Polis amirine asılsız ihbarla gözaltı cezası

Yargıtay 8. Ceza Dairesi, son dönem gerçekleştirilen bütün operasyonlara kaynaklık eden “isimsiz ihbarlar” konusunda, emsal niteliğinde bir karara imza attı. Daire, isimsiz gelen ihbara dayanarak arama yaptıran ve aramada ihbarda belirtilen suça rastlanmamasına rağmen ihbar edilen kişiyi gözaltına aldıran emniyet amirine “hürriyeti tahdit” suçundan ceza verilmesini istedi. Emsal niteliğindeki karara konu olay Aydın’da yaşandı. 5 Eylül 2002’de yapılan isimsiz ihbarda, bir kişinin evinde ruhsatsız silah bulundurduğu belirtildi. Görevli emniyet amiri, ihbarı ciddiye aldı ve ihbar edilen kişiyi yakalandı, ancak üzerinde ruhsatsız silahı bulamadı. Buna rağmen, emniyet amirinin talimatı uyarınca kişi gözaltına aldı.Bir gün sonra da mahkeme kararıyla aynı kişinin evi arandı. Evde de silah bulunmamasına rağmen, gelen ikinci bir şikâyet gerekçe gösterilerek, ihbar edilen kişi bir gün daha gözaltında tutuldu.

Beraat Yargıtay’dan döndü
İhbar edilen kişi, serbest kaldıktan sonra, emniyet amiri hakkında suç duyurusunda bulundu. Aydın Başsavcılığı, şikâyeti ciddi bularak, emniyet amiri hakkında dava açtı. Ancak mahkeme, emniyet amirinin beraatini kararlaştırdı. Temyiz üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 8. Ceza Dairesi ise kararı bozarak şu yorumu yaptı: “İsimsiz ve asılsız ihbar dışında suç işlediğine ilişkin hiçbir kanıt bulunmayan katılanı (ihbar edilen kişiyi) yasal hiçbir gerekçe göstermeden gözaltına aldıran ve cumhuriyet savcısının yazılı talimatının aksine yasal olmayan bu gözaltı süresini ikinci şikâyet gerekçesiyle uzatan üst dereceli kolluk amiri sanığın eyleminin, kamu görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanarak kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak suçunu oluşturduğu gözetilmelidir.”
Karara göre, asılsız ve isimsiz ihbarlara göre kişileri gözaltında tutan görevlilere TCK’nın 109. maddesinde düzenlenen “Bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakan kişiye, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. Suçun, kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır” hükmünü içeren “hürriyeti tahdit” suçundan 2 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verilebilecek.

Gözaltı koşulları
CMK’ya göre, ihbar ve şikayetlerin, başsavcılıklara ya da savcılıklara iletilmek üzere kolluk makamlarına yapılması gerekiyor ve şikayetin yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak yapılması zorunluluğu bulunuyor. Yargıtay içtihatlarına göre de ihbarlar, isim bildirilmeyen durumlarda, ihbarın somut unsurlar içermesi halinde işleme konulabiliyor. İhbar edilen kişinin gözaltına alınması için şu koşulların varlığı gerekiyor:
- Kişiye suçu işlerken rastlanması.
- Kişinin kaçma olasılığının bulunması.
- Gözaltın tedbirinin soruşturma yönünden zorunlu olması.
- Kişinin bir suçu işlediğini düşündürebilecek emarelerin varlığı.