Hıdırellez nedir, ne değildir?
10.05.2015 - 02:30 | Son Güncellenme:
Güliz Arslan guliz.arslan@milliyet.com.tr
5 Mayıs’ı 6’sına bağlayan gece Hıdırellez kutlandı. Peki nedir Hıdırellez? Son 35 yılda Orta Asya’dan Avrupa’ya geniş bir coğrafyadaki masalları derleyen, bunların içinden seçtiklerini 32 kitapta toplayan Yücel Feyzioğlu’nun Final Kültür Yayınları’ndan çıkmış “Hıdırellez Geliyor” isimli bir kitabı var. Bize Hıdırellez geleneğini anlattı...
l Hıdırellez, Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinden çok önce de kutladıkları önemli bir gündü. Bu kutlamalar İslamiyet’in kabul edilişinden sonra İslami motiflerle de zenginleşerek kültürel hayatımızda devam etti.
l Seneler önce bu gecede Hızır Peygamber’le İlyas Peygamber’in buluştuğunu inanılır. Herkes bu buluşmanın kendi yöresinde, köyünde gerçekleştiğini söyler. Ritüellerine gelince; Hıdırellez kırlara çıkma, eğlence, şenliklerle başlar. Temizlik yapılır ve giyim kuşam yaza hazırlanır. Hediyeleşilir, akrabalar ziyaret edilir. Nevroz’daki gibi ateş yakma ve üzerinden atlama vardır. Bolluk, bereket, sağlık, mutluluk, baht açıklığı için dilekler tutulur.
l Batı kültüründe Noel Baba ne anlama geliyorsa, bizde de Hıdırellez o anlama geliyor. Noel Baba da kutlu kişidir, bereket getirir, hediye getirir... Farklı olarak Hıdırellez soğukların bitişini, yaz sıcaklarının gelişini müjdeler.
“Biz de Hıdırellez ritüellerini geliştirebiliriz”
l Batı dünyasında Noel Baba hakkında yüzlerce kitap var. Noel zamanında bütün kentler masal sahnesine dönüştürülür, caddelerde sahneler kurulur, masalcılar masal anlatır, tiyatro oyunları oynanır, korolar şarkılar seslendirir. Bizde de Noel Baba’yı tanımayan yoktur. Noel Baba’yı bilmek güzeldir. Ama çocuklarımız bizim inancımızdaki Hıdırellez’i çok sınırlı derecede tanıyorlar. Biz de Hıdırellez ritüellerini geliştirebiliriz. Geri dönüp gözyaşı dökecek halimiz yok. “Hıdırellez Geliyor” kitabımız bir başlangıç olsun. Hıdırellez bütün okullarda, evlerde, kent meydanlarında kutlansın dileriz. Umarım bu kitap yalnız kalmaz, başka kitaplar da yazılır, tiyatro oyunları, senaryolar geliştirilir, şarkılar bestelenir, büyük bir kültür yeniden canlanmış olur.
l Hıdırellez benim çocukluğumda heyecanla beklediğimiz bir gündü. Dokuz yaşındayken rüyamda biri gelip “Ben Hıdırellez’im” dedi ve beni ölümden kurtardı. Korkuyla bağırdım. Anam koşup geldi. “Kimseye anlatma. Yücel övünüyor derler. Hem de Hıdırellez hayatına büyük bir bereket getirecek, sen bunu yayarsan büyü bozulur” dedi. Söz verdim, 50 yıl boyunca kimseye söylemedim. İki binden fazla masal derlemek, 600 masal üstünde çalışmak büyük bir bereket değil mi?
