Önce güven sonra vergi

Önce güven sonra vergi
Vergi Dünyası / MUSTAFA ÖZYÜREK
Dışarıdan gelecek kaynaklara güvenerek, program hazırlıklarına başlayan Devlet Bakanı Kemal Derviş, ABD görüşmelerinde umduğu kadar kredi bulamayacağını anlayınca, "bir miktar ek vergi gelebilir" diyerek yeni vergilerin yolda olduğu mesajını verdi. Yüzlerce işyerinin kapandığı, binlerce insanın işsiz kaldığı, piyasada belirsizliklerin giderilemediği, şubat krizinin kontrol altına alınmadığı bir ortamda ek vergilerden bahsetmek, bize göre, yangına körükle gitmekten farksız.
Maliye Bakanlığı yetkililerinden reel sektör temsilcilerine, vergi uzmanlarına ve en önemlisi sokaktaki vatandaşa kadar herkesin ek vergilere karşı olduğu ortada. Vatandaşın beklediği ekonomik programın ortaya çıkması, piyasaların işlerlik kazanması ve güven ortamının sağlanmasıdır. Beklentilere rağmen ek vergileri gündeme getirmek, güven ortamının sağlanmasını geciktirir.

KDV oranları artacak Okuyucularımız, ek vergilere karşı da çıksalar, vergi paketinde neler olduğunu merak ediyorlar. Yoldaki ek vergilerin neler olacağını aşağıda kısaca belirtmeye çalışacağız.
KDV oranları yükseltilecek. Şu anda genel KDV oranı yüzde 17, tarım ürünlerinde yüzde 1. Temel gıda maddelerinde yüzde 8, buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon vb. dayanıklı tüketim malları ile havyardan, kozmetik ürünlerine, kürklere kadar lüks mallar için yüzde 25 oranında KDV alınmaktadır. Bu oranları indirmek veya yükseltmek için kanun çıkarmaya gerek yok. Bakanlar Kurulu bu uygulamayı dilediği gibi değiştirebilir.

İlk akla gelen KDV Ek kaynak gerektiğinde hükümetlerin aklına ilk gelen vergi KDV’dir. Bu kez de KDV oranları artırılarak ek kaynak sağlamaya çalışılacak. yüzde 17’lik genel oranın iki puan yükseltilerek yüzde 19’a çıkarılması, yüzde 25’lik oranın dört puan yükseltilerek yüzde 29’a çıkarılması bekleniyor.
2001 yılı bütçesinde dahilde alınan KDV’den 6.4 katrilyon, ithalde alınan KDV’den 4.5 katrilyon lira tahsilat beklenmektedir. Yapılan oran artışları ile bir katrilyon civarında ek kaynak beklenmektedir.
Faizlerdeki ve repodaki stopajlar yükseltilecek. Şu anda mevduat faizleri ve repo gelirlerinde yüzde 16 Gelir Vergisi stopajı ve yüzde 1.6 fon kesintisi yapılmaktadır. Stopaj oranının iki puan artırılarak yüzde 18’e çıkarılması beklenmektedir.

Başkası da olacak Üzerinde durulan ve yükseltilmesi kesinleşen KDV ve mevduat stopaj oranları dışında, henüz karar verilmeyen bazı ek kaynaklar üzerinde de durulduğu biliniyor.
Maktu olarak tahsil edilen Akaryakıt Tüketim Vergisi’nin de yükseltilmesi gündemde. 2001 yılı bütçesinde ATV’den 4.1 katrilyon tahsilat bekleniyor. Ancak, yasal düzenleme gereği petrol ürünlerinden alınan ATV bir önceki ayın enflasyon oranı kadar artmaktadır. Mart ayı enflasyonu beklendiği gibi yüzde 13 - 14 olarak gerçekleşirse ATV de otomatik olarak bu oranda artacak ve akaryakıt fiyatlarına yansıyacak. ATV’nin daha fazla yükseltilmesi akaryakıt fiyatlarında büyük artışlara neden olur. Nitekim daha önce oransal olarak uygulanan ATV’den vazgeçilerek maktu yönteme dönülmüştür.

Yeni ek vergi de var 1994 krizi sonrasında uygulamaya konulan Net Aktif Vergisi ve Ekonomik Denge Vergisi gibi vergilerin tekrar yürürlüğe konulması düşünülebilirse de Başbakan Ecevit bu düzenlemelere karşı olduğunu açıklamıştır.
Ek kaynak sağlamak için yeni vergilere hiç gerek yok. Yapılması gereken vergi idaresini güçlendirmek ve vergi denetimini etkinleştirmek suretiyle, kayıt dışı kesimlere yönelmektir.



EKONOMİ