Abbas Güçlü

Çıtamızı hep daha yükseklere taşıdık. Bunun için de çok çalıştık, çok büyük fedakarlıklarda bulunduk. Hepimizin idealleri vardı. 

LGS ve YKS’ye giren öğrenci ve ailelerinin öncelikli beklentisi iyi bir okul, iyi bir gelecek, KPSS sonrası atama bekleyen öğretmenlerimizin beklentisi yeni bir atama dönemi, yorulanların en başında gelen velilerimizin beklentisi ise “huzur” yönünde. 

Beklentiler hiyerarşisine gençlerden başlayalım. 

Onları sınavlarla öylesine çok hırpalıyoruz ki, her şeyin en iyisini istemekte sonuna kadar haklılar. 

Çocukken çocukluklarını, gençken gençliklerini yaşayamadıkları için en iyi okullarda öğrenim görüp bol kazançlı iyi bir işe girip olabildiğince özgür olmak istiyorlar. 

Kendilerinden istenenleri fazlasıyla yerine getirdiklerine inandıkları için beklentilerinden ve yaşam standartlarından asla taviz vermiyorlar. 

Dayatmalara karşılar. 

Hızlı karar veriyor, çabuk sıkılıyorlar ve önemli olan önce kendi doğruları. 

2025 Sınav Maratonu’na sayılı günler kaldı. Adaylarda heyecan dorukta, aileler, ”hayırlısıyla bitse de kurtulsak” modunda. Tedirginlik ise hat safhada. En çok da en iyi öğrenciler tedirgin. 

Fazladan ya da eksik yapacakları tek soru dahi tüm hayallerini altüst edebiliyor. Bu yüzden de kontrolü asla elden bırakmıyorlar. Herkes tatil yaparken onlar ders çalışıyor, herkes baharın keyfini çıkarırken onlar birkaç deneme sınavı daha çözmenin ya da birkaç konu daha tekrar etmenin çabası içerisindeler. Bu noktada en çok ihmal edilen şey ise ayrıntılar!.. LGS ve YKS benzeri sınavlar sadece bilgiyi ölçen sınavlar değil, zamana karşı yarışı, dikkati, analiz ve sentez yeteneklerini ve en önemlisi de okuma, anlama ve bunu yorumlama ve sonuca ulaşma yetkinliklerini ölçüyor. Son yıllarda sorular o kadar uzatıldı ki yüksek okuma temposuna alışmayan birisinin verilen süre içerisinde o soruları bırakın anlamayı, analizi sentezi, çözmeyi ve cevap kartına işlemeyi anlaması bile çoğu zaman, çoğu aday

Eğitim son birkaç yüzyıla kadar seçkinlerin, aristokratların, saraylıların, burjuvaların imtiyazında olan bir ayrıcalıktı.

Siz şimdi tüm ülkelerde 12, 13 yıla varan zorunlu eğitime bakmayın, yakın zamana kadar halkın eğitim hakkı yok gibiydi.

Bırakın okula gitmeyi, okulların önünden bile geçemezlerdi. Onları değerli kılan aldıkları eğitim oldu!..

Demokrasiyle birlikte bireyler özgürleşti, eğitimi ciddiye alanlar refah toplumu haline geldi, sırt çevirenler ya da arka bahçe yaratma sevdasında olanlar dünün karanlık dehlizlerinde hâlâ debelenip duruyorlar…

Asya kaplanlarının mucizesinin altında yatan da eğitimdir, Batılı ülkeleri diğerlerinden farklı kılan da yine eğitimdir.

Eğitim demek akıl, bilim, plan program, öngörü, iyi insan demektir.

Eğitim demek iyi mühendis, iyi yargıç, iyi usta, iyi gazeteci, iyi çiftçi, iyi ekonomist, iyi tüccar demektir.

Eğitim demek insan haklarına ve doğaya saygı, hak hukuk adalet, olanı paylaşma, barış, hoşgörü, tolerans demektir.

Sosyolojik olayları başlatan siz olsanız da nasıl şekilleneceğine, nasıl sonuçlanacağına siz karar veremezsiniz. İşler çığırından çıktığında da pişmanlık para etmez!

Şu an için bizde de olduğu gibi gelişen ya da gelişmekte olan ülkelerin en önemli sorunu demografik yapının giderek bozulması, doğum oranlarının dibe vurması!

Dünyanın en kalabalık ülkelerinden Çin bile bu konuda muzdarip!

Yakın zamana kadar tek çocuktan fazlası yasak olan ülkede, gençler bir an önce evlensin, çocuk yapsın diye gözlerinin içine bakıyorlar.

Avrupa bu treni çoktan kaçırdı. Bizim ise bu konuda kafamız karmakarışık!

“Çocuk dünyanın en tatlı varlığı kim istemez ki” demek en kolayı.

Çok eskiler için karnını doyuracak bir lokması, üstüne giyeceği bir hırkası olmak yaşamı idame ettirmek için yeterliymiş. Peki bugün öyle mi? Daha da önemlisi evlenmeye, çocuk yetiştirmeye uygun şartlar var da gençler mi kaçıyor?

Bazı istisnalar hariç dünya genelinde hiç evlenmeyen sayısı giderek artıyor, evlilik yaşı

Çin’de öne çıkan açık ara kadınlar. Özellikle de okumuş kadınlar. İş dünyasında zirveye tırmanan kadın sayısı her geçen gün artıyor. Komünist Parti’nin en büyük hatası ise onları “görmemezlikten gelmeye” devam etmek olacaktır!..

Çin’de en alttan en tepeye kadar tüm yönetim kademelerinde dikkat çekici bir erkek hakimiyeti var. Sokağa çıktığınızda ise tersi bir tablo söz konusu! İş dünyasında zirveye tırmanan kadın sayısı da her geçen gün artıyormuş… Sokaklar, vitrinler, alışveriş merkezleri, ulaşım araçları ve en önemlisi de eğitim kurumları, ülkeler ve kentler konusunda çok önemli ipuçları verir.

MAO: KADINLAR GÖKYÜZÜNÜN YARISI

Bu gözle baktığımızda, Çin’de öne çıkan açık ara kadınlar. Özellikle de okumuş kadınlar. Görünen o ki sadece Çin’in değil dünyanın gidişatına da onlar yön verecek. Komünist Parti’nin en büyük hatası ise onları “görmemezlikten

İmparatorluk saraylarından yapay zekâya, Mao’dan Şi Cinping’e uzanan bir çizgide Çin’in her köşesi sessizce konuşuyor. Bu topraklar hem geleneklerine sıkı sıkıya bağlı hem de modern dünyanın rotasını kendi rüzgârına göre çiziyor… Yasak Şehir’in duvarlarından yankılanan sessiz adımlar, küçük yaşta tahta çıkan ama sonrasında hayatı bir makinist olarak tamamlayan Pu Yi’nin hazin hikâyesini taşıyor…

Milattan önce 221’den 1900’lü yılların başına kadar imparatorlar tarafından yönetilen Çin’in yeni imparatoru Çin Komünist Partisi. Parti Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı da Şi Cinping. Çin onunla kendini buldu deniliyor. En hazin öykü ise Son İmparator Pu Yi’nin.

Çin’i merak edenler, ünlü yönetmen Bertolucci’nin Oscar ödüllü Son İmparator filmini mutlaka izlemeli. Yakın zamana kadar ziyaretçilere kapalı olan “Yasak Şehir”de çekilmiş.

İmparator Pu Yi, ufak yaşta tahta oturur, savaş suçlusu olarak hapse düşer,

Çin’deki öğrenci sayısı ülke nüfusumuzun neredeyse üç katı. Mao döneminde gerçekleşen Eğitim ve Kültür Devrimi bugünkü Çin Mucizesinin sırrı deniliyor. Temel eğitimin en önemli amacı tüm öğrencilere “sorumluluk bilinci” kazandırmak!.. Çin malları kaliteli mi, “çakma” mı? Aynı ürünün bin liralık olanı da var 100 bin liralık olanı da. Dünyanın en büyük taklit ürünler pazarı da onlarda en kaliteli ürünlerin en ekonomik olanları da yine onlarda...

50 milyonu yükseköğretimde olmak üzere Türkiye nüfusunun üç katı öğrencileri var. Yurtdışında öğrenim gören Çinli öğrenci sayısı bir milyon ve ilk 100’de çok üniversiteleri yer alıyor. Zorunlu eğitim 9 yıl. Eğitimdeki temel felsefeleri her alanda yüksek sorumluluk!

Çin, dünya ticaretine yön veren en önemli ülkelerden biri. ABD Başkanı Trump’ın Çin mallarına yönelik adeta ticari bir savaş başlatması bu yüzden ama umurlarında değil.

Çin’de hem pozitif hem de negatif yönde öylesine tablolarla ve öylesine zıtlıklarla karşılaştık ki benzeri örnekleri başka bir ülkede görmeniz mümkün değil. Sokaklar ışıl ışıldı. Yoksul değilse de çok zengin olmayan, komünizm baskısı altında mutsuz, tüketim çılgınlığından uzak sade bir ülke beklerken tam tersiyle karşılaştık. Bir an için kendimizi Dubai’de, Cannes’da sandık. Büyük kentlerdeki tablonun özeti her yerden zenginlik fışkırıyordu, yüzlerde kaosun, boş bakışların yerine mutluluk vardı.

“İzm”ler birbirine karışalı çok oldu. Eskiden faşisti komünisti, liberali demokratı, kapitalisti sosyalisti, milliyetçisi ayrılıkçısı, dindarı ateisti hemen her kesimin ayrı bir fikri, bir duruşu vardı. Şu anda kim, neyi savunuyor, söylemleriyle yaptıkları ne kadar örtüşüyor anlamak mümkün değil!

“İzm”ler mi değişti, dünya mı değişti yoksa insanlar mı değişti?

Olayın sosyolojik boyutları uzun uzadıya tartışılabilir ve bu, Çin’e yönelik yazı dizimizin konusu değil sadece