Kurban bayramlarının bir özelliği, ilk gün yaşanan kan felaketi ise, bir başka özelliği de tüm bayrama yayılan “mani bereketi”...
Bir önceki kuşakta bayram arifesi kaldırımlarda türlü çeşit posta kartlarından sergiler açılır, o kartlara özenle bayram dilekleri yazılır, postanede kuyruk olunup tebrik yollanırdı.
Nicedir bu âdetin yerini cep telefonu mesajları aldı.
Ancak eski bayram kartlarının şahsi yaratıcılığı da yerini, tek elden çıkmış klişelere bıraktı.
Arifeden başlayarak mesaj kutularımız bayram konulu maniler antolojisine dönüyor.
Cep telefonunu titrete titrete gelen her mesaj, tavşanlara çektirilen niyet kâğıtlarındakine benzer naif dörtlükler taşıyor bize...
Çoğu “forward” tabir ettiğimiz mesajlar bunlar:
Halk türküleri gibi kaynağı belirsiz... Cepten cebe geziyor ve her duyanın diğerlerine aktarmasıyla çoğalıyor.
Tek tek herkese kutlama yazmanıza gerek kalmıyor. Beğendiğiniz bir mesajı “Herkese gönder” talimatıyla postaladınız mı, cümle dost ve akrabanın bayramını kutlamış oluyorsunuz.
* * *
Kamyonların çamurluk yazıları ya da tosunların hela karalamaları gibi “cep manileri” de artık birer popüler kültür ürünü haline geldi.
Nostaljik olanlar kadar politik olanlar da var.
Mesela bu yıl aldıklarımdan “Eski bayramlar” başlıklısı şöyle diyordu:
“Bazen parlak jelatinli şeker, /
bazen avuca konan bozukluktu, /
ama unutma ki, her sefer
sevgi kokulu bir çocukluktu...”
Bazen de abartılı dilekler geliyor:
“Meleklerin kıskanacağı kadar tatlı, /
Tıbbı şaşırtacak kadar sağlıklı, /
Tarihin yazamayacağı kadar farklı /
Bir bayram diliyorum sizlere...”
* * *
Politik kutlamalar ise mutlaka ülkenin genel durumuna “manidar” bir atıf içeriyor. Ve bu kategorideki her mani, sahibinin siyasi duruşunu ele veriyor.
Yine bu bayram gelen bir örnek:
“Bayram, haramla coşanların değil, /
Muhtaca yardıma koşanlarındır. /
Nimet, hayırdan kaçanların değil,
Kalbi inançla dolanlarındır.”
Bu da iktisadi temelli bir mesaj:
“Mutluluğunuz enflasyon oranımız kadar çok, /
mutsuzluğunuz emekli maaşı kadar az olsun. /
Bu şartlarda ne kadar mutlu olabilirsek, /
Bayramınız yine de kutlu olsun.”
* * *
Gençlerin cep bayramlaşmasına gelince...
Onlar kendi bayram anlayışlarını yansıtan, kısa ama “pahada ağır” mesajlar yolluyorlar birbirlerine:
“Altında Ferrari’n /
Üstünde Armani’n olsun /
Hadi bayramın kutlu olsun.”
* * *
Bir de her vesileyle eşe dosta mesaj yetiştirme telaşından sıkılmış “asabi”ler var.
Onların duygularını temsil eden bir mesajla bitirelim:
“Sizlerin ve yedi göbek sülalenizin gelmiş, geçmiş, gelecek kandil, ramazan, kurban, yeni yıl, eski yıl, 23 Nisan, 19 Mayıs, 29 Ekim, 1 Mayıs, 30 Ağustos, doğum günü, sünnet günü, düğün, nişan, sevgililer günü, evlilik yıldönümü, şehrinizin düşman işgalinden kurtuluşu, çilek şeftali, vs. festivali ve her ne kadar önemli gününüz varsa şimdiden kutlarım. Sonra vay aramadın, vay mesaj atmadın demeyin.”
