Milli Şef İsmet İnönünün 27 yıllık tek parti iktidarını sandığın sınavına soktuğu o seçimden 1 ay önce, 14 Nisan günkü Vatanda şu haber çıkıyor:"Garp memleketlerinde seçimden evvel umumi efkarın reyini öğrenmek için anketler yapılır. Bilhassa Gallup umumi efkar enstitüsünün seçim arifesinde yaptığı anketler o memleket vatandaşları için yol göstericidir. Memleketimizde anket fikri henüz teşekkül etmemiştir. Bu eksiği hisseden gazetemiz seçime girecek Türkiyede halk efkarının meylini öğrenmek vazifesini yapmak istedi ve bu anketi hazırladı."***Anketin ilk sorusu:"Rey kullanacak mısınız?"Katılanların yüzde 94ü "Evet" diyor.2. soru:"Rey sandığının namusuna bu defa saygı gösterileceğine emniyetiniz var mı?"Çok ilginçtir; ankete katılan 5 bine yakın deneğin yarısı "Hayır" yanıtı veriyor. Hileli 1946 seçimlerinin yarası hala taze çünkü...Yine de seçmen, sonucuna saygı gösterilmeyeceğini tahmin ettiği bu seçime büyük hevesle giriyor.İşte bu heves, Türkiye demokrasi tarihinin bir seçimde ulaşılan en büyük katılımına yol açıyor. Sandığa koşanların oranı yüzde 90ı buluyor.***Ankette "Hangi partiye rey vereceksiniz" sorusuna "Demokrat Parti" diyenlerin oranı yüzde 56.4; "CHP" diyenlerse yüzde 11.2."Cumhurbaşkanı kim olmalı" sorusuna deneklerin yüzde 28.8i "Bayar", yüzde 27.9u "İnönü" diyor.Demek Paşanın itibarı, partisininkinden kat kat yüksekti.O kadar ki, DPye oy vereceğini söyleyenlerin bir kısmı - belki de ihtiyaten - Köşkte İnönünün kalmasını tercih ediyordu.***Seçimin sonucunda DP oyların yüzde 53ünü, CHP yüzde 40ını aldı.İlk kamuoyu yoklaması, DPnin oyunu küçük bir hata payıyla tahmin etmiş, CHPde ciddi oranda yanılmıştı.Cumhurbaşkanını halk seçiyor olsaydı, belki İsmet Paşa Köşkte kalacak, DP hükümette olacaktı. Böylece iktidarda bir denge kurulacak, ülkeyi 27 Mayısa sürükleyen koşullar olgunlaşmadan bertaraf edilecek, Türkiyenin tarihi değişecekti.***Bu gece CNN Türkte başlayacak aylık belgesel dizimizde ülkeyi sarsan kritik günlerin 24 saatlik öykülerini anlatacağız.Koçbank sponsorluğunda, usta gazeteci Cüneyt Arcayürekin danışmanlığında, Barış Duranla birlikte hazırladığımız bu dizinin adı "O gün"...İlk bölümde "demokrasinin miladı" sayılan 14 Mayıs seçimleri var.Narin demokrasimizin çektiği doğum sancılarını ekrana getirirken, hem ilk "gerçek seçim"in o unutulmaz coşkusunu sergileyecek, hem de millet iradesine müdahale heveslerinin daha kuvözde başladığını kanıtlayan çok önemli bir tanıklığa yer vereceğiz.İlk seçimde yüzde 90ıyla sandığa koşan seçmen, yarım asır sonra bugün siyasete ve sandığa küs...Onları küstürenlerin, 14 Mayıstan alacağı çok dersler var. candundar@superonline.com Türkiyede seçim öncesi ilk kamuoyu yoklamasının 14 Mayıs 1950 seçimi öncesinde Vatan gazetesinde yapıldığını biliyor muydunuz?
