08.12.2020 - 20:45 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
2000'lerin sonlarında, Moskova’nın New York'taki casus karakolunun eski başkan yardımcısı Sergei Tretyakov, Rusya’nın dış istihbaratının (SVR) propaganda ve dezenformasyonla nasıl başa çıktığını açıklıyordu.
Belirli operasyonlar hakkında soru sorulduğunda Tretyakov, Çeçen militanlar tarafından işlendiği iddia edilen suçları betimleyen şok edici bir kolaj olan Turtle Körfezi'ndeki Birleşmiş Milletler karargahında bulunan Rus fotoğraf sergilerini gösterdi.
Ayrıca, ABD ve NATO yetkililerinin önünde, Rusya'nın Çeçenya'da ve Ortadoğu'da ABD'nin ortak bir cihatçı düşmanla savaştığını göstermek için devlet yapımı belgesellerin gösterimlerinden bahsetti.
Tretyakov, amacın Washington'a Kafkasya'daki Rus insan hakları ihlalleri konusunda bir yaygara başlatmanın ahlaki açıdan ikiyüzlü olacağı sinyalini vermek olduğunu söyledi.
Bu, Kremlin hükümetinin kendisini terörizme karşı yeni başlayan savaşta Amerika’nın vazgeçilmez müttefiki olarak gösterme çabasının bir parçasıydı.
O zamanlar Tretyakov, bu sergilerin ve filmlerin menşei konusunda açıklama yapmaya pek gönüllü olmamıştı.
Ancak şimdi, Michael'ın Rusya’nın askeri istihbarat teşkilatı veya Ana İstihbarat Dairesi'nden (GRU) elde ettiği bir dizi belge sayesinde, sonunda bu soruyu yanıtlayabiliriz.
Çeçenya propagandası GRU'nun Birim 54777 olarak adlandırılan gizli bir bölümü tarafından, iki Rus casus teşkilatı arasındaki dikkate değer bir işbirliği döneminde üretildi.
Bu belgelerden biri, GRU'da psikoloji ve propaganda uzmanı olan ve kariyerine 1980'lerin başında başlayan ve Varşova Paktı ülkelerini kasıp kavuran çeşitli anti-komünist hareketleri bastırmaya çalışan Albay Aleksandr Viktorovich Golyev'in kişisel anı defterinde kayıtlı.
Golyev, Dayanışma'nın başlangıcında Polonya'ya gönderildi; daha sonra Vilnius televizyon merkezinin baskınından sonra 1990 yılında Litvanya'ya gitti ve bunun üzerine rejime bağlı bir gazete olan ve Minsk'te basılan Sovyet Litvanya'yı çıkardı.
Sovyet özel propagandacısı olarak son yurtdışı görevi, tam da Rus askerlerinin Demokratik Alman Cumhuriyeti'nden çekilmeye başladığı dönemde Doğu Almanya idi.
İlk Çeçen savaşı patlak verdiğinde, Golyev yeni oluşturulan Birim 54777'ye atandı ve el yazmasında belirttiği üzere, Tretyakov'un atıfta bulunduğu Çeçen karşıtı filmler olan “Savaş Köpekleri” ve “Kurt Adamlar”ın yapımında rol oynadı.
Bu belgelerin gerçekliği, Michael'ın danıştığı bir Batılı istihbarat teşkilatı tarafından doğrulandı. Ve anlattıkları hikaye, Soğuk Savaş tarihçileri ve Birim 54777’nin devam eden nüfuz operasyonlarının yalnızca NATO, ABD ve Avrupa’ya değil, Rus halkına karşı nasıl yürütüldüğünü anlamaya çalışan analistler ve akademisyenler için çok faydalı olacak.
Birim 54777’nin görev alanını anlamak için öncelikle kökenini anlamak gerekir.Sovyetler Birliği'nde psikolojik harekat operasyonları, ordunun devasa müdürlüğü GLAVPUR (Glavnoye Politicheskoye Upravlenie veya Ana Siyasi Departman) bünyesinde bulunan Özel Propaganda Müdürlüğü tarafından yürütülüyordu.
2019'da Rus ordusu, Bolşevik Devrimci Askeri Konseyi tarafından Ekim Devrimi'nden bir buçuk yıl sonra, binlerce komiseri denetlemek için siyasi departman olarak kurulan GLAVPUR'un yüzüncü yılını gururla kutladı.
Rus tarihinde devlet iktidarının başarılı bir şekilde ele geçirilmesinde belirleyici bir rol oynadıkları için, Komünistler kendi askerlerine hiçbir zaman tam olarak güvenmediler.
Milyonlarca kişinin öldürüldüğü ya da esir alındığı Nazi Almanyası ile savaşın ilk iki yılında bile Kızıl Ordu'nun rejime sadık kalmasını sağlayanlar bakanlardı.
Sovyet ordusunun sadakatini sağlamak, GLAVPUR'un birincil hedefi olarak kaldı. Özel Propaganda Müdürlüğü, teorik olarak, düşman orduların moralini bozmak için yöntemler geliştirmekle meşguldü, ancak çoğunlukla Batılı askerlerden ziyade kendi askeri personeline odaklandı. Saldırgan değil, büyük ölçüde savunma rolü oynayan bir kurumdu.
Golyev, anılarında Sovyetler Birliği çöktüğünde, eski Kızıl Ordu ile büyük ölçüde aynı olan yeni Rus ordusunun depolitizasyon travmasına maruz kaldığını gözlemliyor. 'Yüce' Parti gittiğinde, GLAVPUR onu yok oluncaya kadar takip etmeye mahkum edildi.
Yine de Golyev'e göre ordu, GLAVPUR'un en azından bazı kısımlarını, özellikle de Özel Propaganda Müdürlüğü'nü kurtarmak istiyordu.
Sovyetler Birliği dağılmaktayken ve zırhlı birlikleri kıtanın yarısından uzaklaşırken, ordu psikolojik harekat birimini GRU'ya aktardı ve bu da onu Komünist yönetim altında olduğundan çok daha saldırgan hale getirdi.
Dahası, Birim 54777 herhangi bir devlet kurumuna, halk kurumuna veya dini kuruma destek verebilir hale gelmişti ki bu onu çok tehlikeli bir araç yapıyordu.
Andrei ve Irina Borogan'ın "The Compatriots" adlı son kitaplarında öne sürdükleri gibi, Kremlin her zaman Batı ülkelerindeki, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Rusların varlığını ya en ciddi tehditleri ya da en büyük işbirliği fırsatları olarak görmüştür.
Washington Post, 2018'de Rus göçmenleri hedef alan, ancak gerçekte Birim 54777 tarafından yönetilen ve Rus hükümeti hibeleriyle finanse edilen iki görünüşte kamu diplomasisi kuruluşunu bildirdi.
Post, adı açıklanmayan bir Batılı istihbarat görevlisine atıfta bulunarak, "Ukrayna'daki Rus kuruluşları adına Putin'i krize müdahale etmeye çağıran bir çağrı başlatan" InfoRos olduğunu belirtti.
İkincisi, Yurtdışında Yaşayan Rus Yurttaşların Dünya Koordinasyon Konseyi ve Yurtdışında Yaşayan Vatandaşların Haklarını Destekleme ve Koruma Vakfı gibi diğer yaygın temalı kuruluşların web sitelerini tutan Rus Diaspora Enstitüsü'dür.
Vakıf 2011 yılında icra emriyle meydana getirildi ve Dışişleri Bakanlığı ile Rossotrudnichestvo tarafından kurulmuştu.