Çözüm arayışında 20 yıl geride kaldı

Aydın Hasan - Türkiye ile Yunanistan arasında yaklaşık 20 yıldır devam eden istişari görüşmelerin 64. turu, bugün Atina'da yapılacak. İlk görüşme, 2002 yılında dönemin Dışişleri Bakanları İsmail Cem ile Yorgo Papandreu'nun "sirtaki dansı" ile simgelenen dostluklarının iki ülke arasındaki ilişkilerde diyaloğu öne çıkardığı süreçte yapılmıştı. Görüşmeler, kesintilere rağmen 20 yıldır ağır da olsa iletişimin kopmadığı bir tempoda ilerliyor.

Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerde, 1999 yılından itibaren işbirliği ve diyaloğun öne çıktığı yeni bir döneme girildi. 22 Haziran 2001'de Cem ile Papandreu, Sisam adasında bir araya geldi. Papandreu, İsmail Cem onuruna verdiği akşam yemeğinde sirtaki yapmıştı. Bu diyaloğun ve iki bakanın yarattığı olumlu atmosferin ardından 2002 yılında iki ülke dışişleri bakanlıkları arasında istikşafi görüşmeler başlatıldı. İlk keşif amaçlı görüşmeler, 2002'de dışişleri bakanlığı müsteşarları arasında yapıldı. İkinci diyalog kanalını ise güven artırıcı önlemler süreci oluşturdu. Bu doğrultuda Ege'de askeri mahiyette istenmeyen gerginliklerin önlenmesini hedefleyen 29 önlem kabul edildi. 

Çipras askıya aldı

Türkiye ile Yunanistan'ın üst düzey diplomatları arasında 2002'den 2016 yılına kadar 60 tur görüşme yapıldı. Görüşme mekanı olarak Atina ve Ankara'nın yanı sıra  Selanik, Larisa; İstanbul ve İzmir de tercih edildi.  Görüşmeler, Aleksis Çipras hükümetinin isteksiz tutumu nedeniyle 2016'dan itibaren askıya alındı.  2021’den itibaren görüşmelere, "istişari" olarak devam kararı alındı.  64. tur bugün Atina'da yapılacak. Görüşmelerin 20 yıldır ağır ancak iletişime kapıları kapatmayan bir tempoda ilerlemesi dikkat çekiyor.

Pozitif gündem

Türkiye ve Yunanistan arasında ekonomi ve ticaret alanlarındaki Pozitif Gündem diyaloğu kapsamında ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, Yunanistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Kostas Fragkogiannis ile dün Atina'da çalışma toplantısında buluştu. Atina'daki toplantı, Pozitif Gündem girişiminin üçüncü toplantısı oldu. Önceki iki toplantı, 28-29 Mayıs 2021'da Kavala’da ve 16 Haziran 2021’de Antalya’da yapılmıştı.

Yorgo Papandreu ve merhum İsmail Cem’in arkadaşlıkları ülkeler arasında bahar havası estirmişti. Papandreu Sisam’daki bir buluşmada İsmail Cem onuruna verdiği yemekte sirtaki oynamıştı.

Normalleşme diplomasisi

Türkiye'nin sorun yaşadığı ülkelerle başlattığı normalleşme süreci devam ediyor. Erdoğan'ın BAE ziyareti ile bu ülke ile Türkiye arasındaki sorunlu dönem geride bırakıldı. Türkiye ile Ermenistan'ın özel temsilcileri Serdar Kılıç ile Ruben Rubinyan'ın iki ülke arasındaki normalleşme süreci kapsamındaki ikinci görüşmesi ise 24 Şubat'ta Viyana'da yapılacak. Türkiye 9-10 Mart tarihlerinde de İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'u ağırlayacak.