‘Geldikleri gibi giderler’ müzesi

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün, güvertesinde dünya savaş tarihine geçen “Geldikleri gibi giderler” sözlerini sarfettiği 107 yaşındaki Kartal istimbotu tamamen yenilenerek Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na devredildi. Milliyet muhabiri Gökhan Karakaş’ın, Tuzla’da ıssız bir koyda terk edilmiş halde bulduğu istimbotu ‘Kartal İstimbotunu Kurtarma ve Yaşatma Platformu’ restore etti.

Teslim töreninde devir protokolünü, Kartal İstimbotu Kurtarma ve Yaşatma Platformu Başkanı emekli Amiral Cem Gürdeniz, Kuzey Deniz Saha Komutanı Tümamiral Tayyar Ertem’e takdim etti. Tarihi istimbotu, önümüzdeki aylarda sergileneceği Beşiktaş’taki Deniz Müzesi’nin komutanı Albay İlyas Gültaş devraldı.

Gönüllülerden katkı

Milliyet Gazetesi muhabiri Gökhan Karakaş’ın, Kasım 2016’da denizci Arif Ertik ile birlikte Tuzla’da ıssız bir koyda bulduğu emektar Kartal istimbotu, 2 yıl boyunca Türkiye’de ilk kez gerçekleşen bir restorasyon süreci geçirmişti. Yarı batık halde denizden çıkartıldığında içinden 30 ton su ile 20 ton kaya boşaltılan Kartal’ın, Kasım 2017’de Çiçek Tersanesi’nde yenilenmesine başlanmıştı. Kartal İstimbotu Kurtarma ve Yaşatma Platformu’nun organizasyonunda Çiçek Tersanesi ve Deniz Ticaret Odası’nın desteğiyle başlayan restorasyona 5 bine yakın vatandaş ve kurum da maddi katkı verirken, 1918’deki görüntüsüne kavuşması için büyük çaba sarf edildi.

‘Zorlukların abidesi

Kaptan ve armatör Levent Akson başkanlığında çalışan gemi mühendisleri 107 yaşındaki istimbotun eski görünümüne kavuşmasını sağladı.

10 ayda yenilenen istimbotun sergilenmesi için Beşiktaş İskele Meydanı seçilirken, gemiyi restore eden platformun başkanı Gürdeniz, şunları söyledi:

“Bu geminin direği Türk milletinin egemenlik iradesini, pervanesi Türk milletin karanlıktan kurtuluş azmini, dümeni aydınlanma rotasında ilerleme istencini, demirleri her şartta sabırla mücadele yeteneğini simgeliyor. İstiklal Marşı ile toka edeceğimiz Türk bayrağı şehitlerimizin kanından gökyüzüne yükselen bağımsızlık ateşini ve ‘Geldikleri gibi giderler’i anlatacak. Vatanımızın geçirdiği bölgesel ve kıtasal zorlukları bu günlerde Kartal İstimbotu’nun yeniden doğuşu, Membiç’ten Kartal kayalıklarına, Doğu Akdeniz’den Karadeniz’e kadar yurdumuzun her karışında, semalarımızda ulusal güç, birlik moral ve destek sağlayacaktır. Bu gemi zorlukları aşmanın abidesi olarak bizlere hatırlatacaktır” ifadelerini kullandı.

Törenle devredildi

Milli Mücadele’nin sembollerinden Kartal istimbotunun yenilenmesini sağlayan teknik heyetin başkanı kaptan Levent Akson, devir protokolünü Deniz Müzesi Komutanı Kıdemli Albay İlyas Gültaş’a verdi (altta). 107 yaşındaki emektar istimbot, Beşiktaş’taki Deniz Müzesi’nde sergilenecek.

Milli Mücadele’nin denizdeki sembolü

Mirliva (Tuğgeneral) Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları’nın kapatılmasıyla Adana’dan trenle 13 Kasım 1918’de İstanbul’a gelmişti. 1. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti işgal edilmişti. Mustafa Kemal, Haydarpaşa Garı’ndan bindiği Fransız işgal kuvvetlerine ait Kartal istimbotuyla Galata’ya doğru giderken, 55 parçalık İngiliz işgal donanmasının arasından güçlükle ilerledi. Zırhlıları, namluları İstanbul’a dönük beklediğini gördüğü için üzüntüden ağlayan yaveri Cevad Abbas’a “Geldikleri gibi giderler!” sözünü söyleyen Atatürk, Kurtuluş Savaşı’mızın ilk işaretini vermişti.

1923’te Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasının ardından Denizcilik İşletmeleri’ne verilen istimbot, 1974 yılında özel sektöre devredildi ve 2014’ten itibaren de hurdaya ayrıldı. Tuzla’da ıssız bir koyda 30 ton su alarak yan yatan istimbot kaderine terk edilirken, denizci Arif Ertik ve Milliyet Gazetesi muhabiri Gökhan Karakaş’ın çabalarıyla bulunmuştu. Emekli amiral Cem Gürdeniz başkanlığında kurulan Kartal İstimbotunu Kurtarma ve Yaşatma Platformu tarafından restorasyonu tamamlanan istimbota 5 bin gönüllünün yanısıra Deniz Ticaret Odası ve Çiçek Tersanesi maddi yardımda bulundu.