Gıdadan hile fışkırdı sahtekâra hapis yolda

Gıdada akla bile gelmeyen hileleri yapanlar durmak bilmiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan yılın ilk tağşiş ve taklit listesinde yine ilaç etken maddesinden jelatine, boyadan trans yağa kadar her şey gıdanın içine girdi.

Bakanlığın internet sitesi üzerinden yayınlanan mevcut listede 229 firmaya ait 386 parti ürün kamuoyuna sunuldu. Böylece ilk kamuoyu duyurusunun yapıldığı 2012’den bu yana 1443 firmaya ait 3202 parti ürün tüketicilerin bilgisine verilmiş oldu.

Değeri yüksek ürünler, taklit ve tağşişin de en çok yapıldığı ürünler oluyor.

Zeytinyağı, et ve süt ürünlerinde tağşiş yine çok yüksek. Taklit ve tağşiş yapılan ürünler arasında zeytinyağının liderliği devam ediyor! Türkiye’nin dünyada rekabette olduğu değerli ürünlerinden olan zeytinyağı, trans yağlarla karıştırılarak piyasaya sunuluyor.

Yüzde 1000 kâr ediyorlar!

Zeytinyağına bol bol sanayi yağları katılıyor. Özellikle kanola ve pamuk yağı tercih ediliyor. Bu sayede tağşişçiler, litre fiyatı 1 - 2 lirayı geçmeyen farklı yağlarla çoğalttıkları zeytinyağında yüzde 1000’e varan kârlarla satış yapıyor. Coğrafi işaretli ve coğrafi işaret yolundaki yağların adı kullanılarak yapılan bu taklit, Türkiye’nin imajına büyük darbe vuruyor.

Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, taklit ve tağşiş yapanlar için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hapis cezalarını içeren bir çalışması olduğunu hatırlatırken, bu kanunun hızla hayata geçirilmesi gerektiğini söyledi.

Yıldırım, “Bir taraftan üretici için ve ülke imajı için büyük sorun, diğer taraftan en çok kaybeden tüketici. Bu kadar çok ödeyip zeytinyağı yerine sanayi yağı tüketiyor. Yüksek oranda denetim şart. Artık sektörü bütün olarak ele alıp ürünü koruyacak ve çok ileriyi planlayacak sistemi hayata geçirmeliyiz. Liste yayınlamak bunun en son adımı olabilir” dedi.

Hapis cezası alacaklar

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, daha önce yaptığı açıklamalarda taklit ve tağşiş yapanları ‘piyasada yaşatmayacaklarını, ticaret imkanı tanımayacaklarını’ sık sık vurgulamıştı. Bu kapsamda denetimler artırılırken, tağşiş ve taklit yapanları ve tekrarlayanlara hapis cezasını da içeren yasanın yakın zamanda hayata geçirilmesi planlanıyor. Bakan Pakdemirli, aksi durumda tağşiş yapanların yeni firmalarla, isim değişiklikleriyle bu işi yapmaya devam ettiğini belirtmişti.

Sütte kayıt dışı yarı yarıya...

Paketli et ürünleri ile restoranlar ve büfelerde yapılan gıda oyunlarının temelinde karışımlar var! Kanatlı et, soya eti, tek tırnaklı eti, at eti, domuz eti; et ve et ürünlerinde en çok yapılan karışımlar. Bitkisel yağ, nişasta, jelatin ise süt ürünleri için vazgeçilmez! Özellikle tereyağında yapılan tağşiş oldukça fazla. Yoğurt ve peynirde de neredeyse süt dışında her şey görülüyor!

Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (SETBİR) Başkanı Tarık Tezel, özellikle süt ürünlerinde kayıt dışılığın yüzde 52 - 55 seviyesinde bulunduğunu belirtirken; ilk olarak bunun çözümüne yönelik adımlar atılması gerektiğini söyledi.

Tezel, “2018’de toplam 22.1 milyon ton, 2019’da ise 21.8 milyon ton üretim var. Süt arzında bir kayıp yok ancak 2019’da kayıtlı pazar ciddi bir oran kaybetti. Kayıt dışının önüne geçilmesinin temel unsurlarından biri; tüketicinin bilinçlendirilmesindeki ciddi orana varan bilgi kirliliğinin düzeltilmesinden geçiyor. Ambalajlı ürün, yasa ve yönetmeliklere uygun ürünler karalanıyor. Bunun önüne geçmek lazım. Denetimlerin sıklaştırılması, kayıt altında olmayanlara yönelik çalışmalar daha ciddi boyuta taşınmalı. Tarım ve Orman Bakanlığı çok özverili çalışıyor. Hep birlikte destek olmalıyız” diye konuştu.

‘Birinci derece akrabası bile gıdada çalışamaz’

Ali Ekber Yıldırım, Avrupa’da bu konuda caydırıcı cezalar uygulandığını dile getirdi. Yıldırım, cezalara yönelik verdiği örneklerde; taklit ve tağşiş yapanların bir daha gıda işini yapamadığını, hatta birinci derece akrabalarının bile bu işte çalışamayacağını içeren yasaların uygulandığını söyledi.

Şekerli mamülde ilaç etkin maddesi

Çikolataya, bala, pekmeze, şekerli mamüllere ilaç etken maddesi ile zararlı şekerler rastlanırken, yine listede bal sahtekarları bir adım öne çıktı.

Kuşkunuz varsa şikâyet edin

Söz konusu uygunsuzlukların tespit edilmesinde; bakanlığın yaptığı denetimler dışında tüketiciler tarafından yapılan ihbar, şikâyet, CİMER ve Alo 174 Gıda Hattı başvuruları da büyük katkı sağlıyor. Bu bakımdan bakanlık tarafından tüketicilerin de bu başvurularını sürdürmeleri, şikâyetlerini dile getirmeleri öneriliyor.

Çay ve salça boyanıyor

Çay, baharat ve salçada boya ve gıda boyası kullanımı devam ediyor. Siyah çayda liste kabarık.

Antep fıstığına alerjen katkı!

Antep fıstığında ‘yok yılı’ nedeniyle bu dönemde arz azalıp fiyat artınca, taklitçiler; özellikle dövülmüş, toz haldeki Antep fıstığına yer fıstığı katmaya devam ediyor. Ancak son dönemde çocuklarda hatta yetişkinlerde sıkça rastlanan ‘yer fıstığı’ alerjisi bu anlamda tehlike oluşturabilir, farkında olmadan çok ciddi sağlık sorunlara neden olabilir.