Dişiniz kalbinize dokunmasın
1966 yılından bu yana her yıl olduğu gibi geçtiğimiz hafta ‘Ağız ve Diş Sağlığı Haftası’ olarak anıldı. 22 Kasım Diş Hekimleri Günü’nü de içine alan bu haftanın bu şekilde anılmasının amacı ağız ve diş bakımına dikkat çekmek ve önemini hatırlatmak. Gülüşümüzü güzelleştiren, yediklerimizi çiğnememizi ve böylece daha kolay sindirmemizi sağlayan, yediklerimizin lezzetini daha iyi hissetmemize yarayan dişlerimiz kalp sağlığımızı da etkiler. Ben biraz bundan bahsetmek istiyorum.
Bakımsız diş kalpte iltihap yapıyor
“Diş ile kalp hastalıklarının ne ilişkisi olabilir?” diye aklınıza bir soru gelebilir. Oysa çok basit gibi görünen bir diş çürüğü ya da diş eti apsesi kalbi çok zora sokan bir enfeksiyona yol açabilir. Özellikle de kalp kapaklarında bir anormallik ya da geçirilmiş bir ameliyat varsa, kalp kapak protezi ameliyatı uygulanmışsa mikropların bu bölgeye yerleşip kalp içi zarının iltihabına yani endokardit enfeksiyonuna yol açabilir.
Diş ve diş etindeki iltihap kan dolaşımı yoluyla mikropların kalbe gidip orada yerleşmesiyle endokardite yani kalp içi iltihaba yol açar. Çok sinsi ilerleyen bu hastalık müphem belirtiler göstererek doğru tanı konulmasını geciktirir. Ateş, kırgınlık, halsizlik, iştah kaybı, çabuk yorulma, çarpıntı gibi genel enfeksiyon şikayetleri olur. Esas tanı konulana kadar hastalık iyice ilerler ve bu süre zarfında hastalık kalpte yapısal hasara da neden olur. Enfeksiyon ajanının türüne göre vaktinde yapılan antimikrobiyal tedaviyle yani çoğu zaman basit bir antibiyotik tedavisiyle iyileşebilen bu hastalığı yine bazı önlemleri alarak engellemek de mümkündür. Endokardit profilaksisi dediğimiz bu önlem özellikle kalp kapaklarında darlık ya da yetersizlik şeklinde bozulma olan kişilerde, kalp içi kateter, pil gibi yabancı cisim taşıyan hastalarda, kalp kapak protez ameliyatı olmuş hastalarda önem taşır. Kanatıcı bir işlem yapılmadan önce antibiyotik kullanımını öneren bu önleyici tedavi diş çekimi ya da benzeri operasyonlardan bir saat önce iki tablet antibiyotik almak kadar basittir .
Diş fırçalamanın önemi
Bu konuda bugüne kadar çok çalışma yapılmış. Örneğin 2019 yılında Avrupa kalp dergisi (European Heart Journal)’de yayınlan an bir çalışmada 40 yaş ve üstü 247 bin 696 sağlıklı yetişkinin verileri incelenmiş. Ortalama 9.5 yıllık bir takipten sonra sık diş fırçalama ve profesyonel temizlik için düzenli diş hekimi ziyaretleri gibi ağız hijyeni bakımına önem vermenin kalp damar hastalıklarına yakalanma riskini de azalttığını göstermişler. Bir diğer çalışma da daha yakın bir tarihte, bu yılın haziran ayında Scientific Reports’da yayınlanmış. Çalışmanın yapıldığı Japonya Osaka Üniversitesi’nde bin 675 kişi incelemeye alınmış. Makalenin başlığı ‘Geceleri diş fırçalamamak kalp-damar hastalıkları riskini artırıyor’ şeklinde... Çalışmanın sonucuna göre dişleri sadece sabah fırçalamak yetmiyor gece fırçalamak da önemli.
Bu nedenle diş hekimine muayene olmaktan korkmamalı, diş ve diş eti bakımını ihmal etmemek adına düzenli olarak dişlerimizi sabah akşam fırçalamayı unutmamalıyız.