Fikret Bila

Fikret Bila

fbila@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Ankaradaki sorular şöyle:Türkiye, ABDnin müdahalesinden bağımsız olarak Kuzey Iraktaki gelişmeler nedeniyle doğrudan müdahale eder mi, etmeli mi? Yoksa, ABDnin askeri müdahalesini mi beklemeli ve birlikte mi hareket etmeli? Her şeye karşın askeri müdahalelerin dışında mı kalmalı?Bu tartışmalara dün yaptığı bir açıklamayla katılan Bağımsız Cumhuriyet Partisi Genel Başkanı ve eski Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Mümtaz Soysal, Ankaranın ABDyi beklemek yerine Bağdatla temas halinde gelişmelere bağımsız biçimde müdahale etmesi gerektiği mesajı verdi.BCPnin Mümtaz Soysal imzasıyla yayımlanan MYK ve Parti Meclisi bildirisinde şöyle denildi:"Irakın kuzeyinde sonuca yaklaşmış görünen yeni bir devlet kurma girişiminin Türkiyeyi bu savaşa bulaştırmaya yönelik bir tuzak olarak hazırlandığı ve ne yazık ki; dost bilinen devletlerce desteklendiği açıkça ortaya çıkmıştır.Bu girişim karşısında, Türkiye kendi toprak ve ulus bütünlüğüne tehdit oluşturan her durumda olduğu gibi, Kuzey Iraktaki girişimi önlemek için de gerekeni yapmak zorundadır. Ancak, yapılacakların, başkalarının planlarına ve zamanlamalarına uydurularak değil, bu ülkenin kendi amaçları doğrultusunda, kendi iradesiyle ve komşu Irak devletinin rızasıyla yapılması bağımsızlığın ve uluslararası hukukun koşuludur. Belki, bölge dışı iki devletin bölgede başlatmak istediği savaşı önlemenin, en barışçı ve ulusal çıkarlara en uygun yolu da budur."Prof. Soysalın ve partisinin bu sözlerini şöyle tercüme etmek mümkün:"Türkiyenin, ABDyi beklemeden Bağdatın da desteğini alarak Kuzey Iraka müdahale etmesi daha doğru olabilir."Prof. Soysalın bu yaklaşımını destekleyen Ankaradaki bazı stratejistler gerekçelerini de şöyle özetliyorlar:1- ABDnin ne yapacağı belli değil. Irakta kalıcı olmayı hedefliyorsa, petrolü kontrol etmek ve Kuzey Iraktaki gelişmeleri belirlemek isteyecektir. Bu Türkiyenin çıkarlarına ters sonuçlar doğurabilir.2- Türkiyenin ülke ve ulus bütünlüğünü tehdit edecek gelişmeleri önlemek için ABDnin müdahalesi sonrasını beklemesi geç olabilir.3- ABDnin Kuzey Iraka da askeri birlik indirmesi ve burada üslenmesi, Türkiyenin çıkarlarını korumasını zorlaştırabilir.4- Türkiye, Irakın kuzey cephesinde kendi çıkarlarını korumak ve güvenliği sağlamak amacıyla Bağdatın desteğiyle bulunursa, ABDnin müdahalesi önlenebilir veya müdahale çapı küçültülebilir.5- Türkiye, ABDyi beklemeden harekete geçerse, Kuzey Irakta ABD askeri bulundurulması önlenmiş olur, buna gerek kalmaz. Bu ABDnin de işine gelebilir.6- Mesut Yılmazın ABD ortak operasyonuna katılmak Özal yaklaşımıdır. Bu hata Körfez Savaşında yapılmış ve Türkiye zararlı çıkmıştır. Ankara, tümüyle ABDnin dümen suyunda hareket ederse ağırlığını koyma şansını kaybeder.Ankarada çeşitli senaryolar tartışılıyor.Her olasılık dikkate alınıyor. fbila@milliyet.com.tr Ankara, Irak konusunda ABDnin ne yapacağını beklerken bir yandan askeri hazırlıklarını sürdürüyor, bir yandan da tartışıyor. Başbakan, Türkiyenin savaşa girmek istemediğini, iradesi dışında sürüklendiğini ancak gerekirse savaşın en iyisini yapacağını açıklıyor. Buna karşın Başbakan Yardımcısı Yılmaz, Türkiyenin yapılacak operasyonun içinde olması gerektiğini, dışarıda kalmanın zarar vereceğini savunuyor.