Bir avuç kömür için 157 ölü

Türkiye dün madencilik tarihinin en çok şehit veren kazalarından birini yaşadı. Manisa’nın Soma ilçesindeki özel bir şirkete ait kömür ocağında dün 15.30’da trafo patlamasının ardından yangın çıktı. Vardiya değişimi sırasında madenin yaklaşık 150 metre derinlikte meydana gelen patlamanın ardından yaklaşık 300 işçi mahsur kaldı.
Patlamanın ardından yaklaşık 5 kilometrekare alanda 420 metre derinliğe ve 2-3 kilometre mesafeye kadar çalışma yapan işçilerden ocağın ağzına yakın olanlar ilk etapta yapılan çalışmalarda kurtarıldı. Kazanın ardından yetkililerden çelişkili açıklamalar gelirken ölü ve yaralı sayısı konusunda gece geç saatlere kadar sağlıklı bilgi alınamadı.

AFAD: 17 ölü var
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), üst makamlara gönderdiği son bilgi notunda kazanın ardından 17 madencinin yaşamını yitirdiğini, 17 kişinin yaralı olarak, sekiz kişinin de sağ olarak kurtarıldığını 200’den fazla işçinin ise kurtarılmayı beklediğini bildirdi. Bölgeye giderek madende incelemelerde bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, her şeyin şeffaf olarak paylaşılacağını rakamlar konusunda bilgi vermenin bu aşamada doğru olmayacağını belirterek önceliğin mahsur kalan işçilere ulaşmak olduğunu söyledi. Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı MHP’li Cengiz Ergün ise 24.00’te yaptığı açıklamada faciada resmi olmayan bilgilere göre 157 madencinin yaşamını yitirdiğini, 75 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Ocakta yangın çıktı
Alınan ilk bilgilere göre yaklaşık 2 bin 300 kişinin çalıştığı ve 700 işçinin bulunması gereken madan ocağında 15.15 sıralarında 150 metre derinlikte elektrik trafosunda patlama meydana geldi. Patlamanın ardından elektirklerin kesildiği ve asansörlerin çalışmadığı ocakta yangın çıktı. Yangının yayılması ile birlikte 15.10 sıralarında metan gazı seviyesinde bir değişiklik olmayan ocakta karbondioksit ve karbonmonoksit gazı birikintisi oldu. Yangın sonrası yaklaşık 5 kilometrekare alandaki tüm galerileri duman sardığı, gruplar halinde çalışan işçilerin yerlerinin belirlenmeye çalışıldığı belirtildi.
Kazanın ardından vardiya değişimi nedeniyle içeride kaç kişinin bulunduğu net olarak belirlenemeyen madende önce yukarıda bulunan işiçiler sayıldı. Yapılan ilk sayımda 580 kişinin ocağa indiği, içeride en 300 kişinin mahsur kaldığı belirlendi, ancak ocakta mahsur kalanların sayının daha sonra yapılan açıklamalarla 400’e kadar çıkabileceği belirtildi.

Temiz hava pompalandı
Kazanın boyutlarının ortaya çıkması ile birlikte bölgeye yaklaşık 400 kişilik kurtarma ekibi gönderildi. Madene müdahale eden ekipler ilk etapta ocağa temiz hava verilmesini sağladı.
Ancak alevlere tam olarak müdahale edilememesi nedeni ile daha fazla oksijen verilemediği belirtildi.
Maden İş Sendikası Ege Bölge Şubesi Başkanı Tamer Küçükgencay da yaptığı ilk açıklamada “Yangının bir an önce söndürülmesi gerekiyor. Temiz havayla işçilerin buluşturulması için de çalışma yapılıyor.
Yangın içerideki oksijeni yok ettiği için arkadaşlar sıkıntıda. Gaz maskeleri var ama onun da dayanma süresi var, yeterli kalmayabilir” dedi.

Umutlar tükendi
Kurtarma çalışmaları devam ederken saat 21.00 sıralarında ocaktan 20 kadar işçi yaralı ve dumandan etkilenmiş olarak çıkarıldı. Kurtarılan işçiler Soma Devlet Hastanesi’ne ambulanslarla sevk edildi. Kurtarılan işçilerin yangına ocağın giriş bölümlerinde yakalandığı belirtildi.
Madenden çıkan her işçi, yakınları tarafından alkışlarla karşılandı. İşçilerin bir bölümünün yürüyerek çıktığı, sedyeyle çıkarılan bazı işçilerin ise hayati tehlikesinin bulunmadığı gözlendi. Çıkarılan işçiler, maden önünde bekletilen ambulanslarla hastanelere sevk edildi.
Facianın boyutları saatler ilerledikçe büyürken madencilerin yakınlarının da sinirleri gerildi. Umutları tükenen işçi yakınlarından fenalaşanlar, bayılanlar oldu. Bunlara da sağlık görevlileri müdahale etti.
Çok sayıda işçi ailesinin madenin önüne yığılması nedeniyle güvenlik görevlileri kalabalığı dağıtmaya çalıştı.

Soğuk hava deposu iddiası

Madenden sağ olarak çıkarılan Ertan Kaya’nın verdiği bilgilere göre, üst bölümlerde yer alan madenciler çıkarılırken, alt bölümlerde çok sayıda madenci oksijensiz kaldı. Kaya bir yangın çıktığını ama yangının trafo yangını olmadığını söyledi. Kurtarma çalışmalarında ölü olarak çıkartılan maden işçilerinin Kırkağaç Belediyesi’ne ait soğuk hava deposuna nakledildiği öğrenildi.

Gün boyu farklı rakamlar geldi

Facianın patlak verdiği 15.30’dan yarım saat sonra olay yerine kurtarma ekibiyle ilk ulaşan isimlerden biri olan Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı MHP’li Cengiz Ergün, belediyenin görevlilerince ocak başında yapılan tespitlere göre 23.30 itibari ile 157 madencinin ölü olarak çıkarıldığını öne sürdü. Ergün, 75 işçinin de yaralı olarak başta Soma Devlet Hastanesi olmak üzere çevre hastanelere kaldırıldığını kaydetti. Ergün, olayın tam vardiya değişiminde meydana geldiğini belirterek kazanın ardından dışarıya çıkartılan ilk 30 işçinin madende çalışan değil, vardiya değişiminde madene inmek üzere olan işçiler olduğunu söyledi. Ergün bu 30 işçiden de yedisinin de hayatını kaybettiğini söyledi.
Ergün, madende yaklaşık 200 civarında işçinin kurtarılmayı beklediğini ama bu işçilerden de saatler ilerledikçe umudunun her dakika azaldığını sözlerine ekledi.
Ergün, şirket yetkililerinin verdiği bilgilere göre işçilerin madende toplam 6 kilometrelik bir alanda çalıştığını, işçi sayısının ise 587 olduğunu bildirdi. Bu rakamların AFAD tarafından da resmi olarak tespit edildiğini belirten Ergün, rakamların olayın büyüklüğü ve toplanan binlerce işçi yakının tepkisinden çekinildiği için açıklanmadığını öne sürerek “Bir şeyleri gizleyerek bir sonuca ulaşılamaz” dedi.
Bakan açıklamadı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ölü ve yaralı sayısı konusunda şimdilik rakam vermeyeceğini belirterek “Çok ciddi bir sıkıntıyı şeffaf olarak paylaşacağım. Rakam vermeyeceğim. Zaman aleyhimize işliyor” dedi.
AK Parti Manisa Milletvekili Muzaffer Yurttaş da ilk olarak yangında 20 işçinin öldüğünü, 200’e yakın kişinin yaralandığının tahmin edildiğini söyledi. Yurttaş, bilgileri Manisa Sağlık Müdürlüğü bünyesinde kurulan kriz merkezinden edindiği ifade ederken işçilerin dumandan zehirlendiğini ve bazılarında yanıklar olduğunu kaydetti. Yurttaş bunun yanlış olduğunu öğrendiğini belirterek, ölü sayısının 3 olduğunu söyledi. AFAD’dan yapılan açıklamada ise 17 işçinin yaşamını yitirdiği, kurtarılan 19 işçiden yaralı olan 11’inin tedaviye alındığı, 200’ün üzerinde madencinin ocakta mahsur kaldığı belirtildi. AFAD’ın en kıdemli hocalarından biri faciayı ‘madencilerin 17 Ağustos’u’ olarak değerlendirdi.(HABER MERKEZİ)

Kızılay, AFAD ve TTK bölgeye gitti

Soma’da meydana gelen facianın ardından bölgeye birçok ekip ulaştı. Giden ekiplerden Başbakalık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, İzmir, Balıkesir, Zonguldak müdürlüklerden aldığı destekle 1 ambulans helikopter, 4 araç, 22 personel, 1 lojistik çadır ve 300 kilogram ekipmanla kurtarma çalışmalarına katıldı. Sağlık Bakanlığı ise 27 kara ambulansı ve 6 ulusal medikal kurtarma ekibiyle çalışmalara katıldı. Türkiye Taşkömürü Kurumu’na bağlı (TTK) 15-20 kişilik arama kurtarma ekibi Zonguldak’tan Soma’ya doğru harekete geçti. Patlamaya bağlı olarak işçilerin yaralandığı ve mahsur kaldığı bilgisini alan Türk Kızılayı Ege Bölge Afet Yönetim Merkezi’nin alarm durumuna geçtiği belirtildi. Kurum tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi: “Türk Kızılayı, bölgeye bir öncü araç ve 5 kişilik uzman personel gönderdi. Kan ihtiyaçları içinde Kızılay Bölge Kan Merkezi alarma geçirildi.” (ANKARA Milliyet)

Soma’nın sicili kötü

Dev Maden Sen’in 2013 yılı madencilik sektörü iş kazaları raporuna göre, 2012’de 78 madenci yaşamını yitirirken, 2013e gelindiğinde bu sayı 95’e yükseldi. Raporda Soma’da meydana gelen kazalara ilişkin de şu bilgiler verildi:
- 18 Ocak 2013: Soma’da Cenkyeri Beldesi Eynez bölgesinde faaliyet gösteren Soma Kömürleri A.Ş’ye ait yeraltı linyit ocağında üzerine demir ayakların düşmesi ve iki demirin arasında kalması sonucu Fahrettin Başkan (53) öldü.
- 26 Şubat 2013: Soma Darkale köyünde faaliyet yürüten Uyar Madencilik şirketine ait linyit ocağında göçük altında kalan Harun Tufan (35), kaldırıldığı hastanede öldü.
- 7 Mayıs 2013: Manisa Soma’da, Ege Linyit İşletmeleri’nde çalışan Bilal Çınar (36), kullandığı iş makinesinin yüksek gerilim hatlarına çarpması sonucu akıma kapılarak hayatını kaybetti.
- 6 Temmuz 2013: Soma Eynez bölgesinde, Soma Kömürleri A.Ş’ye ait ocaklarda çalışan işçileri taşıyan, İrfan Şahan’ın (49) kullandığı servis otobüsünün şarampole uçması sonucu şoför ve 2 işçi yaralandı.
- 12 Temmuz 2013: Eynez bölgesinde, yine Soma Kömürleri A.Ş’ye ait linyit ocağında, 260 metre derinlikte meydana gelen göçük sonucu Süleyman Gülşen (33) hayatını kaybetti.
- 1 Ağustos 2013: Manisa Soma’da özel sektöre ait maden ocağında meydana gelen iş kazasında mekanize ayaklara sıkışarak yaralanan Ahmet Türk (33) yaşamını yitirdi.
- 3 Ekim 2013: Manisa’nın Soma ilçesinde özel sektöre ait linyit ocağında meydana gelen iş kazasında ağır yaralanan Ali Çetinkaya (29) hastaneye kaldırılırken yaşamını yitirdi.
- 20 Ekim 2013: Uyar Madencilik’e ait linyit ocağında meydana gelen göçükte kalan 28 işçi hastaneye kaldırıldı. Hastanede tedavisi süren işçilerden Yunus Güçlü (49) kurtarılamadı.
- 29 Kasım 2013: Soma Kömürleri A.Ş’ye ait Cenkyeri Işıklar bölgesindeki linyit ocağında, kolunu kömür bandına kaptıran Mustafa Asal (38) öldü. n ANKARA Milliyet

73 yılda 3 binden fazla işçi öldü

Türkiye’de, 1941 yılından bu yana maden ocağı kazalarında 3 bini aşkın kişi hayatını kaybetti. Bu kazalarda 100 bini aşkın kişi ise yaralandı. En fazla kayıp verilen kaza, 1992’de 263 kişinin öldüğü Zonguldak’ın Kozlu ilçesindeki grizu faciası oldu. Geçen yıl iş kazalarının yüzde 10,4’ünün madencilik ve taş ocağı sektöründe görüldüğü tespit edildi. Elektrik, gaz, buhar, su ve kanalizasyon sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 5,2; inşaat sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı ise yüzde 4,3 olarak gerçekleşti.
Türkiye’de şimdiye kadar yaşanan bazı maden ocağı kazaları şöyle:
- 7 Mart 1983: Armutçuk’ta grizu patlaması (103 ölü).
- 10 Nisan 1983: Kozlu’da grizu patlaması (10 ölü).
- 31 Ocak 1987: Kozlu’da göçük (8 ölü).
- 31 Ocak 1990: Bartın’ın Amasra ilçesinde grizu patlaması (5 ölü).
- 7 Şubat 1990: Amasya Yeni Çeltik’te grizu patlaması (68 ölü).
- 3 Mart 1992: Kozlu’da grizu patlaması (263 ölü).
- 26 Mart 1995: Yozgat’ın Sorgun ilçesinde grizu patlaması (37 ölü).
- 22 Kasım 2003: Karaman’ın Ermenek ilçesinde grizu patlaması (10 ölü).
- 8 Eylül 2004: Kastamonu’nun Küre ilçesinde yangın (19 ölü).
- 2 Haziran 2006: Balıkesir’in Dursunbey ilçesinde grizu patlaması (17 ölü).
- 10 Aralık 2009: Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde grizu patlaması (19 ölü).
- 17 Mayıs 2010: Zonguldak’ta grizu patlaması (30 ölü).
- 8 Ocak 2013: Kozlu’da grizu patlaması (8 ölü). (AA)