Bu yollar onları zengin etti

Doğan HEPER

ETKİLİ denetim şimdi başladı.
Trafik kazalarında akla kara belli oldu.
Otobüslerin sarhoş şoförleri sapır sapır dökülüyor.
Adamlarda yasa korkusu olmadığı gibi utanma, sıkılma da yok.
Alıyor 50 - 60 yolcuyu, çekiyor kafayı, çıkıyor yola. Türkiye'nin bir ucundan öteki ucuna.
Bir adam, daha terminal çıkışında sarhoşsa, yol boyunca da konaklamalarda içecek demektir.
Sonra kaza ve gelsin bahaneler.
Rot çıktı, direksiyon kilitlendi, fren patladı, tekerlek fırladı...
Hepsi yalan.
Yalan olduğu şimdi anlaşılıyor, ama binlerce otobüs yolcusu ve o otobüslerin neden olduğu kazalarda otobüs dışında ölen ve yaralanan binlerce vatandaştan sonra.
* * *
BU adamlar yüzsüz de, bunları çalıştıran o anlı şanlı otobüs firmaları ne?
Bu devlet, bu millet trilyonlar harcadı, ülkeyi karayolu cenneti yaptı, bu sorumsuz insanlar bu cenneti cehenneme çevirdi.
Oysa bu yollar otobüsçüler için nimet, bu yollardan zengin olan onlar, o otobüs firmaları. Bunu idrak edip kullanılmasına da özen göstermeleri gerekmez mi?
Yıllarca yazıldı, çizildi. Ama yetkililer hep otobüs firmalarını teğet geçti. Onların kılına dokunmadı. Uçak gibi kaza yapanların bile ismi teşhir edilmedi. Sorumlulukları araştırılmadı.
Şimdi skandal ayyuka çıktı, otobüslere ve firmalarına denetim kaçınılmaz oldu.
* * *
GEÇEN gün terminal çıkışında sarhoş otobüs şoförü trafikçilere yakalanıyor. Firmanın yolladığı yedek şoför de sarhoş çıkıyor.
Komedi filmi gibi.
Bilenlerin söylediğine göre, şoförler terminaldeki kahvede pişpirik oynuyor. İhtiyaç mı var, firma birini masadan kaldırıp direksiyona oturtuyor. Belki adam o sırada hem oynuyor, hem birasını yudumluyor.
Ama olsun.
Firma kurtulsun, otobüs yola çıksın, ölen de ölsün.
Bakın resmi istatistiğe, daha dün yayınlandı:
İçinde bulunduğumuz bu yıl her yüz otobüsten on beşi kaza yapmış.
Bu kazalarda 475 yurttaşımız ölmüş, 5.585 yolcu da yaralanmış, sakat kalmış.
Olacak şey mi bu?
* * *
FİRMALARIN sorumluluğuna medeni dünya nasıl eğiliyor, son örneğini ABD'deki bir olay ortaya koydu.
Chrysler'in hatalı kapısından fırlayan çocuk ölünce firma çocuğun ailesine 46 trilyon lira tazminat ödemeye mahkum edildi. Evet yanlış okumadınız tam 46 trilyon lira...
Tabii koca Chrysler'in kaybettiği prestij de cabası.
Oysa Türkiye'de bugüne kadar kusurlu firmaların ismini açıklama yoluna bile hiç başvurulmadı.
Ölümlü kazalara neden olmayı alışkanlık haline getiren firmalar hep saklandı.
Adeta firmalar laçkalığa teşvik edildi.
Yıllarca bu firmaların şoförleri denetlenmediği için şarhoşlukları gözden kaçtı.
Ölenlere bu kusurlu firmalar tazminat ödemedi.
Bu nedenlerle kazalar arttı da arttı.
Bugün gelinen nokta, geç de olsa hatadan dönüşü ifade ediyor.
Otobüs firmaları gözaltına alınıyor.
Otobüs şoförleri denetleniyor, hızları kontrol ediliyor ve kaza yapanlar teşhir ediliyor.
Hatta kazaları alışkanlık haline getiren firmalar geçici de olsa kapatılıyor.
Ama bazı otobüs firmaları bu denetimlere karşı kontak kapatma tehdidi savuruyor. Hayret; pişkinliğin bu kadarı da fazla.
Şimdilik 24 otobüs firmasının gözaltına alındığı açıklandı. Bunlardan ikisi geçici olarak faaliyetten men ediliyor. Sırada diğerleri var.
Ciddi yapılırsa ve sürdürülürse işte denetim budur, caydırıcılık budur...
Devam edilirse, olumlu etkisi görülecektir.

Yazara EmailD.Heper@milliyet.com.tr