Buna sadece şanssızlık demek mümkün değil. Asya ülkelerinde tavuk ve benzeri hayvanlarla iç içe yaşandığını, bunun yoksulluktan kaynaklandığını gördük. Benzeri koşullar Türkiye'nin kırsal kesimlerinde de var.Ortak noktanın yoksulluk ve cahillik olduğu söylenebilir.Kırsal kesimde ev ölçeğinde de olsa büyük veya küçükbaş hayvan yetiştirmek bir geçim kaynağı. Pazar ekonomisine yönelik önemli bir ekonomik değer taşımasa da, kent insanı 3-5 tavuktan ne olur ki dese de, kırsal kesim insanı evinde, etinden, sütünden, yumurtasından yararlanmak, pazarda satmak için besliyor bu hayvanları. Gözü gibi bakıyor, aynı odada barınıyor.Kırsal kesim ekonomisinin geleneksel faaliyeti...Yoksul kesimde, diğer hastalanan hayvanların ölmeden kesilip yenilmesi bir davranışı da alışkanlık haline getirmiş durumda.Buna bir de eğitimsizlik eklenince Doğubayazıt'ta yaşandığı gibi ölümlere neden olabiliyor.Kuş gribiyle mücadelenin en etkili yolunun da ekonomik uğraşları yeniden düzenlemek ve kırsal kesimde eğitim ve bilinç düzeyinin artırılması olduğu açık... Doğu Asya ülkelerinden sonra kuş gribinden ölümler maalesef Türkiye'de yaşandı. Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, en güvenli yolun bu faaliyetlere son verilmesi olduğunu düşünüyor. Akdağ, dünkü görüşmemizde, özellikle kırsal kesimde yaygın olan çok küçük ölçekli hayvan yetiştiriciliğinin terk edilmesi gerektiğini savunuyor. Akdağ, Tarım Bakanlığı'nın kontrolünde bir plan çerçevesinde, bu faaliyeti yürütenlerin bu işi terk etmelerini öneriyor. Ev ölçeğinde 5-10, 20 tavuk yetiştirmek yerine, devletin de desteğiyle başka bir uğraşa yönelmeleri gerektiğini söylüyor.Kuş gribiyle mücadelede en güvenli ve kesin sonuç verecek yöntemin bu olduğunu vurguluyor. Akdağ'ın önerisi Akdağ, kuş gribiyle ilgili bir genel önerisinden sonra, ikinci etkili önlemin insanların kanatlı hayvanlarla temasını kesmek, temas etmek zorunda olanların da kurallara uymasını sağlamak olduğunu belirtiyor.Endüstriyel olarak yürütülen yetiştiricilik tesislerinde hijyen koşullarının sağlandığını, hayvanların dışarıyla temasının olmadığını, bu nedenle riskin yok denecek düzeyde olduğunu kaydediyor.Ancak diğer yetiştiriciler açısından hayvanlarla temasın maske ve eldivenle sağlanması gerektiğinin altını çiziyor. Hastalık kuşkusu doğduğunda da temasın kesilmesini ve zaman yitirilmeden ilgililere haber verilmesini istiyor.Köy insanının hayvanlarını saklama çabasından vazgeçmeleri gerektiğini de vurguluyor.Yetkililerin risk bölgelerine ulaşma, bu bölgelerdeki insanları bilinçlendirme, bilgilendirme faaliyetleri kadar, radyo, televizyon ve gazetelerin yayınlarıyla yapılacak bilgilendirmenin etkili bir önlem olacağını belirtiyor.Akdağ, kuşların göç yolları üzerindeki yerleşim birimlerinde yaşayanların önceden bilgilendirilmesinin de önemi üzerinde duruyor.Sağlık Bakanı, tavuk etinin en az 70 derecede yarım saat pişirilmesi, ellerin her aşamada sabunla yıkanması, yumurtaların yıkanarak ve iyi pişirilerek kullanılması, beyaz et tüketiminde endüstriyel olarak üretilmiş markalı ürünlerin tercih edilmesinin de etkili önlemler olduğunu yeniden anımsatıyor. fbila@milliyet.com.tr Teması önlemek
