir taraftan yeşil dönüşüm, bir taraftan yerli üretim, mal ve hizmete muazzam teşvikler getirdik.
‘PORTFÖY TERCİHLERİ LİRA LEHİNE OLACAK’
Rezerv birikimi nasıl olacak? Doğru politikalar, reformlar beraberinde portföy tercihlerini getirecek, portföy tercihleri içeride ve dışarıda lira lehine olacak.
‘YILIN İKİNCİ YARISINDA BU ENFLASYON DÜŞECEK’
Rezerv birikiminde mesafe kat ettik, cari açığı azaltmada mesafe kat ettik, enflasyonu kontrol altına almada mesafe kat ettik. Yıllık düşüşler 2024’ün ikinci yarısı dedik. Neden? Çok basit para politikası gecikmeli çalışıyor. Dolayısıyla bu enflasyon düşecek ama yılın ikinci yarısında.
‘REZERVLERİMİZ ÇOK CİDDİ BİR ŞEKİLDE ARTMIŞTIR’
Merkez Bankası brüt rezervleri mayıs ayından bu yana 47 milyar dolar civarında arttı, yani 145.5 milyar dolar civarında. Tabi net rezervler değişebilir. Burada Türkiye’nin hem net rezervleri hem brüt rezervleri 6-7 ayda çok ciddi bir şekilde artmıştır.
