Talep olmadan koruma sağlanacak

Adalet Bakanlığı, “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulanması” konulu genelgeyi güncelledi. Hâkimler Savcılar Kurulu ve tüm başsavcılıklara gönderilen Adalet Bakanı Abdulhamit Gül imzalı genelgeye göre, aile içi ve kadına karşı şiddet suçlarına ilişkin yürütülen soruşturmalarda yapılması gerekenler şöyle:

Cumhuriyet başsavcılıkları bünyesinde, “Aile İçi ve Kadına Yönelik Şiddet Bürosu” Türkiye genelinde yaygınlaştırılacak. Başsavcılıklara şikayet başvurularında gerekli soruşturma işlemlerinin ikmali için müracaat evrakının doğrudan kolluğa havalesinden kaçınılacak.

Müracaat sahibinin cumhuriyet savcısı tarafından ayrıntılı şekilde ifadesi alınarak şikayet ve delillerinin açıklattırılması ve buna göre ikmali istenen hususlar açıkça bildirilerek kolluk birimleri talimatlandırılacak.

Geçmişe bakılacak

Eylemle orantılı koruma tedbirlerine başvuru konusu değerlendirilecek, mağdurun daha önce başka şikayetinin olup olmadığı kontrol edilecek. Süregelen şiddet vakalarının tespiti halinde şüpheli hakkında zincirleme eylemlerle orantılı koruma tedbirlerine başvuru konusu da göz önünde bulundurulacak.

Gizli olan soruşturma evresiyle ilgili ifade, tutanak, belge, ses ve video kaydı gibi delillerin internette paylaşılmasının önüne geçilecek. Özel hayatın gizliliği, mahremiyet hakkı, lekelenmeme hakkı, kişisel verilerin korunması gibi temel haklara önemle riayet edilecek.

6284 sayılı kanun kapsamındaki şiddet mağdurlarının, vakanın özelliğine göre, kaygı düzeyinin yüksek olduğu durumlarda beyanlarının uzman eşliğinde adli görüşme odalarında alınması sağlanacak.

Şiddet mağduru ve şiddet uygulayana yönelik, kişinin geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, ekonomik ve psikolojik durumu ile şiddet uygulayanın toplum açısından taşıdığı riski de ortaya koyan ayrıntılı sosyal araştırma raporlarının mahkemeye sunularak uygun tedbirlere hükmedilmesi istenecek.

Vakaya göre tedbir

Şiddet mağduru hakkında koruyucu tedbirlerin yanında, şiddet uygulayana yönelik önleyici tedbirlerin de gözetilmesi gerekecek. Özellikle öfke kontrolü, stresle başa çıkma, şiddeti önlemeye yönelik farkındalık sağlayarak tutum ve davranışları değiştirmeyi hedefleyen eğitim, rehabilite, tedavi ve muayene gibi alternatif tedbirler talep edilecek.

Kişiyi güvenliğinden endişe ettiren ısrarlı bir takip söz konusu ise vakaya uygun tedbir istemlerinde bulunulacak.

Çocuğun üstün yararı ilkesi uyarınca çocukların psikolojisi, sosyal yaşamı, eğitim hayatı ve ebeveynleri ile uygun ortamlarda ilişki kurabilmeleri de gözetilerek “5395” sayılı Çocuk Koruma Kanunu’na göre başta danışmanlık tedbiri olmak üzere uygun tedbir kararları talep edilecek.

Kimlik değişimi

Hayati tehlikenin olması ve bunun önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması halinde, ilgilinin rızasına bağlı olarak kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi hususunda hakimden talepte bulunulacak. Bu kararın sadece korunan kişiye tebliğ edilmesi sağlanacak.

Tedbir kararlarının, ivedilikle ve etkin bir şekilde uygulanması, ilgili kurumlara ve kolluğa iletilmesi için Cumhuriyet savcılığına gönderilecek. Önleyici tedbir kararlarının uygulanması kolluk birimleri marifetiyle izlenecek.

Tedbir kararlarının ihlali nedeniyle zorlama hapis kararı verilebilmesi için tebliğ evrakında “kararın gereklerine aykırı hareket edildiğinde zorlama hapsi uygulanacağı” yönünde açıklamaya yer verilecek. Zorlama hapis kararlarının, itiraz kanun yoluna tabi olması ve kesinleşmeden infaz edilememesi hususları dikkate alınarak mahkemece, ilgilisine tebliğ edilmesi sağlanacak. Hapsin kapalı ceza infaz kurumlarında infaz edilmesi gerekecek.

Zorlama hapis kararları, koşullu salıverme ve denetimli serbestlik gibi infaz uygulamalarına konu edilemeyecek.