Türk strateji ve zeka oyunu 'Mangala' artık UNESCO listesinde!

Bakanlık'tan yapılan yazılı açıklamada, "Osmanlı döneminde sosyalleşme ve kültürel paylaşım araçlarından biri olan ve kökleri derin bir geçmişe dayanan geleneksel strateji ve zeka oyunumuz Mangala/Göçürme de insanlığın ortak mirası oldu. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras 15'inci Hükümetlerarası Komite Toplantısı'nda bugün alınan kararı yine sosyal medyadan duyurdu" denildi.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, haberi Twitter hesabından şu mesajla paylaştı:

"UNESCO'dan bir sevindirici haber daha aldık. Minyatür sanatının ardından, bugün de Mangala bir dünya mirası oldu. Yaşatılmasına ve tanıtılmasına büyük önem verdiğimiz kültürel değerlerimizin, insanlığın ortak mirası olmasından büyük bir gurur duyuyoruz. Hayırlı olsun."

'TÜRK DÜNYASINDAN KATILAN TARAFLARCA YİNE BÜYÜK BİR SEVİNÇLE KARŞILANDI'

Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan yapılan açıklamanın devamında, "Türkiye'nin moderatörlüğünde Kazakistan ve Kırgız Cumhuriyetiyle birlikte UNESCO'ya geçtiğimiz yıl sunulan Mangala/Göçürme oyunu, bugün itibarıyla UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne kaydedildi. 'Geleneksel Strateji ve Zeka Oyunu: Togyzqumalaq, Toguz Korgool, Mangala/Göçürme' adı altında çok uluslu ortak bir dosya olarak sunulan Mangala/Göçürme, Fransa'nın başkenti Paris'te çevrim içi olarak düzenlenen UNESCO toplantısında bugün gündeme alındı. Geleneksel oyunumuzun temsili listeye alınması kararı, toplantıya Türk dünyasından katılan taraflarca yine büyük bir sevinçle karşılandı" ifadelerine yer verildi.

MANGALA/GÖÇÜRME OYUNU

Açıklamada, oyunun şu şekilde tanıtıldı:

"Mangala/Göçürme oyunu, genellikle 2 kişi tarafından oynanan; ancak 2 grubun birlikte oynamasına da imkan sağlayan Türk strateji ve zeka oyunudur. Toprağa kazılacak çukurlarda da oynanabileceği gibi oyun için tasarlanmış tahtalarda da oynanabilir. Her yaşa hitap eden bu oyunun amacı, oyuncuların en çok taşı toplamasıdır. Oyunda taş yerine tohum ya da tane de kullanılabilir. Oyuncu sayısına ve oyunun çeşitlerine göre 2, 3 ya da 4 sıralı çukurlarda oynanabilir. Taşlar oyunun kurallarına göre çukurlara dağıtılır ve en çok taşı toplayabilen oyuncu oyunu kazanır. Oyunun süresi de oyunculara ve oyunun kurallarına bağlı olarak değişir. Osmanlı döneminde özellikle saraylarda, hanlarda ve cami avlularında oynanan Mangala/Göçürme oyunu, sosyalleşme ve kültür paylaşımı araçlarından biri olarak görülmüştür. Bu durum, Osmanlı dönemine ait pek çok tasvir ve resimde de izlenebilir. Bugün ise Mangala oyunu, her yaştan oyuncunun evler, okullar, kurslar, geleneksel kutlama alanları gibi farklı mekanlarda her an oynayabilmesi bakımından sosyalleşme ve kültür paylaşımı işlevini sürdürmektedir. Dîvânu Lugâtit-Türk'te Göçürme veya Köçürme adıyla anılan oyun Türkiye'nin pek çok yerinde 'Göçürme', 'Mankala', 'Kümelek', 'Dokuz Kuyu', 'Dokuz Taş', 'Emme', 'Kale', 'Mele', 'Hane', 'Kuyucuk Taşı', 'Göçme' gibi farklı adlarla bilinir. Geniş bir coğrafyada kendine yer bulan unsur, uygulayıcılarının bilişsel, duyuşsal ve motor becerilerini geliştiren, stratejik ve yaratıcı düşünme kabiliyetini arttıran bir yapıya sahiptir.  Dünya üzerinde bu oyunun onlarca farklı çeşidi bulunur."

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI'NDAN 'UNESCO' AÇIKLAMASI

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Kazakistan ve Kırgızistan ile ortaklaşa sunduğumuz 'Geleneksel Zeka ve Strateji Oyunu: Togyzqumalaq, Toguz Korgool, Mangala/Göçürme' adlı çok- uluslu adaylık dosyamız 14- 19 Aralık 2020 tarihlerinde sanal olarak düzenlenmekte olan 15'inci Somut Olmayan Kültürel Miras Komite Toplantısı'nda UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne kaydedilmiştir" denildi. 

Kayıt kararı alınan diğer çok- uluslu dosya 'Minyatür Sanatı' ile birlikte Türkiye'nin Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde kayıtlı kültürel unsur sayısının 20'ye ulaştığı bildirilen açıklamada, "Ülkemiz, kültürel mirasımıza sahip çıkarak tanıtmaya devam edecektir" ifadesine yer verildi.