‘Ilımlı İslam’dan dönüş

CIA’ya yakınlığıyla bilinen Amerikan düşünce kuruluşu RAND Corporation’ın Avrupa Güvenlik Masası Başkanı Stephen Larrabee, “Global Liderlik Forumu”na katılmak için bir üniversitenin davetlisi olarak Türkiye’ye gelince, muhabirimiz İpek Yezdani ABD yönetiminin Türkiye’ye yaklaşımı ve Kuzey Irak konularında bir söyleşi yaptı.
Söyleşi 5 Haziran 2009 tarihli Milliyet’te “Türkiye için ‘ılımlı İslam modeli’ hataydı” başlığıyla yayımlandı.
Bush yönetiminin “ılımlı İslam modeli” retoriğinin Obama yönetimi tarafından benimsenmediğini belirten Rand Corporation yöneticisinin “O bir hataydı” sözleri ABD’nin 8 yıllık Türkiye politikasını masaya yatırıyor,yeni döneme ışık tutuyordu:
Muhabirimizin “ABD’nin Türkiye’ye yönelik ‘ılımlı İslam’ düşüncesi bitti mi?” sorusuna Larrabee şu yanıtı veriyor: 

‘Nedenleri belirtilmemiş’
“Bu düşünce Bush yönetiminin hatasıydı. Zaten Obama da nisan ayında Türkiye’yi ziyaret ettiğinde ABD’nin Türkiye’de demokratik süreç içinde laikliği desteklediğini vurguladı. Yani dini unsurları ön plana çıkarmak yerine demokrasi ve laiklik üzerine eşit bir şekilde vurgu yaptı?”
Cem Tonbekçi adlı okurumuz haberi önemli bulmakla birlikte eksik yönlerini eleştirmiş:
“Milliyet gazetesinin 20 yıllık okuruyum. Ama haberlerinin içeriğinin son zamanlarda zayıfladığını düşünüyorum. Örneğin 5 Haziran tarihli sayısında Türkiye için ‘Ilımlı İslam modeli’ hataydı başlıklı haberinizin içeriğinde bu projenin neden hata olduğuna ilişkin tek bir açıklama yok. Oysa RAND Corporation ılımlı İslam projesi üzerinde çalışan hatta ‘Ilımlı İslam Projesi’nin mimarı bir kuruluş. Onlar bunun hata olduğunu söylüyorsa bu önemlidir ve bunun nedenleri üzerinde de durulmalıydı ama haberinizde bu yok.
Benzer birçok haberde meselenin özüne ilişkin tespitlere yer verilmiyor. Milliyet entelektüel hatta akademisyen bir bakış açısından uzaklaşıyor mu yoksa? Umarım bu eleştirimi dikkate alırsınız.” 

İpek Yezdani’nin yanıtı
Muhabirimiz İpek Yezdani’nin okurumuzun eleştirisi karşısındaki yanıtı şöyle:
“RAND Corporation’ın Avrupa Güvenlik Masası Başkanı Stephen Larrabee ile yaptığım röportajda ‘ılımlı İslam modeli’nin Bush yönetimi tarafından yapılan bir hata olduğunu söyleyince, ben de kendisine Amerika’nın bakışındaki bu değişimin nasıl gerçekleştiği yönünde bir soru yönelttim.
Larrabee bu soruya ‘Obama, Türkiye’deki laik kesimin ve ordunun ABD’nin bu politikasından kaygı duyduğunun farkına vardı. Obama ve ekibi, Bush yönetiminin yapmış olduğu hataları tekrarlamama konusunda çok dikkatli, o yüzden de bu tür konularda bilinçli bir çaba içerisinde. Bu tabii ki Obama yönetiminin Türkiye’nin Ortadoğu’da önemli bir rol oynaması gerektiğine inanmadığı anlamına gelmiyor. Ancak artık dini öne çıkaran vurgulamalar yapmak istemiyorlar. Türkiye’nin bölgede hâlâ etkin ve yapıcı bir rol oynamasını istiyorlar, ancak Türkiye’yi geçmişte olduğu gibi diğer ülkelere rol modeli olarak göstermek istemiyorlar’ yanıtını verdi. Ancak sayfada yer sorunu nedeniyle haberimde yapılan bu kısaltma okura bu şekilde yansımıştır.”

Ombudsman’ın görüşü:
Milliyet okurlarının niteliği,haberlerde bilgi eksikliğini kaldırmıyor. Okur kendi bildiklerini doğrulamanın ötesinde yeni şeyler öğrenmek istiyor.İnternet çağında, gazeteler sayfalarını tasarruflu kullanmaya çalışarak,gereksiz bilgilerle okuru meşgul etmekten kaçınırlarken entelektüel ihtiyaca da yanıt vermek zorundalar.
RAND Corporation’un “Ilımlı İslam Projesi” üzerinde çalışan hatta tasarlayan kuruluş olduğu biliniyor. Bu kuruluşun Avrupa güvenlik sorumlusuyla konuşurken ABD’deki değişimin nedenleri üzerinde daha fazla durulabilirdi. Sorunun muhabirden değil, sayfadaki yer sorunundan kaynaklandığı anlaşılıyor. Bazen bir gazeteyi yapmaktan daha fazla enerji, ikinci bir gazeteyi çıkaracak yoğunlukta malzemenin dışarı çıkarılmasına harcanır!
‘Ilımlı İslam Projesi iflas etti’ ancak tartışması sürecek. Okurumuzun işaret ettiği boşluk ilerde başka söyleşilerde telafi edilir. Uyarısı için teşekkürler.