Kotil: Marka olduk dünya istiyor
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil ile yerli imkânlar ile geliştirilip üretilen genel maksat helikopteri GÖKBEY'i gezdik. Kotil, ilk etapta jandarma için 3, hava kuvvetleri için de 15 tane üretilecek GÖKBEY'e dünyanın birçok yerinden talep olduğunu söyledi.
Türkiye, yerli uçak, helikopter ve İHA başta olmak üzere savunma sanayiinde başarısıyla dünyada adından söz ettiren ülke konumunda. Bu alanda ilerleme ile hem dışa bağımlılık azaltılıyor hem de dengeler değişiyor. Özellikle İHA ve SİHA teknolojisinin gelişmesi savaş yöntemlerini de değiştirirken çok amaçlı helikopterler de talep edilen araçlarda öne çıkıyor. TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil ile yerli imkânlarla geliştirilip üretilen ilk genel maksat helikopteri GÖKBEY'in pilot kabinine oturduk. Birbirine bağlı olan iki kumandası olan GÖKBEY'in teknik gücünü anlatan Kotil, yerli helikopterin testlerden başarıyla geçtiğini söyledi. Üç prototipi uçurulan ve seri üretime hazırlanan GÖKBEY, ilk etapta jandarma için 3, hava kuvvetleri için de 15 tane üretilecek. Bu alanda marka olduklarını dile getiren Kotil, dünyanın her yerinden talep olduğunu vurguladı.
Çok amaçlı kullanım
TUSAŞ'ın ürettiği GÖKBEY'in ilk uçuşunu 6 Eylül 2018'te yaptığını hatırlatan Temel Kotil, şunları söyledi:
"GÖKBEY çok beğeniliyor. Çok amaçlı kullanıma uygun. En zorlu iklim ve coğrafyalarda, yüksek irtifa ve yüksek sıcaklıkta, gece ve gündüz koşullarında etkin bir şekilde faaliyet gösterebilir. Helikopter geniş görev yelpazesine sahip olmasından ötürü taşıma, VIP, kargo, hava ambulans, arama kurtarma ve kıyı ötesi taşıma görevlerini icra edebilecek. Türkiye içine 18 tane yapıyoruz. Daha da yapılacak. Yurtdışı satışımız da çok önemli. Polis helikopteri olabilir. Cephe gerisinde asker taşıyabilir. 12 asker taşıyabilir."
Milli tasarım, milli test
GÖKBEY'in milli imkân ve kabiliyetler kullanılarak tasarlanıp üretildiğini belirten Kotil, devamında da şunları vurguladı:
"ATAK Programı süresince kazanılan bilgi, birikim, tecrübe ve yetenek havuzu temel alınarak başlanılan Özgün Helikopter Programı kapsamında, yapısal ve aviyonik sistemlerin yanı sıra, transmisyon, rotor ve iniş takımları gibi kritik öneme haiz sistemlerin tasarım ve üretimleri de tamamen milli kaynaklar kullanılarak gerçekleştiriliyor. Testlerini de biz yaptık. Uçuşta hiçbir titreşim yok. Bir sıkıntı çıkmadı."
GÖKBEY'in yalnızca bugünün değil aynı zamanda geleceğin operasyonel gereksinimleri de göz önünde bulundurarak, gelişmiş aviyoniklerle üstün performans ve kullanım kalitesi için tasarlandığını belirten Kotil, "Yüksek yük kapasitesine sahip geniş kabin alanı ile GÖKBEY, dünyanın dört bir yanındaki sivil ve askeri kullanıcıların, muhtelif görev profillerinin icrası için kolaylıkla konfigüre edilebilecek" dedi.
13 bin çalışan
TUSAŞ'ın 5000'i mühendis olmak üzere toplamda 13 bine yaklaşan çalışanı olduğunu aktaran Kotil, genç mühendislere önem verdiklerini söyledi:
"Özellikle fuarlarda çok talep görüyoruz. Ürünlerimizi satıyoruz. Yeni bir dünya var, yeni yazılımlar var.
Genç mühendislere de büyük önem veriyoruz. Yeni mühendisler alıyoruz. Tasarım yapıyorlar. 4 ayda 4-5 metrelik İHA yapıyorlar. Bu çok önemli. Bu şirket kendini doğuruyor demek. Sürdürülebilirlik çok önemli. Kendi insan kaynağını kendin yetiştirmek. Neredeyse ilkokuldaki çocuklarımız 'Ben İHA yapayım. Ben uçak yapayım' diyor."
GÖKBEY, 306 km/sa hızla uçabiliyor ve harici yakıt ile 1000 km’ye yakın gidebiliyor. Havada kalış süresi ise harici yakıtla 5 saatin üzerine çıkabiliyor.
‘Türkiye’yi kimse tutamaz’
Temel Kotil, Pakistan’a Malezya’ya, Nijer’e bile ofis açacaklarını bildirerek “Afrika’dan ürünlerimize talep çok. Orası patlama yaşayacak. Birine satınca arkasından başka ülkeler geliyor” dedi. Milli muharip uçağın hangardan çıkmasına 1 yıldan az kaldığını dile getiren Kotil, “Orada 1300 mühendis çalışıyor. Yıl sonu 2000’e yaklaşır. Gövde yeni çakılmaya başlayacak. Bunun öncesinde HÜRJET geliyor. O uçacak. Milli Muharip uçak hangardan çıkacak. ATAK helikopterimizden 2 tane Filipinler’e gönderdik. Bu yıl 2 tane daha göndereceğiz. ATAK 2 ise 1 sene içinde uçacak. Onun da uçuşunda 1 yıldan 10 gün eksildi. ATAK 2 uçar, HÜRJET uçar, milli muharip uçakta hangardan çıkarsa bu gerçek bir devrimdir. Türkiye’yi kimse tutamaz” diye konuştu.
HÜRJET’in montajı yıl sonuna bitiyor
HÜRJET’in ise yapısal parçalarının büyük çoğunluğunun tamamlandığını dile getiren Temel Kotil, şunları dedi:
“Aynı zamanda komponent seviyesi montaj faaliyetleri devam ederken, ön/orta/arka gövde, kanat, kuyruk, empenaj gibi komponentlerin montajlarının 15 Temmuz 2022’ye kadar tamamlanması öngörülüyor. Hemen ardından ise nihai montaj hattı faaliyetlerinin başlatılarak yıl sonuna kadar tamamlanması, 2023 yılı ilk çeyreğinde ise yer testlerinin tamamlayarak, ilk uçuşunu 18 Mart 2023’te gerçekleştirmesi planlanıyor. Halihazırda altyapı ve test faaliyetleri de devam ediyor. Sertifikasyon faaliyetlerinin başarıyla tamamlanmasını müteakip, Gelişmiş Jet Eğitim Uçağı (AJT) varyantının 2025 itibariyle ulusal ve uluslararası alanda kullanıma sunulması planlanıyor.”
