Memur ve emeklinin zam oranı belli oldu! Uzman isimlerden ilk değerlendirme

4 milyon memur ve 2 milyondan fazla memur emeklisinin 2022 ve 2023'teki mali ve sosyal haklarının belirlendiği 6. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerine göre bu yılın ikinci yarısı için yüzde 7 ve enflasyon farklarından oluşan zam yapıldı.

‘BİZİM YAŞADIĞIMIZ EN BÜYÜK ENFLASYON MALİYET ENFLASYONUDUR’

Konuyla ilgili Ekonomi Yazarı Sadi Özdemir şu ifadeleri kullandı: "Enflasyon öngörülerek çalışanlara zam yapılmadı enflasyon yaşandı şimdi zam olacak. Yıl başında da böyle olmuştu. Ücretlere yapılan zamlar enflasyona sebep olan zamlar olarak algılanmamalıdır. Bizim yaşadığımız yüksek enflasyon maliyet enflasyonudur.

Enerji fiyatları meselesi tamamen bizim dışımızda olan bir konudur. Ham madde ve mamul fiyatlarındaki artış küresel bir problem gıdada da aynı şeyi yaşadık.

‘BAZ ETKİSİYLE DÜŞEBİLİR’

Haziran 2021’de 1.94’tü aylık enflasyon şimdi 4.95. Baz etkisiyle yükselebiliyor ve baz etkisiyle düşebilir. Bizim aralık ayındaki kur artışından kaynaklananlar bizden kaynaklanıyor. Çok erken faiz politikasında dönüşüm yaşadık. Faizle enflasyon arasındaki bağlar da koptu ama biz orada bir miktar enflasyon yaşadık. Sonrası tamamen küresel enflasyonun etkisidir.

‘ENERJİ FATURASI 10 MİLYAR DOLARA ÇIKTI’

Türkiye’nin enerji faturası 3-4 milyar dolardan 10 milyar dolara çıktı. Cari denge sağlanacak diye beklenirken küresel problemden dolayı artışa geçti. Biz ne yaparsak yapalım küresel tarafta da düzelme olması gerekiyor. Son zamanlarda petrol hariç emtiada düşüşler yaşanıyor. Gıdada bunu göreceğiz önümüzdeki dönemde. Biz ne zaman enflasyonda zirveyi göreceğiz. Eylül, ekim enflasyonunda biz zirveyi görmüş olabiliriz. Kasım ayından itibaren daha makul enflasyon olabilir.

ENFLASYONUN NE KADARI BİZDEN KAYNAKLI?

Küresel olarak baktığımızda bizim enflasyonumuz yüzde 73.5’ti geçen ay şimdi 78.62. Ne kadarı bizden dolayı? Benim tahminim en az 3’te 1’i bizden.

Biz enflasyonu dizginleyeceğiz diye onların ücretlerini enflasyon kadar artırmazsak sosyal olarak sorun yaşarız. Ekonomi yönetimi sadece söylemle mi enflasyonu düşürmeye çalışıyor. Söylemle düşmez, ama sadece asgari ücret eksenindeki vazgeçtiği vergiler söylediği rakamlar gelir vergisi ve damga vergisi. Daha önce KDV’den vazgeçildi. Vazgeçilmezse eleştirilirdi. Sen enflasyonu düşürmeye çalışıyorsun ve vergileri artırıyorsun diye. Onun dışında özellikle krediler tarafında tüketici kredileri, konut kredileri ve ticari kredilerin amacına uygun kullanılabilmesi için atılan önemli adımlar var.

Kur tarafında da tasarruf açısında birtakım enstrümanlar alındı. KKM olmasaydı savaş başladığında Türkiye’de çok farklı bir kur ortaya çıkardı. Bence çok başarılı oldu. Getirdiği yük de faiz artışı ve kur arasındaki fark kadardı. Ben burada çalışanların kesinlikle enflasyon artı zam almasını savunuyorum.

BU ZAMLAR ALIM GÜCÜNÜ ARTIRACAK MI?

Ücretliler kayba uğradı bu telafi edilmiş oldu. Enflasyon üzerinde fark sağlanırsa çok daha iyi olur. Gıda ve alkolsüz içecekler dediğimiz vatandaşın kendi aldığı ürünlerin başında gelen ürünlerde ağırlık aylık bazda artış TÜFE ortalamasının yarısına düştü. Yıllığa baktığımızda hala yıllık ortalamanın üstünde. Bunun devam etmesi vatandaşın bütçesine yansır. Sadece gıda ve alkolsüz içecek değil vatandaşın en çok harcama yaptığı temel tüketim ürünlerini de takip etmek lazım.

Herkesin kendine göre bir enflasyonu var o rakamın da iyileşmesiyle ekim, kasım ayından sonra daha makul bir noktaya geliriz. Enflasyon yüksek oldu, bütçeyi sıkı tutalım, ücretleri kısalım böyle bir politika olmaması en doğrusuydu. Bu enflasyon yaşandı bununla nasıl mücadele edebilirsiniz? Sosyal tarafa baktığımızda gelir kaybına uğramış olan vatandaşın hakkını vermek gerekir bence şu ana kadar mücadele iyi gidiyor.

YILSONU ENFLASYON TAHMİNİNİZ NEDİR?

70’lere doğru döneriz diye düşünüyorum. Aralık ayında çift haneli enflasyon vardı. O rakamları görmek lazım. O zamana kadar küresel tarafta enerji fiyatlarının normalleşmesi gerekiyor. Şu an açıklanan ulaştırma harcamalarının yüzde 50 daha üzerinde olduğu görülüyor. Orada zorlayıcı bir durum var. Denetim tarafına gelirsek geçen hafta bir olay oldu. Demir çelikte çok büyük bir çete ortaya çıkarıldı. Mafyanın da karıştığı fiyatları manipülasyon yaparak yüksek tuttular. Denetim dediğimiz sektör sektör bu yapıları ortaya çıkarmakla ilgili olmalıdır. Rekabet Kurumu oligapol yapılarda uzlaşma oluyor mu? Oralara bakmaya devam etmelidir.

Her vesile ile tekrar zam yapma eğilimi geçmiş olması lazım. Emtia tarafından girdi maliyetlerinde düşüş var. ‘Ücretlere zam geldi bende otomatik zam yaparım. Vatandaşı alıştırdık kredi kartını uzatınca ödüyor.’ Bu olmaması lazım. Sivil toplum örgütü olarak tüketici derneklerini hatırlatmak istiyorum. Bu dönemde çok daha etkili olsunlar.

ENFLASYONLA MÜCADELEDE EN BÜYÜK ÇARE NE OLMALIDIR?

Ne yaparsanız yapın bu fırtına 1.5-2 yıl sürecektir. Bizim içimizdeki problem ne tüketim tarafı ve maliyet enflasyonu, aşırı tüketimin getirdiği enflasyondur. Siz tüketimi ne kadar kısarsanız kısın enflasyonda çok düşüş olmaz. Kimse mal ettiğinin altında bir şeyi satamaz, üretime dönük, tarımda ve sanayide üretimi artıracak maliyetleri azaltacak adımları atmamız gerekiyor."

Vergi Uzmanı Muhammet Bayram konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: "Sayın Cumhurbaşkanının açıklamalarında hatırlarsak enflasyonun üzerinde artış yansıtacağız demişti. 1 Ocak’ta yüzde 5+2.5’luk artış yapıldı. Burada memur ve memur emeklisine devletimiz pozitif ayrımcılık yapıyor. Enflasyon olmasa bile ben sana farkı vereceğim diyor.

MEMUR, SSK VE BAĞKUR EMEKLİSİNİN MAAŞLARI NE KADAR ARTTI?

Yüzde 40 artış olursa en düşük memur maaşı 9 bin 17 liraya çıkıyor. Burada ek zam olursa yüzde 2.5 refah payı olursa bu rakam 9 bin 200 liraya geliyor. En düşük memur emeklisi maaşı 6 bin 15 liraya çıkıyor.

Esnaf emeklisinin en düşük maaşı 4 bin 149 liraya çıkıyor. Yüzde 3’lük refah payı olursa bu 4 bin 273 liraya çıkıyor. 2 bin öncesi SSK emeklisi yüzde 40 artışla 4 bin 633 lira alacak. Yüzde 2 sosyal refah payı alırsa 4 bin 771 liraya çıkıyor.

Bağkur tarım emeklisi 3 bin 298 lira, 2 bin sonrası emekli SSK’lı da 2 bin 873 lira alıyor. Bu artışların yaşlılık aylığı da arttı. 65 yaş aylığı 1466 lira, eve bakım desteği 3 bin 182 lira, kronik yardım 3 bin 182 lira, engelli aylığı 1170 liraya çıkıyor.

Burada devletin daha önce bahsettiği gibi masasında düzenlemeler var. Önceliği 3600 ek göstergeydi. 3600 ek gösterge düzenlemesi yapacağız denilmişti. 4 meslek grubuna getirilecekti. Biz bunun yanlış olduğunu ve tüm memurlara yansıtılması gerektiğini söylemiştik ve yansıtıldı. 1 Temmuz’da yüzde 40’lık artış olacak.

‘MEMURLAR KATMERLİ ARTIŞLA KARŞILAŞACAK’

1 Ocak 2023’te açıklanacak önceki 6 aylık enflasyon farkı var ve 600 ek gösterge maaş farkı var. Burada memurlar katmerli bir artışla karşılaşacak.

Vedat Bilgin EYT ile çalışmamız başladı dedi. EYT’de muhtemelen sene sonu bitirilecek. Seçim öncesi mutlaka bitirilmiş olur. Bundan sonra bir yeni düzenleme de kamu işçilerin durumu. Geçici personellerin kadroya alınması. Seçim sonrası bunlar teker teker çözülmeye devam eder.

Yüzde 7 toplu iş sözleşmesi üzerinde enflasyon farkıyla beraber memur ve memur emeklilerimiz SSK ve Bağkur emeklilerimiz enflasyona ezdirilmedi. Bu enflasyon farkıdır. Yüzde 40’ın üzerine yüzde 2-3 ekstra sosyal refah düzenlemesi bekliyoruz.

5500 TL üzerindeki vergiler kaldırıldığı için 5500’e kadar olan vergiler kaldırıldı. Devlet memurlarının da 5500 liradan vergi alınmayacak. Bundan kaynaklı her memurun 300 TL kazancı var. Hepimiz özel sektörde çalışanlar da gelir vergisine tabidir. Burada temmuz ayından itibaren başlarız vergi dilimine girdim şeklinde. Devlet vergi dilimini kıstı. 1 Temmuz’da vergi dilimine girecekler ağustos ayında vergi dilimine girecek.

ENFLASYONLA MÜCADELEDE EN BÜYÜK ÇARE NE OLMALIDIR?

Enflasyonla mücadele kapsamında sayın Nebati söylemle bunu uyguluyor. Enflasyonla mücadelede ekonomi koordinasyon kurulu dahil Hazine ve BDDK eş güdülme hareket etmelidir. Enflasyonla mücadele kapsamında sene sonunda en azından ciddi bir şekilde önlemlerin alt alta koyulması ve açıklanması lazım. Son 24 yılın en büyük enflasyonunu yaşıyoruz. Kamu mekanizmalarının bir bütün halinde çalıştırılmalı, enflasyonu düşürücü tedbirlerin hızlı bir şekilde alınması gerekiyor."

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR Memur ve emeklinin zam oranı belli oldu! Haberi Görüntüle