Hangi üniversite ne kadar yardım alıyor ya da hiç almıyor konusuna girmeden önce isterseniz gelin, bu yardım hangi koşullarda gerçekleşiyor, hangi kriterler aranıyor, onlara bir göz atalım: En az iki öğretim yılını tamamlamış olması, Öğrencilerinin en az yüzde 15'ine eğitim-öğretim masraflarını karşılayacak düzeyde burs vermesi, Kadrolu öğretim sayısı, yurtdışında görev yapan Türk uyruklu öğretim üyelerinden geçici olarak görevlendirilenler ve öğrenci başına düşen öğretim üyesi sayısı ile öğretim üyelerinin uluslararası bilimsel yayın sayıları, ÖSS'de ilk yüzde 5'ten de öğrenci alması ve genel puan ortalamasının devlet üniversitelerinin ortalamasından düşük olmaması... Daha başka kriterler de var ama en önemli olanı bunlar. Genele bakıldığında kaliteyi artırıcı unsurlar söz konusu. Yani bir anlamda akredite olarak kabul edilmesi abartılı bir değerlendirme sayılmış olmaz... Vakıf üniversitelerine, her yıl 10 milyon YTL yani 10 trilyon lira civarında devlet yardımı yapılıyor. Yüzlerce trilyonluk üniversite bütçelerine bakıldığında büyük bir para değil. Ama, çok sıkı yardım koşulları olduğu için bir anlamda devlet nezdinde akredite olma özelliği taşıyor. Yani yardım alanlar bir anlamda devlet gözünde işini iyi yapanlar kategorisinde değerlendiriliyor, ama öte yandan bizim devlet yardımına ihtiyacımız yok, bu yüzden başvuruda bulunmuyoruz diyenler de yok değil. Dünyadaki uygulamalara baktığımızda da devletin tanıdığı ya da fonladığı üniversiteler, diğerlerine göre çok daha farklı bir şekilde değerlendiriliyor. 2000'den bu yana son 6 yıllık verilere baktığımızda kesintisiz olarak devlet yardımı alan vakıf üniversitelerinin başında Bilkent, Başkent, Koç, Sabancı, Kültür ve Çağ üniversiteleri geliyor. Diğerleri ise örneğin Yeditepe, Işık, Fatih, Maltepe, Çankaya, Beykent, Atılım, Kadir Has, Doğuş, Haliç ve Ufuk bazen almış. İçlerinde Fatih, Doğuş, Haliç, Ufuk gibileri var ki, 6 yılda sadece bir yıl yardım alabilmiş.Peki, kim ne kadar yardım aldı? İşte 2006'da devlet yardımı alan üniversiteler ve aldıkları para:Bilkent (2.917.000), Başkent (2.064.000), Koç (803.000), Yeditepe (0), Işık (537.000), Fatih (0), Maltepe (0), Çankaya (833.000), Kültür (1.096.000), Beykent (0), Atılım (0), Çağ (235.000), Sabancı (751.000), Kadir Has (0), Doğuş (0), Haliç (0), Ufuk (107.000). Devlet yardımı alanlar? Devlet üniversiteleri gibi vakıf üniversitelerinin sayısı da hızla artıyor. Peki yeterli bir denetim söz konusu mu? Evet demek çok zor. Daha önceki uygulamalardan da gördük, YÖK'e ilerisi için göz kırpanlar, siyasetçilerle iyi kontak kuranlar, kolayca üniversite de kurabildiler, yollarına da devam ettiler.Eski YÖK üyeleri, YÖK Denetleme Kurulu yöneticileri gibi şimdi bir de emekli paşalar gözde oldu. Onları da vitrinlerde görmeye başladık. Umarız, görev aldıkları üniversiteler hakkında yeterince inceleme yapmışlardır. Çünkü, bir anlamda o üniversitelere kefil olmuş oluyorlar...Vakıf üniversitelerinin hiçbirinin, hiçbir şekilde zarar görmesini ya da farklı noktalara kaymasını istemiyoruz. Çünkü yaratacakları güven erozyonu, sadece kendilerini değil, tümünü etkileyecektir. Bu yüzden, gelen iddiaları biz de iyi incelemeden yazmak istemiyoruz.Keşke kendi aralarında bir araya gelseler de, eğer varsa aralarındaki çürük yumurtaları kendileri tespit edip gerekli denetimi de, uyarıyı da kendileri yapsalar. Ama nedense hiçbir koşulda bir araya gelemiyorlar.Özetin özeti: Devletin üzerindeki yükün paylaşılması ve yükseköğretimin yaygınlaşması için vakıf üniversitelerine fazlasıyla ihtiyaç var. Bunu da ancak yasalara uyarak, kaliteden ödün vermeyerek gerçekleştirebilirler. aguclu@milliyet.com.tr Yeni vakıf üniversiteleri
