Binaların altı jöle gibi!

Rize İnşaat Mühendisleri Odası, yıllar önce deniz doldurularak kazanılan ve yaklaşık 70 bin kişinin yaşadığı alandaki binaların yıkılma tehlikesiylee karşı karşıya olduğunu açıkladı. Odanın hazırladığı raporda güçlendirme çalışması ile ayakta kalabilecek birkaç binanın dışındaki tüm binaların yıkılarak, dolgu alanı tekniğine uygun inşa edilmesi gerektiğine vurgu yapıldı.
Oda Başkanı İnşaat Yüksek Mühendisi Murat Yazıcı, dolgu alanında yapılan incelemelerin ardından hazırladıkları raporu açıkladı. Rize kent merkezinin büyük bölümünü oluşturan dolgu alanında 1970’li yıllardan sonra inşa edilen binalarda yaklaşık 70 bin kişinin yaşadığını ifade eden Yazıcı, şunları söyledi:
“Rize’deki dolgu alanı, denizin büyük taşlar ile doldurulması ile kazanıldı. Taşların arasına kum veya balçık gibi malzemeyle karışım yapıldı, alanın oturması beklendi. Bu alanlar daha sonra imara açılarak 3 kat halinde yapı izni verildi. Ancak binalar, mühendislik ilke ve hesapları yerine usta, kalfa zihniyeti ile inşa edildi, yani tekniğine uygun yapılmadı. Bina temelleri, deniz suyu seviyesinin altında tuzlu su olan alana elle beton dökülerek inşa edildi. Bu binalara ilave kat izinleri verilmeye başlandı ve risk artarak devam etti. 3 katlı binalar zamanla 10 veya 12 katlı binalar haline geldi. ’Bina taşır mı, taşımaz mı? Altındaki temel yapısı düzgün mü, değil mi?’ irdelenmeden binalara ilave katlar çıkılmaya başlandı. Temeli sakat, beton kaliteli değil, tuzlu su altında kalan demirler paslanmış. Binanın kendisi taşıyacak kesitlerinin hiçbiri yok.”

‘Alandaki binalar artık yorulmuş’
Dolgu alanındaki bazı binalarda yaptıkları teknik incelemede yapıların oturulabilecek durumda olmadığını sapktadıklarını vurgulayan Yazıcı: “Bina temelleri deniz dolgusu ile kazanılan alanda tuzlu su altında kaldığı için demir özelliğini kaybetmiş, çapı düşmüş. Hatta bir çok demir parmakla kırılabilir hale gelmiş.
Beton özelliğini kaybetmiş, taşıyıcı özelliği kalmamış. Sahil kesiminde 5- 6 binada inceleme yaptık. Hiçbir sınıfa giremeyecek beton kalitesine rastladık. Dolgu alanındaki binaların tamamının ömrü yarılanmış, binalar yorulmuş. Dolgu alanı inşaat tekniğine uygun yapılmayan binalar tuzlu su altında kaldığı için risk teşkil ediyor. Bu binaların bu saatten sonra güçlendirilmesi mümkün müdür? Bazıları güçlendirilebilir ama çoğunun yıkılıp yeniden yapılmasını tavsiye ederiz. Yeniden inşa ederken tuzlu su ile temeli ayırabiliriz, sağlam zemine kadar inebileceğimiz kum kazıkları ile bu binaları tesis edebiliriz.”
Binalarda yaşayan 70 bin civarında kişinin risk altında olduğunu belirten Yazıcı, “Şehir merkezinin tamamı dolgu alanı üzerinde tesis edildiği için gün içinde rakam daha da artıyor. Dolgu alanları üzerinde dershaneler, okullar ve bir çok kamu binası var. Sadece konut olarak düşünmemek lazım. Belki de önümüzdeki 10- 15 yılda kendi başına çöken binalar görmeye başlayacağız. Bunun için deprem tetikleyici olur mu? Evet, olur. O zaman Rize’yi büyük bir tehlike ve facia bekliyor demektir” dedi. n Muhammet KAÇAR DHA RİZE

‘Yıkıma başlayacağız’

Rize Belediye Başkanı AK Partili Halil Bakırcı, “Böyle bir risk var. Boyutu nedir ayrı bir konu. Belediye Blokları dediğimiz iş merkezlerimiz de risk altında. Bunlardan başlayarak ciddi bir tadilat yapılması gerek. Ancak dolgu sahasındaki binalar akşamdan sabaha çökecek konumda değildir. Binalarda yeterince izolasyon yapılmadığı için beton ve demir ömrüne zarar verilmiştir. Önümüzdeki dönemde Belediye bloklarından yıkıma başlayacağız” dedi.