DENKTAŞ'ın önerisi Kıbrıs sorununa kesin çözüm için yapılabilecek tekliflerin en akla yakını:
Konfederasyon.
Yani, iki toplumlu, iki devletli bir Kıbrıs ama iki devlet arasında gevşek de olsa bir ortaklık, bir birlik, dışa karşı tek olma özelliği...
Eğer Kıbrıslı Rumlar ve Atina, gerçekten çözüm istiyorsa mevcut şartlarda olabilirlik bakımından bundan iyisi bulunmaz.
Bulunmaz, çünkü yıllardır süren pazarlıkları gördük, bıktık; Kıbrıs'ta adeta çözümsüzlüğün kader haline geldiğini izledik. Dünya da buna tanık oldu...
İşte şimdi bu fasit daire kırabilirdi, bu çıkmaz sokak açılabilirdi, eğer Rumlar ve Atina Denktaş'ın teklifini bu kadar kaba bir şekilde reddetmeseydi...
Reddediş kabadır. Nezaket kurallarından uzaktır. Uzlaşma istemezliğin belgesidir.
Üzerinde 24 saat dahi durulmadan, düşünülmeden alelacele yapılan bu redde suiniyet aramak haksızlık mı olur?
* * *
ABD'nin Lefkoşa Büyükelçisi'nin, dün Amerika'nın, Denktaş'ın önerisini desteklediğini bildirmesi de Rumların ve Yunanlıların neden acele hareket ettiğini gösteriyor.
Rumlar ve Yunanlılar, Denktaş'a böyle bir destek gelmeden ipleri koparmanın kendileri açısından daha yararlı olacağını hesap etmiş olabilirler.
Türklerin bu son teklifle adayı bölme yanlısı olmadıklarını bir kez daha göstermiş olmalarına rağmen, Rumların başlıca endişelerinin KKTC'yi ayrı bir devlet olarak kabul etmede odaklandığı biliniyor.
Yalnız ayrılığı kabulle kalabilecek bir uzlaşma adımının aleyhlerine sonuçlar vereceğini hesaplıyor olabilirler.
Öyleyse bu endişenin ortadan kaldırılması için görüşmelerde ona göre bir yöntem uygulanması, buna da ABD'nin önayak olması çıkar bir yol olabilirdi.
* * *
RUMLAR özellikle Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerinin başlamasından, yani sırtlarını AB'ye dayadıktan sonra uzlaşmaz tavırlarını daha da sertleştirdiler.
S - 300'ler krizi de onların uzlaşmazlığı ve sertliği seçmelerinin en belirgin göstergesi oldu.
Tam bu kritik noktada ve dünya kamuoyu haksız da olsa Denktaş'a "uzlaşmaz" notu vermişken ve KKTC'nin Türkiye tarafından ilhakı sözleri gündemdeyken yapılan teklif, Rumların oyununu bozmuş sayılabilir.
Böylece Türklerin Kıbrıs'tan kopmak istemediği, adanın bütünlüğünden yana olduğu, toplumlararası müzakerelerin sürmesini istediği, Kıbrıs Federasyonu'nun AB ile ilişkilerinin kesilmesinden yana olmadığı açıkça dünyaya ilan edildi.
Bunlar, nihai çözüme yaklaşmak için önemli adımlar sayılmalıydı.
Ama Rumların ve Atina'nın acele reddi bu imkanı şimdilik de olsa ortadan kaldırmış oluyor.
Bu retle Kıbrıs sorununda yıllar sonra yakalanan belki en önemli uzlaşma umudu da sönmüş oluyor.
Yazara E-Posta: d.heper@milliyet.com.tr
