Pardayanlar geliyor!

Pardayanlar geliyor!
Aşk, entrika ve sistem eleştirisini bir arada bulabileceğiniz Pardayanlar, 100 yıla yakın bir süredir hafızalarda ve yine raflarda...
SEMA ULUDAĞ

Yaşı 50’nin üzerinde olanlar, "Bu iş Pardayanlar’a döndü" tanımlamasını iyi hatırlar. Aynı konu etrafında uzun süren olaylar ya da yazılar için kullanılan ve unutulmaya yüz tutan bu tanımlama, önümüzdeki günlerde eski itibarını kazanacak gibi görünüyor. Çünkü ‘Pardayanlar’, Tüm Zamanlar Yayıncılık’ın katkılarıyla edebiyat düşkünlerinin kapılarını bir kez daha çalıyor.
Fransa’nın çok eski ve asil ailelerinden birine mensup olmakla birlikte zamanla yoksul düşmüş, hayatı savaş meydanlarında kılıç sallamakla geçmiş ve asla köşesine çekilip servet yapma hevesine kapılmamış Şövalye de Pardaillan’ın çevresinde gelişen 10 ciltlik bu eser, özü itibariyle şövalyelik ruhunu anlatır. Buradan da anlaşılacağı gibi Pardayanlar; inançlarından taviz vermeyip bu uğurda ölümü bile göze alanların, muktedirler karşısında dalkavukluk etmeyenlerin romanıdır.

Kılıç şakırtısı ve entrika
Fransa’da yaşadığı dönemin ünlü polemikçileri arasına giren Michel Zevaco’nun adını ülkesi sınırları dışına taşıyan ve 100 yıla yakın süredir hafızalarda kalmasını sağlayan Pardayanlar’ı, diğer şövalyelik öykülerinden ayıran temel özellik, yazarın fonda kullandığı siyasal eleştiridir kuşkusuz. Michel Zevaco; bakmayı bilen gözler için aşkın, entrikanın ve kılıç şakırtılarının yanında ciddi bir sistem eleştirisi yapmış.
Michel Zevaco’nun, Pardayanlar dizisini edebi kaygılardan ziyade muhalif kişiliğini sergilemek için kaleme aldığını belirtmek gerekir. Zevaco, Viyana’daki Jsere Koleji’nde retorik profesörü olarak görevdeyken öğrencilerine de aşılamak istediği ilerici ve aydın düşünceleri nedeniyle üniversitedeki görevi kısa bir süre sonra sona erer. Bunun üzerine Paris’e giden Zevaco, dönemin anarşist gazetelerinden L’Egalité’nin yazı işleri müdürü olur. Yazılarında döneminin siyasetçilerini eleştirmeden duramayan yazarın, hükümet erkanı ve idaresiyle giriştiği mücadele, düşünce suçluları için ayrılan Sainte Pelagie hapishanesine atılmasının da başlıca nedenidir. Hükümet, Zevaco’yu hapsetmekle kalmayarak alınan bir dizi mahkeme kararıyla, dilimizde eşitlik anlamına gelen L’Egalité’nin yayın hayatına da son verir.
Tutsaklığı sona erince Zevaco, hayatının dönüm noktasına geldiğini anlayarak tarihi yazılar yazmaya başlar. 1901’de Le Matin gazetesinde çıkan Zevaco yazıları okurlara adeta büyük bir seremoniyle sunulur. Yazarın bir zamanlar politikacılarla girdiği polemiklerde kullandığı üslup bu kez Şövalye de Pardaillan’ın kişiliğinde hayat bulur. İnandığı değerler adına kılıcını kınından hızla çeken, son derece cesur ve mert kişiliğe sahip kahramanı, Le Matin gazetesi okurları bir anda bağırlarına basar ve gazetenin tirajında hatırı sayılır bir yükseliş gözlenir...
Pardayanlar, Türkiye’de de büyük ilgi yarattı. Zevaco’nun tefrikalarına devam ettiği 1910 yılında, Arapça harflerle Ragıp Rıfkı Bey ile Zeki Bey’in çevirileriyle yayımlanan roman büyük ilgi gördü. 1930’da bu kez Latin harfleriyle yayımlandı. 1940’tan sonra Güven Yayınevi, Pardayanlar külliyatının tümünü bastı.
Türkiye’de yayımlandığı yıllarda ünlü yazarların, toplumbilimcilerin gündemine girmeyi başardı. Ülkemizin önde gelen sosyologlarından Emre Kongar, Zevaco’nun eserini değerlendiren bir yazısında; "Bir toplumbilim hocası olarak aklıma ilk gelen yaklaşım, ‘sınıfsal’ ve ‘üretim biçimi’ne ilişkin çözümlemeler. ‘Feodal değerler’, ‘soylular ile halkın çelişkisi’, Pardayanlar’a toplumbilimci açısından bakma konusunda insanı cezbeden odaklar..." demiştir.

Gizli örgüt üyeleri
Michel Zevaco’nun bu önemli eseri 2000’lerin ilk yılında, bu kez genç kuşak okurun beğenisine sunuluyor. "Pardayanlar", "Aşk Destanı", "Fausta" ve "Pardayan’ın İntikamı" kitapçı raflarındaki yerini aldı bile. "Fausta’nın İntikamı", "Chico’nun Aşkları", "Pardayan’ın Oğlu", "Fausta’nın Hazinesi", "Pardayan’ın Sonu" ve "Fausta’nın Sonu" adını taşıyan dizinin diğer kitaplarının da önümüzdeki günlerde çıkması bekleniyor.
Ahmet Altan’ın Pardayanlar’ı anlatan ve "İnsanlar ikiye ayrılır..." başlığı taşıyan yazısından bir alıntıyla sonlandıralım bu satırları: "İnsanlar ikiye ayrılır. Pardayanlar’ı okuyanlar ve okumayanlar. Pardayanlar’ı okuyanlar gizli bir örgütün üyesidir... Her Pardayancı, bir Pardayan olamadığı için üzülür. Ve onlar olmayan uzun tüylü şapkalarıyla eski kitap satan dükkanlarda mahzun mahzun dolaşırlar. Onları, olmayan şapkalarından ve hüzünlü gülümsemelerinden tanırsınız hemen."



PAZAR