‘Keskin’ tartışma
Mattia Ahmet Minguzzi’nin öldürüldüğü bıçağın “suç aleti sayılmadığı” tartışmalarına Adalet Bakanlığı, Başsavcılık ve hukukçular açıklık getirdi. Cinayette kullanılan bıçağın “bulundurulması yasak silah” kapsamına girmediği ancak bunun söz konusu bıçağı suç aleti olmaktan çıkarmadığı vurgulandı
İstanbul Kadıköy’de 14 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi bıçaklanarak öldürülmüştü. Tutuklu yargılanan çocuk sanık B.B. hakkında cinayet soruşturması dışında “bıçak veya diğer aletleri izinsiz olarak satın alma, taşıma veya bulundurma” suçundan soruşturma açılmış ve takipsizlik kararı verildiği açıklanmıştı. Ailenin avukatı Dr. Rezan Epözdemir karara “Yasak bıçaklardan değilse hangi bıçak bu kapsamda olacaktır? Bu durum tam bir hukuk garabetidir. Geldiğimiz aşamada bu kanunun ihtiyaçları karşılamadığı ortadadır” açıklamasını yaptı.
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan dün yapılan açıklamada ise “B.B.’den ele geçirilen bıçağa ilişkin yapılan inceleme sonucunda tanzim edilen uzmanlık raporunda; bıçağın taşımakta olduğu nitelikleri bakımından yasak niteliği haiz bıçaklardan olmadığı bildirilmiştir. Verilen bu karar devam etmekte olan davada suça sürüklenen çocuk B.B.’nin olayda kullandığı bıçağı suç eşyası olmaktan çıkarmamaktadır” denildi.
‘Yanlış yorumlandı’
Avukat Epözdemir de çıkan haberlerin ardından “Bu açıklamayı yanlış anlayan ve yorumlayanlar var. Türk Ceza Kanunu’nun 6. Maddesi’ne göre bıçak silahtır ve Ahmet’imiz silah ile katledilmiştir. Dolayısıyla ‘Ahmet’in öldürüldüğü bıçak silah sayılmadı’ şeklindeki değerlendirme ve tespit yanlıştır. Doğrusu ise; cinayet soruşturmasının dışında, fail hakkında 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun uyarınca yürütülen soruşturmada takipsizlik kararı verilmesidir. Benim aşağıdaki açıklamam da eleştirim de bu yöndedir” açıklamasını yaptı.
Ölçü kriteri
Adalet Bakanlığı da bir yanlış anlaşılma olduğunu belirtip suçun işlenmesi sırasında kullanılan bütün aletlerin “silah” olduğunu vurguladı. Bir kişinin bir başkasını taş atarak yaralaması durumunda taşın silah sayılacağını vurgulayan Bakanlık, “Bu durum TCK’nın 6. Maddesi’nde belirlenmiştir. Bunun dışında 6136 Sayılı Kanun’un 4. Maddesi de suç unsuru sayılan silahları ihtiva eder. Bu kanuna göre bıçakların silah sayılabilmesi için belli bir ölçünün üzerinde olması gerekir” ifadelerini kullandı.
Bakanlık, şunları kaydetti: “Ülke içinde kama, hançer, saldırma, şişli baston, sustalı çakı, pala, kılıç, kasatura, süngü, sivri uçlu ve oluklu bıçaklar, topuz, topuzlu kamçı, boğma teli veya zinciri, muşta ile salt saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel nitelikteki benzeri aletlerin yapımı yasaktır. Eğer kişi bu maddede sayılan silahları bulundurursa otomatik olarak 6136’ya aykırı hareket etmiş olur.” Adalet Bakanlığı, evde kullanılan ekmek bıçağının bu kanun kapsamında suç olmadığını belirterek, “Eğer ekmek bıçağı ile birini öldürür veya yaralarsanız buradaki silah suç aleti olarak kabul edilir” açıklamasında bulundu.
Hukuka aykırı bir durum yok
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Adem Sözüer: Öldürücü olsun olmasın, fiilen saldırıda kullanılan her şey silahtır. Örneğin 5-6 santimlik basit bir çakı ile de bir kişi yaralansa, bu çakı silahtır ve suç silahla işlendiği için ceza artırılır. Ama bu çakının taşınması nedeniyle ayrıca ceza verilmez. Çünkü çakı taşıma ayrıca suç olarak düzenlenmemiştir. Mahkeme de “bıçak suç aleti değildir” demiyor, sadece “bulundurulması yasak olan türden bıçaklardan değil” diyor. Dolayısıyla “mahkeme bıçağı suç aleti saymadı” şeklindeki açıklamalar bilgisizlikten kaynaklanıyor. Kanunlarda bu konularda boşluk yok, gayet net.
‘Yasak silah’ başka
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Devrim Güngör: Bir aletin suçta kullanılması onun “silah” sayılmasını gerektirmez. Ceza hukukunda ‘silah’ kavramı geniş yorumlanabilir. Örneğin bir taş, çekiç ya da topuklu ayakkabı dahi kasten yaralama suçunda silah sayılabilir ve bu durumda ceza artırılır. Ancak bu 6136 Sayılı Kanun kapsamındaki “yasak silah” tanımıyla karıştırılmamalıdır. 6136 Sayılı Kanun, yalnızca belli özellikleri taşıyan silahları kapsar. Her bıçak, her tabanca bu kanuna girmez. Örneğin bir meyve bıçağıyla cinayet işlendiğinde, bu bıçak öldürme suçunda silah olarak değerlendirilse bile, 6136 Sayılı Kanun kapsamında sayılmadığı için ayrıca “yasak silah bulundurma” suçundan ceza verilmez. Kasten öldürme suçunda, kullanılan vasıtanın (aletin) niteliği cezanın ağırlığını etkilemez; zaten en ağır ceza verilir. Ama kasten yaralama suçunda silah kullanılması ağırlaştırıcı nedendir. Burada da yine 6136 Sayılı Kanun’dan farklı olarak, her türlü alet silah sayılabilir. Ancak bu durum, o aletin taşınmasının ya da bulundurulmasının da ayrıca suç olduğu anlamına gelmez. Dolayısıyla burada hukuka aykırı bir durum yok.
‘Ayrıca ceza almaz’
Türk-Alman Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kemal Ali Yıldız: Orada bir yanlış anlama var. Kararda bir hata yok. Silah tanımı başka, 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanun’daki yasak bıçaklar başka. Ahmet Minguzzi olayında kullanılan bıçak, 6136 Sayılı Kanun’daki yasak bıçaklardan değil. Bu bıçak bir olayda kullanıldığında, evet silahtır. Ama 6136 Sayılı Kanun’daki bıçaklardan değildir. Bunun anlamı, kişi öldürmekten veya yaralamaktan ceza alır ancak ayrıca 6136 Sayılı Kanun kapsamında ceza almaz.
Suçta kullanılınca her şey silah...
■ 2002’de Bolu’da annesine fırlattığı şişe silah sayılan genç, iki yıl hapse çarptırıldı.
■ 2002’de Balıkesir’de tartışırken birbirlerine ceviz ve tabak fırlatan çift, karşılıklı şikayetçi oldu. Savcılık, ceviz ve tabağı silah olarak değerlendirdi.
■ 2016’da Denizli’de oğluna terlik fırlatan bir anne “silahla basit yaralamaya teşebbüs” suçundan yargılandı, beş yıla kadar hapsi istendi.
■ 2019’da Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde kayınvalidenin, gelinine fırlattığı diş fırçası “silah” kabul edildi. Sanığa “basit yaralama” suçundan 120 gün hapis cezası verildi.
■ 2022’de Konya’da bir fabrikada aşçı olarak çalışan Fatma P., Müdür Yardımcısı Ömer Ş. tarafından darbedildi. Fatma P’nin, kendisini Ömer Ş.’den korumak için attığı cam bardak silah sayıldı.
■ 2023’te İstanbul Bakırköy’de kira ücretinin üç kat artışını kabul etmeyen Guldzhakhan Kritckaıa’yı çatalla yaralayan ev sahibi Mehmet Cengiz Bilik hakkında başlatılan soruşturmada çatal silah sayıldı.
