Çağlayan Bilgen

Çağlayan Bilgen

caglayan.bilgen@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

GE­ÇEN haf­ta bu sü­tun­lar­da AKP İz­mir İl Baş­ka­nı Ay­dın Şen­gül’ün, “Bir beş  yıl da­ha İz­mir’in bun­la­rı (CHP’li­le­ri kas­te­di­yor) sır­tın­da ta­şı­ma­ya ta­ham­mü­lü yok. Ken­di rant kav­ga­la­rın­dan İz­mir’e hiz­met et­mi­yor­lar. İz­mir’e ne ver­di­niz? İz­mir­li­ler’in ‘Bu da on­la­rın ese­riy­di’ di­ye­bi­le­cek­le­ri han­gi ese­ri bı­rak­tı­nız?” şek­lin­de­ki söz­le­ri­ne CHP il baş­ka­nı ve bü­yük­şe­hir be­le­di­ye baş­ka­nı­nın ya­nıt ver­me­di­ği­ni yaz­mış­tım.
Haf­ta bo­yun­ca Ku­rul­tay ça­lış­ma­la­rı­na yo­ğun­laş­tık­la­rı için AKP il baş­ka­nı­na ya­nıt ver­me­dik­le­ri­ni söy­le­yen CHP İl Baş­ka­nı Ke­mal Ka­ra­taş, “AKP İl Baş­ka­nı ön­ce ka­fa­sı­na şu­nu iyi­ce yer­leş­tir­sin. Be­le­di­ye­ci­lik sos­yal de­mok­rat­la­rın işi­dir. Be­le­di­ye­ci­li­ği en iyi biz bi­li­riz. Bi­zim yap­tık­la­rı­mı­zı on­lar ha­yal bi­le ede­mez­ler” di­yor ve AKP hü­kü­me­ti­nin son beş yıl­da İz­mir’e ya­tı­rım ye­ri­ne, ce­za yağ­dır­dı­ğı­nı sa­vu­nu­yor.
Bir sü­re ön­ce Eko­no­mi­den So­rum­lu Dev­let Ba­ka­nı Na­zım Ek­ren’in, bir so­ru öner­ge­si­ne ver­di­ği ya­nıt­la­rın, İz­mir’in uğ­ra­dı­ğı hak­sız­lı­ğı göz­ler önü­ne ser­di­ği­ni söy­le­yen Ka­ra­taş, “Son yıl­lar­da İz­mir için ger­çek­ten kö­tü bir tab­lo or­ta­ya çı­kı­yor. 1997 yı­lın­da Tür­ki­ye büt­çe­si­ne yüz­de 6.69 ora­nın­da kat­kı sağ­la­yan İz­mir’in büt­çe­den al­dı­ğı pay yüz­de 2.65 idi. Ara­dan ge­çen 10 yıl İz­mir’in aley­hi­ne iş­le­di. İz­mir’in büt­çe­ye kat­kı­sı 10 yıl­da yüz­de 27 ar­tış­la yüz­de 8.55’e çı­kar­ken, büt­çe­den al­dı­ğı pay yüz­de 27’lik dü­şüş­le 1.94’e ge­ri­le­di” di­yor.
* * *
Ka­ra­taş, hü­kü­me­tin İz­mir’e yö­ne­lik ya­tı­rım ve des­te­ği her ge­çen gün dü­şür­me­si­nin al­tın­da AKP’nin İz­mir’e yö­ne­lik “Ga­vur İz­mir” ba­kış açı­sı­nın yat­tı­ğı­nı sa­vu­nu­yor.
Ka­ra­taş, An­ka­ra ve İs­tan­bul’a ya­pı­lan ya­tı­rım­lar her ge­çen gün ar­tış gös­ter­di­ği­ne dik­kat çe­ki­yor ve şöy­le di­yor:
“An­ka­ra’da kent­sel dö­nü­şüm pro­je­le­ri için özel ka­nun çı­ka­rıp ka­mu­laş­tır­ma­la­rı hız­lan­dı­ran, İs­tan­bul’un tüp ge­çit pro­je­le­ri­ni üst­le­nen hü­kü­met, İz­mir’e ge­lin­ce mus­lu­ğu kı­sı­yor.
An­ka­ra ve İs­tan­bul’a kep­çey­le, İz­mir’e ka­şık­la ve­ri­yor. Bu du­rum Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan’ın iz­le­di­ği yok­sul­laş­tır­ma po­li­ti­ka­sıy­la açık­la­na­bi­lir. Baş­ba­kan, ön­ce in­san­la­rı, kent­le­ri yok­sul­laş­tı­rıp, ken­di­ne mah­kum, ba­ğım­lı ha­le ge­ti­ri­yor. İz­mir’e 5 yıl­dır ya­pı­lan bu­dur. Bu­nun al­tın­da İz­mir’i yok­sul dü­şü­rüp Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si’ni al­ma he­de­fi yat­mak­ta­dır.”
Ka­ra­taş, İz­mir’de bir sü­re ön­ce hiz­me­te gi­ren ba­zı ya­tı­rım­la­rın İz­mir İl Ge­nel Mec­li­si’nde AKP-CHP koa­lis­yo­nu dö­ne­min­de özel ida­re büt­çe­si ile ha­ya­ta ge­çi­ril­di­ği­ni ve bun­la­rı AKP’nin sa­hip­len­di­ği­ni id­di­a et­ti.
* * *
Ger­çek­ten de mer­ke­zi yö­ne­ti­min, İz­mir’e ge­re­ken öne­mi ver­di­ği söy­le­ne­mez.
İz­mir ade­ta ce­za­lan­dı­rı­lı­yor.
AKP’nin ilk 5 yı­lın­da ka­mu­sal kay­nak­la­rın İz­mir’den esir­gen­di­ği­ni dev­le­tin res­mi ku­rum­la­rı (TU­İK ve DPT) bi­le söy­lü­yor.
Ör­ne­ğin; mer­ke­zi büt­çe ge­lir­le­ri­ne İz­mir 14.8 mil­yar YTL kat­kı sağ­lar­ken yüz­de 8.6’lık pa­yıy­la ilk 5 ara­sı­na gir­di. Oy­sa mer­ke­zi büt­çe­den al­dı­ğı pay yüz­de 1.96’da kal­dı.
İz­mir’de iş­siz­lik ora­nı Tür­ki­ye or­ta­la­ma­la­rı­nın ve bü­yük met­ro­pol iş­siz­li­ği­nin üze­ri­ne çık­tı. İz­mir’de iş­siz­lik ora­nı yüz­de 11.2 ile yüz­de 9.9 olan Tür­ki­ye or­ta­la­ma­sın­dan faz­la...
2003-2007 dö­ne­min­de İs­tan­bul’un ka­mu ya­tı­rım­la­rın­da­ki ar­tış ora­nı yüz­de 182 olur­ken, ay­nı dö­nem­de İz­mir’in ka­mu ya­tı­rım­la­rın­da­ki de­ği­şi­mi yüz­de 2.67 ora­nın­da azal­dı.
Ka­mu ya­tı­rım­la­rı İz­mir’de yüz­de 14.69 aza­lır­ken, Tür­ki­ye’de­ki ya­tı­rım­lar ise sa­de­ce yüz­de 1.59 azal­mış du­rum­da.
Ör­ne­ğin; İz­mir, nü­fus ba­şı­na dü­şen has­ta­ne ya­ta­ğı, sağ­lık ve eği­tim ele­ma­nı açı­sın­dan da bir­çok Ana­do­lu ilin­den ge­ri du­rum­da...
Yüz bin ki­şi­ye dü­şen has­ta ya­ta­ğı 305 ola­rak sap­ta­nan İz­mir, yurt ge­ne­lin­de 16’ncı sı­ra­da...
Si­vas, Er­zu­rum ve Art­vin gi­bi il­le­rin bi­le ge­ri­sin­de yer alı­yor.
İz­mir, öğ­ret­men ba­şı­na dü­şen öğ­ren­ci açı­sın­dan 81 il ara­sın­da 46’ncı sı­ra­da bu­lu­nu­yor. İl­köğ­re­tim­de her 24 öğ­ren­ci­ye bir öğ­ret­men dü­şer­ken, bu sa­yı or­ta­öğ­re­tim­de 17, mes­lek okul­la­rın­da ise 15 öğ­ren­ci ola­rak sap­tan­dı.
Özel­lik­le ulaş­tır­ma, ener­ji, li­man, ha­ber­leş­me gi­bi, sa­na­yi­nin ih­ti­yaç duy­du­ğu alt­ya­pı ya­tı­rım­la­rı­nın ek­sik­li­ği ya­şa­yan İz­mir’e yö­ne­lik pro­je­ler ye­ter­siz.
İz­mir’de­ki ka­mu ya­tı­rım­la­rı­nın he­nüz yüz­de 46’sı ta­mam­lan­ma­mış du­rum­da. Bun­la­rın ma­li­ye­ti ise yak­la­şık 4.5 mil­yar YTL do­la­yın­da­dır.
Ya­tı­rım­lar bir tür­lü ta­mam­lan­mı­yor. En so­mut ör­ne­ği; Ku­zey Çev­re Yo­lu’dur. 200 mil­yon YTL gön­de­ri­le­cek­ken, 50 mil­yon YTL gön­de­ril­di.
Oy­sa Baş­ba­kan yıl so­nun­da bi­te­cek di­ye söz ver­miş­ti.
AKP, eğer İz­mir’de se­çim ka­zan­mak is­ti­yor­sa, bu ken­te da­ha faz­la des­tek ver­mek, da­ha çok ya­tı­rım yap­mak zo­run­da. Ak­si hal­de İz­mir­li, ken­di­si­ni ce­za­lan­dı­ran­la­ra oy ver­mez.
Ve İz­mir, geç­miş­te ol­du­ğu gi­bi ya­kın ge­le­cek­te de ka­ran­lı­ğa ge­çit ver­mez.

Haberin Devamı

CHP’nin İzmir’e yaptıkları
CHP İl Baş­ka­nı Ke­mal Ka­ra­taş, AKP İl Baş­ka­nı Ay­dın Şen­gül’e ver­di­ği ya­nıt­ta CHP’li İh­san Al­ya­nak, Yük­sel Çak­mur ve Ah­met Pi­riş­ti­na’nın İz­mir’e ka­zan­dır­dı­ğı eser­ler­den ba­zı­la­rı­nı şöy­le sı­ra­lı­yor: “Bü­yük Ka­nal ve Met­ro Pro­je­si, Tan­saş­la­rın te­me­li olan TAN­SA, Ko­nak Mey­dan dü­zen­le­me­si ya­pıl­dı. Tra­fik sin­ya­li­zas­yon­la­rı ilk kez oto­mas­yo­na bağ­lan­dı. Et en­teg­re te­si­si, Kar­şı­ya­ka ve Kor­don­bo­yu sa­hil dü­zen­le­me­si, Har­man­da­lı’nda­ki çöp de­po­la­ma ala­nı ve İs­met İnö­nü Kül­tür Mer­ke­zi ka­zan­dı­rıl­dı. Kül­tür­park be­ton­dan arın­dı­rıl­dı. Eş­ref­pa­şa Has­ta­ne­si ye­ni­len­di. Tra­fi­ği ra­hat­la­ta­cak önem­li cad­de, bul­var ve kav­şak­lar ya­pıl­dı. Top­lu ko­nut­lar in­şa edil­di. Dol­muş­lar kent için­den çı­ka­rıl­dı,kent sey­yar sa­tı­cı ve iş­por­ta­cı­lar­dan te­miz­len­di. Ak­lı­ma ge­len önem­li ve ka­lı­cı ic­ra­at­lar bun­lar.”

Haberin Devamı

ÖZLÜ SÖZ
Doğruluk sonsuzluğun güneşidir. Nasıl olsa doğar.
Wendell Phillips