Müzik beyni nasıl etkiler?
Müzik hepimizi kimi zaman hüzünlendirir, kimi zaman coşturur. Bazen eski bir şarkıyla yıllar öncesine gideriz, bazen yeni bir melodiyle bugünü daha güzel yaşarız. Ama müziğin sadece ruhumuzu değil, beynimizi de etkilediğini biliyor muydunuz?
Aslında müzik dinlemek, beynimizin adeta bir ‘ışık gösterisi’ yaşamasına neden olur. Nasıl mı? Hadi gelin, bunu hep birlikte anlayalım.
Müzik dinleyince beyinde neler oluyor?
Bir şarkı açtınız diyelim o anda beyniniz sadece kulağınızdan gelen sesleri işlemiyor. Aynı anda birçok bölge devreye giriyor:
İşitsel korteks: Müzik ses dalgaları olarak kulağınıza gelir, işitsel korteks bu sesleri nota, ritim, melodi olarak algılar.
Motor korteks: Şarkıya hafif hafif ayak uydurduğunuzda ya da dans etmek geldiğinde içinizden, motor korteks devreye girer.
Limbik sistem (duygu merkezi): Duygulandığınız, tüylerinizin diken diken olduğu yer burasıdır. Müzik burada etkisini en güçlü şekilde gösterir.
Hafıza merkezi (hipokampus): Bazı şarkıların sizi çocukluğunuza götürmesi boşuna değil. Müzik, anılarınızı tetikler.
Beynimiz müzikle hafızayı nasıl birleştiriyor?
Müzik, sadece kulaktan girip geçip gitmez. Duyduğumuz anda beynimizin ‘hipokampus’ adı verilen hafıza merkezine doğru bir yolculuğa çıkar. Orada saklanır, anılarla bağ kurar.
Ama ilginç olan şu: Beyin, bilgileri sadece kuru kuruya değil, duyguyla birlikte daha iyi kaydeder. Ve müzik, duyguları harekete geçirmenin en etkili yollarından biridir.
Yani bir şarkı çaldığında sadece müzik değil, o müzikle yaşadığın duygu da hafızanda canlanır.
Müzik çalmayı öğrenmek beyni geliştirir mi?
Bir müzik aleti çalmak, beynin hem sağ hem sol lobunu aynı anda çalıştırır. Yani hem matematiksel düşünce hem yaratıcılık gelişir.
Araştırmalara göre küçük yaşta müzik eğitimi alan çocukların problem çözme ve dil becerileri daha güçlü oluyor. Çünkü nota okumak, ritim tutmak, koordinasyon sağlamak beynin birçok bölgesini aynı anda çalıştırıyor.
Müzik, beyin için adeta bir egzersizdir. Sakinleştirir, odaklanmayı artırır, hafızayı güçlendirir ve duyguları harekete geçirir. Aynı zamanda bir yolculuktur; geçmişe, duygulara, hayallere...
Müzik konsantrasyonu artırır mı?
Klasik müzik ya da kuş sesi, şelale gibi doğa sesleri içeren müzikler özellikle odaklanmak gereken durumlarda işe yarayabilir. Bunun nedeni bu tür müziklerin beyni sakinleştirmesi, dikkat dağınıklığını azaltmasıdır.
Neden şarkı sözlerini daha kolay hatırlarız?
Matematik formüllerini unutabiliriz. Tarihleri karıştırabiliriz. Ama yıllar önce ezberlediğimiz bir şarkının sözleri hâlâ hafızamızdadır. Neden?
Çünkü müzik, öğrenilen bilgiyi sadece mantıkla değil, ritimle, ahenkle ve duyguyla verir. Bu da bilgiyi daha kalıcı hale getirir. Çocuklara alfabeyi şarkıyla öğretmemizin nedeni budur. Melodi, bilgiyi hafızaya yapıştırır.
