Sanat dolu bir arşiv!

Yaklaşık 6 bin 700 sinema filmine sahip arşivden, dünyanın dört köşesindeki festivallere, 8 dilde alt yazılı filmler gönderilirken, raflar, bir yandan Atatürk’ün hatıralarını koruyor, diğer yandan müzik yapımlarının tapusunu saklıyor.

Son yıllarda tekrar atağa kalkan Türk sinemasında, yeni filmler yurt dışında ödüllere doymazken, Yeşilçam döneminin klasik filmleri sinema perdelerinde olmasa bile televizyonda hala seyirci buluyor. Tüm bu filmlerin kayıtları da Kültür ve Turizm Bakanlığının AKM binasının altındaki arşivinde toplanıyor.

6 BİN 700 SİNEMA FİLMİ ARŞİVDE...

Eski-yeni tüm Türk filmleriyle bir nevi Türk sinema tarihi sunan arşivi  açan Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürü Abdurrahman Çelik’in verdiği bilgiye göre, bakanlığın arşivinde, bugüne kadar kayıt-tescil işlemine tutulmuş yaklaşık 6 bin 700 civarında 35 mm sinema filmi bulunuyor. Bunun yanında, yaklaşık 20 bin civarında CD, 22 bin-25 bin civarında da kaset formatında müzik yapımları da arşivde yerini alıyor.

Arşivin en eski filmi, Memduh Ün’ün 1960 yapımı "Kırık Çanaklar"ı. Ayrıca, Metin Erksan’ın 1962’de çektiği "Yılanların Öcü", Halit Refiğ’in 1964 yılında filme aldığı "Gurbet Kuşları", 1966 yapımı "Ah Güzel İstanbul", 1967 yapımı "Kızılırmak Karakoyun", Nuri Ergün’ün yönettiği Ayhan Işık ve Ferda Alkor’un oynadığı 1968 yapımı "Erikler Çiçek Açtı" da bozulmadan arşivde duruyor.

Orijinal afişi Milli Kütüphane’de bulunan Atıf Yılmaz’ın "Selvi Boylum Al Yazmalım" filmiyle, yine ünlü yönetmenin, Müjde Ar’ın usta oyunculuğunu sergilediği "Ah Belinda" ve "Asiye Nasıl Kurtulur" ile 2005’te çektiği "Eğreti Gelin" de arşivde, gelecek yıllara da uzanmak için saklanıyor.

YILDA 350 FİLM DÜNYAYI DOLAŞIYOR

Arşivdeki filmler, sadece raflarda kalmayıp, dünyayı dolaşıyor, Türk sinemasını 40’ı aşkın ülkeye tanıtıyor. Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürü Çelik, yurt dışındaki festivaller, özel gösterimler veya büyükelçiliklerin etkinliklerine, filmlerin genellikle bu arşivden gönderildiğini söyledi.

Arşivde, yılda yaklaşık 350 civarında film sirkülasyonu olduğunu belirten Çelik, bu yılın ilk altı ayında da Türk filmlerinin yaklaşık 40 ülkeyi gezdiğini dile getirdi.

Çelik, "Bazen festivaller çakışınca, filmleri o ülkeden diğer ülkeye, Türkiye’ye gelmeden transfer ediyoruz. Buraya gelmeden 8-10 ülkeyi gezmiş filmler var. Buranın trafiği o yönden çok yoğun" dedi.

FİLMLERE 8 DİLDE ALT YAZI...

Yurt dışına gösterime giden filmlere İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Almanca, İspanyolca, Rusça, Japonca ve Arapça Alt yazı yazdırılıyor, pozitif kopyaları gönderildiği için orijinalinin kaybolma riski bulunmuyor.

En çok dilde alt yazısı olan film ise Sırrı Süreyya Önder ve Muharrem Gülmez imzalı "Beynelmilel"... Çeşitli festivallerdeki ödüllerin yanı sıra 14. Altın Koza Film Festivali’nden 6 ödülle ayrılan filmin, İngilizce, Fransızca, Almanca, Rusça, Arapça ve İspanyolca olmak üzere 6 dilde alt yazılı kopyaları yurt dışındaki gösterimleri için bakanlık arşivinde bekliyor.

Ayrıca, Barış Pirhasan’ın "Ademin Trenleri", Biket İlhan’ın "Mavi Gözlü Dev", Ömer Kızıltan’ın "Takva" ve Derviş Zaim’in "Cenneti Beklerken" adlı filmlerin 4 dilde, Abdullah Oğuz imzalı "Mutluluk" ile Memduh Ün’ün çektiği "Zıkkımın Kökü" adlı filmin de 3 dilde alt  yazısı var.

ÖDÜLLÜ FİLMLERE ARAPÇA VE JAPONCA ALT YAZI...-

Öte yandan, Ömer Kavur’un "Karşılaşma", Ezel Akay’ın "Nerdesin Firuze" ile "Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü?", Yavuz Turgul’un  "Gönül Yarası", Çağan Irmak’ın "Babam ve Oğlum", Barış Pirhasan’ın "Ademin Trenleri", Ömer Kızıltan’ın "Takva" adlı filmlerinin Arapça; "Melekler Evi", "Güle Güle", "Dar Alanda Kısa Paşlaşmalar", "Oyunbozan", "Propaganda", "Yazgı", "Komser Şekspir" ve "Yeşil Işık" adlı yapıtların Japonca alt yazılı kopyaları arşivde bulunuyor.

Türk sineması klasiklerinin bazılarının da festivaller için yabancı dilde alt yazılı versiyonları arşivde... "Selvi Boylum Al Yazmalım"ı  İngilizce ve Rusça, "Kırık Bir Aşk Hikayesi"nin İngilizce ve Fransızca ve "Züğürt Ağa"nın İngilizce, Almanca, Fransızca ve İspanyolca alt yazılı kopyaları yabancı sinemaseverlerin karşısına çıkmayı bekliyor.

YÖNETMENLERİN BİBLİYOGRAFİSİ BURADA...

Arşiv, aynı zamanda ünlü yönetmenlerin, rejisörlük serüveninin sergisi gibi...

Türk sinemasının authorlerinden Ömer Kavur’un, "Körebe", "Anayurt Oteli", "Gece Yolculuğu" ve "Akrebin Yolculuğu", Halit Reliğ’in  "Teyzem", "Kurtar Beni", Yavuz Turgul’un "Gölge Oyunu", Şerif Gören’in "Derman", Tunç Başaran’ın "Piyano Piyano Bacaksız", Osman Sınav’ın "Hünkar ve Düş", Ferzan Özpetek’in "Hamam" ve "Harem Suare" gibi filmleri, arşivin raflarında yönetmenlerinin  bibliyografisini sunar gibi sıralanıyor.

Ayrıca, Ömer Lütfi Akad’ın "Vesikalı Yarim", Derviş Zaim’in "Filler  ve Çimen" ile "Çamur", Zeki Demirkubuz’un "Masumiyet", "İtiraf" ve "Bekleme Odası", Yeşim Ustaoğlu’nun "Bulutları Beklerken", Erden Kıral’ın "Yolda", Çağan Irmak’ın "Babam ve Oğlum" ve Yüksel Aksu’nun "Dondurmam Gaymak" gibi yönetmenlik hünerlerini gösterdikleri filmleri  de arşivde bulmak mümkün. Ancak, Yılmaz Güney’in filmlerinden hiçbirinin arşivlerde bulunmadığı belirtildi.