Kazandıklarına sevinemediler

Yükseköğretim Kurulu’ndan (YÖK) yapılan açıklamaya göre 2019-2020 Akademik Yılı bugün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen törenle açılıyor. Her üniversitenin açılış tarihi farklı. Bazı üniversiteler, yeni akademik yıla başlarken bazılarının açılışı ekim ayının ilk haftalarını bulacak. Üniversiteyi kazananlar, ilk derse girme heyecanını yaşarken, ek yerleştirmede tercih yapan yüz binlerce aday, sonuçların bir an önce açıklanmasını bekliyor. Ancak üniversiteyi kazanmak sadece yolun başı demek. Öğrencileri barınma, burs başta olmak üzere ulaşım, yemek, kitap ücretleri gibi birçok sorun bekliyor. Ek yerleştirme sonrasında üniversiteye başlayacakları ise şimdiden derslerden geri kalma stresi sardı.

Uyum sorunu yaşıyorlar

Üniversitelerde merkezi yerleştirmede kazanıp da kayıt yaptırmayanlarla birlikte 191 bin 140 boş kontenjan bulunuyordu. Ek yerleştirmeyle tıp, hukuk, eczacılık, diş hekimliği gibi gözde programlara yerleşme şansı elde eden üniversite adaylarında şimdi heyecan dorukta. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi’nin (ÖSYM) Ek Yerleştirme Kılavuzu’nda sonuçların ne zaman açıklanacağına dair bir bilgi yer almıyor. Ancak kayıt işlemleriyle ilgili bilgiler bulunuyor. Buna göre ek yerleştirmede bir programa kayıt hakkı kazananların kayıtları üniversiteler tarafından 23-27 Eylül’de yapılacak. Elektronik kayıtlar ise 23-25 Eylül’de gerçekleştirilecek. Ek yerleştirmeyle derslere 2-3 hafta geç başlayacak bu öğrenciler, derslerin yanı sıra bulunduğu şehre, üniversiteye ve arkadaşlarına uyum sorunu da yaşayabiliyorlar.

Yedekten bekleyiş sürüyor

Yaşadığı yerden başka bir şehirde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin büyük çoğunluğu hem şehri hem üniversiteyi tanımak hem de arkadaş edinmek için devlet yurtlarını tercih ediyor. Yurt ücretleri fiziki imkânlara göre 200 TL’den başlıyor 400 TL’ye kadar çıkıyor. Ancak her öğrenci devlet yurduna yerleşemiyor. Çünkü Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü’ne (KYK) bağlı yurtların toplam kontenjanı 700 bin. Geride yüz binlerce öğrenci, yedekten yurtlara yerleşmek için sıra bekliyor. Merkezi yerleştirme sonrasında yurt başvuru sonuçlarını açıklayan KYK, boş kontenjanlara yedek listeden yerleştirme yapmaya devam ediyor. En son 2019-2020 Akademik Yılı ÖSYM ve Ara Sınıf 4. Yedek Yurt Sonuçlarını açıklayan KYK, yedek yerleştirmeleri her hafta pazartesi ve perşembe günleri yapıyor.

Ek kontenjan ya da özel yetenek sınavıyla bir yükseköğretim kurumuna yerleşen, yatay-dikey geçiş yapan öğrenciler, yurt içi ve yurt dışı değişim programları, lisans tamamlama, lisansüstü öğrenciler ve Türkiye’ye kendi imkânlarıyla gelen uluslararası öğrenciler için yurt başvuruları ise ilerleyen günlerde alınacak. Ancak bu dönemde de devlet yurtlarına yerleşmek kolay değil.

Yurtlara yerleşemeyenler, özel yurtlara veya ev kiralamaya yöneliyor. Özel yurtların ücretleri ise büyük şehirlerde 300 TL’den başlıyor, 6.000 TL’ye kadar çıkıyor. Tek başına bu ücreti karşılayamayan öğrenciler ise son çare olarak ya kendi bölümlerinde ya da gittikleri üniversitede başka bölümlerdeki öğrencilerle ücreti paylaşarak, ev kiralamayı tercih ediyor. Ev kiraları da büyük şehirlerde 600 TL ile 4.500 TL aralığında ilçeden ilçeye değişiyor.

Burs bulmak kolay değil

Üniversiteyi kazanan ancak maddi durumu iyi olmayan öğrencilerin burs arayışı devam ediyor. Bu öğrenciler için her yıl birçok resmi kurum, vakıf, dernek, holding burs desteğinde bulunuyor. Bu kurumların başında ise KYK geliyor.

Öğrencilere 2017’de 425 TL, 2018’de 470 TL, 2019’da 500 TL burs veren KYK’nin 2019-2020 akademik yılı için burs miktarını artırması bekleniyor. KYK için kredi ve burs başvuruları tüm üniversitelerin yatay, dikey geçiş, doktora ve yüksek lisans öğrenci işlemlerini tamamlamasını takiben alınacak.

KYK, burs hakkı kazanamayan öğrencilere ise geri ödemeli öğrenim kredisi hakkı tanıyor. Ancak başvuruda bulunup da burs ve kredi alma hakkı kazanan öğrenciler, Ocak 2020’ye kadar beklemek zorunda. Çünkü KYK, burs ve kredi ödemelerini bu tarihe kadar yapmıyor. Bu durum özellikle hiçbir geliri olmayan ve başka bir kurumdan burs alamayan öğrencilerin zorluk yaşamasına neden oluyor.

Yemek ve ulaşım zorunlu gider

Üniversite öğrencilerinin giderlerinin önemli bir kısmını da yemek ve ulaşım ücretleri oluşturuyor. Uzak mesafedeki yurtlardan ya da oturduğu evden üniversiteye giden öğrenciler hemen her gün gidiş dönüş için otobüs, minibüs veya dolmuş kullanmak zorunda. Büyükşehirlerde toplu ulaşımda öğrenciler için indirimler uygulanıyor.

13’ü devlet olmak üzere, 62 üniversitede toplam 774 bin üniversite öğrencisinin öğrenim gördüğü İstanbul’da İstanbulkart’la öğrenci ulaşım ücreti 1,25 iken 200 geçişlik aylık Mavi Kart, 85 TL’den 40 TL’ye indirildi. Bu ücret Ankara’da 1,75 TL; İzmir’de 1,80 TL; Eskişehir’de 1,60 TL; Çanakkale 1,80 TL.

Üniversite öğrencilerinin cebinden, kahvaltı, öğle ve akşam derken yemek için de yüklü bir ücret çıkıyor. Birçok üniversitede öğrencilerin indirimli yemek yiyebileceği yemekhaneler bulunuyor.

Devlet üniversitelerinde bu yemeklerin ücretleri daha uygun. En ucuz yemek 1,25 TL ile Anadolu Üniversitesi’nde. Birçok üniversitede 2 TL’nin üzerinde olan yemek ücretleri, bazı üniversitelerde şöyle:

Boğaziçi Üniversitesi’nde 3,75 TL; İstanbul Üniversitesi’nde 3,5 TL; Yıldız Teknik Üniversitesi’nde 2 TL; Selçuk Üniversitesi’nde 2,75 TL; Bursa Uludağ Üniversitesi’nde 2,5 TL; Gazi Üniversitesi’nde 2 TL; Sakarya Üniversitesi’nde 2,75 TL; Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde 3 TL; Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde 2,25 TL.