Kuraklık yemi tehdit ediyor

DUYGU ERDOĞAN - Kuraklık sorununun, bölgelerde yağışsız geçen mayıs ayı sonunda daha ciddi boyutlara ulaştığı görüldü. Daha önce kuraklıktan etkilenen 22 şehir bulunduğu belirtilirken bu sayının 41’e ulaştığı görüldü. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Mayıs 2021 Kuraklık Raporu’na göre, kuraklıktan en çok buğday, arpa ve kırmızı mercimek ürünlerinin etkilendiği ancak illere göre çeşitli üretimlerde sıkıntılar yaşanacağı kaydedildi. Kuraklık sadece tarımsal üretimi değil, hayvancılıkta da Türkiye’nin zor günler geçirebileceğini gösteriyor. Buna göre, yıl içinde sık sık fiyat artışlarına konu olan hayvan yeminde yeni zamlarla karşılaşılması sürpriz olmayacak. Bu artışların, üreticileri çok zorlayacağı değerlendirilirken, tedbirler alınması öneriliyor.

Zarar gördü

Hayvancılığın önemli kaliteli kaba yem kaynaklarından olan yem bitkilerinde de kuraklık etkisi görülüyor. Başta İç Anadolu Bölgesi olmak üzere meralarda yağış yetersizliğinden dolayı ot kaybı ve bitki yetersizliği var. TZOB açıklamasında, “İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde görülen kuraklık bu bölgeden saman temin eden iller için sıkıntı oluşturacaktır. Saman fiyatlarının fahiş oranlarda yükselmemesi için saman arzına yönelik tedbirler alınmalı, özellikle stoklamaya yönelik girişimler önlenmelidir. Üreticilerimizi bu dönemde üretimde tutmak için maliyetleri düşürücü, arz açığı olan ürünlerde arzı dengeleyici, ürün satış fiyatlarının sürdürülebilir olmasını sağlayıcı tedbirler alınmalıdır” denildi.

‘Dövizle açıklanamaz’

Bir yıl içinde besi yeminde fiyat artışının yüzde 50’yi aştığı tahmin edilirken, yakın zamanda bir zam daha geldi. Süt yemi çuvalının 160 lira, besi yeminin ise 130-150 lira olduğu belirtiliyor. Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, kuraklığın hayvancılık üzerinde de olumsuz etkilerinin görüleceğine dikkat çekti. Çelik, “Yaz geldi ve meraya dayalı yani hayvanların dışarıda beslenebildiği bir dönemdeyiz. Ancak ot olmuyor. Kış geldiğinde ise hazır yem ihtiyacı artacak. Zamanında ve yeterli tedbirlerle yetiştiricilerimiz desteklenmeye devam ederse en az hasarla atlatacağımızı düşünüyoruz” dedi. Kuraklık etkisi netleşmeden önce yem fiyatlarında yüzde 15’e yakın artış yaşandığını kaydeden Çelik, “Girdi maliyetlerinde en büyük kalem olan yemde 2-3 ayda bir gelişigüzel artış yapılması bizi tedirgin ediyor. Yem girdisinin ithalata bağımlı olduğu ve döviz artışı bahane ediliyor. Madem öyle ise döviz düşünce neden fiyat düşmedi. TMO neredeyse aldığı fiyattan satıyor. Yani onlar için bir artış da yok. Böyle olağanüstü dönemlerde kâr marjından herkes feragat etmeli, 82 milyonun gıda güvenliğini sağlamamız lazım” diye konuştu.

‘Tek çözüm suyu bilinçli kullanmak’

Tüm iklim tehdidi karşısında temel çözümün aözellikle su kaynaklarının bilinçli kullanılması olduğunu vurgulayan Nihat Çelik, acilen tüm tarım arazilerinin modern sulama yöntemlerine geçmesi gerektiğini söyledi. Çelik, “Suyu bilinçli kullanmadıkça zaten her şeyi tehdit eder. Tarlaların büyük kısmında halen gelişigüzel sulama yapılıyor. Her tarla başında bir denetçi bekletemeyiz. Bireysel sorumlulukla bu işi üreticilerimizin görev bellemesi lazım” dedi.

TMO piyasaları takipte

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, yem ham madde fiyatlarının yüksek seyrettiğini ve bu piyasadaki fiyat değişikliklerini de yakından takip ettiklerini vurguladı. Güldal, AA’da yayınlanan değerlendirmesinde, şunları söyledi:

“TMO olarak 2021-2022 sezonunda yem ham maddelerinin regülasyonu noktasında da aktif şekilde görev yapacağız. Özellikle yem maliyetlerine tesir eden ve TMO görev alanındaki arpa ve mısır gibi ürünleri, başta besici ve yetiştiriciler olmak üzere bütün kullanıcılara ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde vermeyi planlıyoruz. Ton başına 1950 lira fiyat üzerinden arpa satışı yapacağız. TMO, stoklarını yetiştiricilerimizin ve sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde kullanacak ve makul fiyatlarla piyasaya ürün arz edecektir. Burada hiçbir şekilde tedarik ürün tedarik sorunu söz konusu değildir. TMO’nun devir stokları, yetkileri ve müdahale kabiliyeti yeterlidir.”