"Osman Fethi Okyar "ldü." Tarih meraklıları bu ismi bilir.G"sterişi sevmeyen 85'lik İstanbul beyefendisi, Atatürk'ün yakın arkadaşlarından Ali Fethi Okyar' ın oğluydu.En son ekimde evinde uzun uzun sohbet etmiştik.Babası Sofya elçiliğinde Mustafa Kemal' le birlikte çalışmış, Cumhuriyet'in "nce Meclis reisi, sonra başvekili olmuştu.* * *1924'te Şeyh Sait isyanı patladığında Başbakan Fethi Bey, "Dinin siyasete alet edilmesini yasaklayan kanun" u çıkarmış, ancak ç"züm konusunda diğerlerinden farklı tavır almıştı.İsyanın ardında "gericilik" ya da "b"lücülük" değil, "yoksulluk" olduğuna inanıyordu. "Bir kısım memleket beldelerindeki vatandaşlar, katlanılması güç hayat şartlarından sıyrılarak insan gibi yaşamak mücadelesi veriyor; yol, su, ışık, mektep, posta, doktor, mahkeme istiyor" demişti. Cumhuriyet hudutları içinde artık "Garp" ve "Şark" gibi coğrafi ayrımların yerini, "adalet" ve "eşitlik" fikri almalıydı.Sert askeri tedbirler yerine, uzun vadeli ekonomik ve kültürel politikalar "neriyordu.Ancak isyan Diyarbakır'a dayanmıştı. Fethi Bey çekildi. Çizmelerini giyip başbakanlığı devralan İsmet Paşa, yürütme ve yargıya olağanüstü yetkiler veren "Takrir - i Sükun Kanunu" ve "istiklal mahkemeleri" yle isyanı ezdi.* * *Ne garip; Fethi Bey' in dikkat çektiği konu, 80 yıl sonra oğlunun "ldüğü gece hala televizyonda tartışılıyordu.Ekranda, yeni parti lideri, 3. sınıf bir vaaz sayılabilecek eski konuşmasında ""lçümüz akıl olmamalı" diyordu.Kimileri derhal partisinin kapatılmasını isterken, kimileri onu "Değişti" diye savunuyordu.Asıl zor soru ise cevapsızdı:Nasıl olmuş da 80 yıllık bir aydınlanma tecrübesi, sonunda "Aklın yolundan sapalım" diyen bir vaizi, seçimin en şanslı lideri konumuna yükseltmişti?* * *Ben yanıtı, Fethi Bey' in, 1924 isyanının kargaşasında boğulmuş kısık sesinde arıyorum.Sistem, yurttaşlarının "insan gibi yaşama" taleplerini cebir kullanarak bastırmaya devam ediyor.™yle oldukça da yoksul muhalefet, "fkesini kah baş"rtüsüne, kah silahına dolayarak yerüstüne çıkıyor.Hepsi birbirine benzeyen partiler sirkinde, Tayyip Erdoğan' ınki, "sistemin yegane muhalifi" rolünde, farklı tepki nehirlerini aynı denize akıtıyor.Sistem topyekün ona saldırdıkça Erdoğan, muhalefetin tek adresi olarak g"rülüp antipatik düşmanlarının omuzuna basa basa yükseliyor.* * *İktidar, her seçim anketinin ardından bir kaset sızdırıp bu tepkiyi eritebilir mi?80 yılda kapatılan onca parti, muhalefeti daha popüler kılmaya yaramadı mı? Erbakan, her devrilişinde daha güçlü d"nmedi mi? "Kasetli demokrasi" miz ne zaman sonuçlarla değil, nedenlerle ilgilenmeye, "hiddet" in yerine "himmet" i koymaya başlayacak? Osman Okyar, babasıyla aynı kaygıları taşıyarak "ldü.Belki dedesinin adını 21. yüzyıla taşıyan Ali Fethi ve kuşağı anlatabilir; asıl sorunun, Cumhuriyet'i kurarken vaat ettiğimiz adalet ve eşitliği hala sağlayamamamızdan kaynaklandığını... candundar@superonline.com Çarşamba günü gazetelerde küçük bir ilan vardı:
