Mazi olan muzlar

Anamur muzu coğrafi tescil almış meyvelerimizden. Eskiden yerli muz diye andığımız muz mis gibi kokar, kokusuyla insanın aklını başından alırdı. Biz mi koku duyumuzu kaybettik, eski muzlar mı kalmadı bilinmez, ama sanki eski muzlar mazi oldu.

Muz ilginç bir bitki, hevenk hevenk meyvelerini verdikten sonra adeta çöküyor, sonra küllerinden yeniden doğan Anka kuşu gibi yeniden canlanıyor. Muz ağacı aslında ağaç değil, dev bir otsu bitki. Muz yetişen bölgelerde hep anlatırlar, muz bitkisi yeni bir çiçek ve hevenk verirken adeta yarılır, geceleri sessizlikte çatır çatır sesi duyulurmuş. Muz meyvesi ağaçtayken sapsarı olgunlaşmıyor, ancak koparılınca renk değiştirmeye başlıyor. Bu işlemi hızlandırmak için muz yetişen bölgelerde sarartma tesisleri var. Eskiden sarartma için karpit yakılırken şimdilerde etilen gazı kullanılıyor. Evde yeşil muzu sarartmak ise çok kolay. Yeşil muzu, elmayla bir kese kâğıdına koyun, onu da bir poşetle sarın bir süre sonra muz sararacaktır.

Anamur muzu yerli mi?

Anamur muzu, Anamur ve Bozyazı başta olmak üzere Gazipaşa ve Alanya’da yetiştiriliyor. Ancak 2002 tarihli Anamur muzu coğrafi işaret tescil belgesinde çok önemli bir eksiklik var: Muzun botanik türü belirtilmemiş. Yani her tür muz Anamur muzu sayılabiliyor. Örneğin bugün çikita muz diye bildiğimiz Grand Nain denilen tür bölgede epey yaygın. Bu arada çikita adı tür değil Türkiye’ye Özal döneminde ithal edilen Chiquita markasından kaynaklanıyor. Şu anda yetiştirilen en çok Dwarf Cavendish türü yetiştiriliyor. Bir zamanlar yaygın olan kokulu Gros Michel türü ise Panama muz vebası diye anılan hastalık yüzünden dünyada bitme noktasına gelmiş. Bizde hâlâ kısıtlı da olsa yaşıyor. Bu yüzden nadide bir tür. Özetle Anamur muzu tescilli, ama eski kokulu Anamur muzu olarak değil. Ticari olarak hangi muz iyi verim veriyorsa ve dayanıklıysa o yetiştiriliyor. Kim bilir belki tropikal meyvelere artan ilgiyle belki eski güzel kokulu muzlu günlere döneriz. Muz pişince kokusu ve tadı pekişiyor. Şimdilik pişmiş muz tarifleriyle yetinmekten başka çare yok, işte size iki mis gibi tarif.

Hawaii Muzlu Kek

Malzemesi

Çok olgun, siyahlaşmış, çöp tenekesinin yolunu tutmuş muzları kullanın. Tadı çok daha iyi olacaktır; hem de israfı önlemiş olursunuz.

125 gram tereyağı
Yarım bardak şeker
3 yumurta
2 bardak ezilmiş muz (yaklaşık 8 küçük Anamur muzu veya 3 iri muz)
1 bardak çok kabaca kırılmış ceviz
2 bardak un
1 paket kabartma tozu
1 tutam tuz
1 paket vanilya veya 1 tatlı kaşığı vanilya özütü
1 tatlı kaşığı zencefil İstenirse biraz portakal kabuğu rendesi


Yapılışı

Şeker ve yağı iyice çırpın. Yumurtaları teker teker yedirerek ekleyin. Muzu çatalla iyice ezin ve karışıma katın. Un ve en son ceviz olmak üzere diğer malzemeleri hamura yedirin. Un hamura anca karışmalı, fazla çırpılmamalı, yoksa sonuç istendiği kadar yumuşak olmayabilir. Hamuru yağlanmış, unlanmış ortası delik kek kalıbına dökün. 175 dereceye ısıtılmış fırında 1 saat kadar pişirin.

4-5 orta boy muz
75 gram tereyağı
100 gram şeker
500 gram hazır milföy hamuru

Yapılışı

Fırına girebilen kulpu çıkabilen veya kulpları yanmayacak bir tava kullanmayı tercih edin. Tavada şeker ve tereyağını birlikte eritin ve açık sütlü kahverengi olana kadar hafifçe karamelize edin. Muzları büyüklüğüne göre üç dört parçaya kesin. Her bir muz parçası iki üç parmak boyunda (5-6 santimetre), eşit uzunlukta olmalıdır. Muz parçalarını dikey olarak sıkı sıkı tavadaki karamelin üzerine dizin, aralarda boşluk kalmasın. Bu aşamada muzların üstüne tarçın, zencefil, karanfil, toz vanilya gibi baharatlar ya da biraz portakal kabuğu rendesi koyabilirsiniz. Unlanmış bir tezgâhta hazır milföy hamuru karelerini üst üste koyun. Hamuru tavadan biraz daha geniş olacak şekilde açın. Muz dilimlerinin üzerine yayın ve kenarlarını muzların etrafından tavaya ve muzların altına doğru bükün. Hamura sivri bir bıçak ucuyla buhar delikleri açın. Önceden 200 dereceye ısıttığınız fırında 30-35 dakika hamur iyice pembeleşinceye kadar pişirin. Fırından alın, ılınmaya bırakın. Ilınınca tavadan geniş düz bir tabağa ters yüz edin. Hemen ılık ılık yanında kaymaklı dondurmayla servis edin.