SANATA, sanatçıya, bilime, bilim adamına, yazara, çizere, kültüre önem verilmeyişinin göstergesi yalnız RTÜK'le, Levent Kırca'ya yapılan muamele ile sınırlı değil.
Telif kazançları istisnasını kaldıran yeni vergi yasasıyla atılan geri adım da bunun göstergesi değil mi?
Gelir Vergisi Kanunu'nun 18. maddesi telif kazançlarına getirilen istisnanın amacını şöyle izah ediyordu:
"Memleketimizin ilim ve kültür sahasında yapmaya mecbur olduğu hamleleri göz önünde tutarak, yeni vergi sistemi kurulurken bu sahada çalışanları teşvik edecek hükümler derpiş edilmiş ve bu teşvik maksadının verginin umumiliği kaidesiyle telifine dikkat olunmuştur. Telif kazançları istisnası bu mülahazanın bir neticesidir."
Yeni vergi yasası bu istisnai duruma son verdiği için elde edilen hasılatla ilgili olarak beyanname verme zorunluluğunu da getirdi.
Peki yukarıda kanunun telif kazançları için koyduğu istisnayı izah eden gerekçedeki amaca ulaşıldı mı ki istisna kaldırıldı?
Yeni vergi kanununun gerekçesinde bu soruya cevap bulmak imkansız. Gerekçe "günün ekonomik koşulları çerçevesinde söz konusu istisnaya belli bir sınırlama getirilmesi uygun olacaktır" gibi net olmayan bir ifade ile durumu geçiştiriyor.
Bu ifade Türkiye'nin, bilim, sanat, kültür alanında geldiği ve gelmesi arzu edilen noktalar belli iken istisnanın kaldırılmasını haklı gösterebilir mi?
Bu ifade ilk gerekçeyi, yani istisnayı izah eden gerekçeyi ortadan kaldırmak için yeterli sayılabilir mi?
* * *
YENİ durum bilim adamlarını, sanatçıları, yazarları, çizerleri, bestecileri, programcıları, ressamları, hattatları, heykeltıraşları adeta cezalandırıyor.
"Ülke kültürüne hizmet mi ediyorsunuz, öyleyse istisnayı kaldıralım da görün gününüzü" denmek isteniyor.
Peki bu kültür insanları vergi vermesin mi?
Hayır. Olur mu öyle şey?
Bu insanlar, bilim adamları, sanatçılar, kültür adamları, yazarlar yüzde 11 Gelir Vergisi stopajı, yüzde 15 KDV olmak üzere toplam yüzde 26 vergi ödüyorlar. Hem de brüt gelirden. Hem de masrafların da maliyetin içinde olduğu gelirden... Bu şekilde yüzde 26 vergi ödeyen başka meslek erbabı var mı?
* * *
TELİF gelirleri, beyannameye de tabi tutuldu, yani 1999'dan itibaren her esnaf gibi, bilim adamları, yazarlar, çizerler, sanatçılar, eser yaratanlar da her yıl beyanname verecekler.
Peki bu niye böyle oldu?
Siyaset ne yapmak istiyor?
Siyaset; sanatçının, yazarın, çizerin, bilim adamının üzerinde baskı kurmak istiyor. Bu değişikliğin ve bu değişiklikte ısrarın anlamı budur.
Siyasi iktidarlar istedikleri zaman, denetim gerekçesi adı altındaki maliye silahını kullanarak yazara, çizere, sanatçıya, kültür adamına artık baskı yapabilecek.
Bu işin sırrını çözmekte bilgi, deneyim ve becerisi olan maliye uzmanları da "istisnanın kaldırılması daha çok vergi tahsiline yaramayacak, zaten amaç da bu değil. Amaç baskı unsuru yaratmaktır" diyorlar.
Demokratikleşme, ifade özgürlüğü ve bunların katli için kültür alanında yaratılan Demokles'in kılıcı...
Sanatı, sanatçıyı, yazarı, çizeri, bilim adamını teşvik etmek, kültüre önem vermek de işte böyle olur Türkiye'de.
Yazara E-Posta: D.Heper@milliyet.com.tr
