Devlet sorumluluğu

Koalisyon liderleri; Ecevit, Bahçeli ve Yılmaz "devlet sorumluluğu" gösterdiler.
Sekiz saate yaklaşan zirve sonunda açıklanan karar bir yandan Ecevit'e duyulan güvene, diğer yandan Bahçeli'nin olgunluğuna işaret ediyor. Karar ANAP Lideri Yılmaz açısından ise "denge adamlığı"öne çıkaran bir sonuç.
* * *
Öcalan dosyasının bir yandan Başbakanlıkta bekletilmesinin bir yandan da Bahçeli ve MHP açısından kabullenilmesini sağlayan sihirli formül "makul süre" sözcüklerinde saklıydı.
Kararın Türkiye aleyhine işlediğinin saptanması halinde erteleme sürecenin kesilerek dosyanın Meclis'e sevkedileceği yönünde Başbakan Ecevit'in verdiği söz, MHP Lideri Bahçeli'nin bekletme kararını kabul etmesini sağladı.
Bu formül bir taraftan DSP bir taraftan da MHP cephesinde önceki akşam geliştirildi. DSP cephesinden Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan, formülü zirvede görüşlerin açıklanmasının arkasından gündeme getirmek üzere hazır tuttu. MHP tarafında ise aynı kapıya çıkan ve DSP kanadına şart olarak koşulmak üzere hazırlanan formül de, "bekletmenin makul bir süre için" kabul edilmesiydi.
ANAP Lideri Yılmaz ise DSP ve MHP kanatlarını yaklaştırmak üzere, dosyanın hem bekletilmesini hem de her an Meclis'e indirmeye hazır halde tutulmasını orta yol olarak savundu.
* * *
Sonuç olarak, dosya dün Milliyet'in manşetinden duyurduğumuz gibi Başbakan Ecevit'e "emanet" edildi ve bir şarta bağlandı : Karar Türkiye aleyhine istismar edilirse, dosya ivedilikle Meclis'e havale edilir.
Kararın sonuçları şöyle özetlenebilir :
1 - Devletin, dolayısıyla Cumhurbaşkanı ve Başbakan'ın istediği gibi dosya Başbakanlıkta, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararını bekleyecek.
2 - MHP Lideri Bahçeli'nin gerekli gördüğü takdirde dosyanın Meclis'e indirilmesini talep edebilecek. Dosya Meclis'e indirilmeye her an hazır durumda olacak.
3 - Bu kararla hem PKK hem de Avrupa bağlanmış olacak. Eğer PKK terörü artar ve MHP'nin öngördüğü gibi bekletme kararı istismar edilirse Ecevit dosyayı Meclis'e havale edecek. Bu karar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin vereceği kararı keyfi şekilde uzatmasına yol açarsa erteleme süreci yine kesilebilecek.
4 - Türkiye bu kararla uluslararası hukuki yükümlülüklerine uyduğunu ve iyiniyetini kanıtlamış olacak.
5 - Bundan sonra top Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve PKK'de olacak. Ankara'nın gösterdiği uyum ve iyiniyete aykırı bir tutum sezilirse AİHM beklenmeyecek.
* * *
Belli ki karar en fazla MHP açısından tartışılacak.
Bahçeli ve MHP, Öcalan dosyası hakkındaki görüşünü değiştirmiş değil. Ancak, "devlet" kurumlarının ortaya koyduğu bilgiler ve talepler karşısında, hükümet krizine yol açmadan karara katılmış oldular. Burada MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin gösterdiği olgun tavır ve Başbakan Ecevit'ten sonra basına konuşmasının uygun olmayacağını belirterek susacak kadar sergilediği koalisyon terbiyesi kayda geçecek niteliktedir.
MHP'li kurmaylar bekleme süresi içinde Türkiye'nin Avrupa'dan gelecek baskı ve taviz taleplerini kesebilmek ve oluşan direnci kırabilmek için Ankara'nın çabalarını sürdürmesi gerektiğini düşüncesindeler.
Örneğin, Bahçeli'nin en yakın kurmaylarından Bayındırlık Bakanı Koray Aydın, kararın istismar edilmemesi için şu öneride bulunuyor :
- Bu konuda özellikle Avrupa'dan kaynaklanan bir dış baskı olduğu açık. Biz konuyu kendi açımızdan anlatmaya çalıymalıyız. Öneğin milletvekillerinden oluşturulacak beşer kişilik heyetlerle Avrupa'ye gidip görüşlerimiz anlatılabilir. Böylece Avrupa'nın direnci tümüyle ortadan kalkmasa bile, önemli ölçüde kıralabilir.
* * *
Hükümet, Avrupa ve PKK'yı baskı altına alan bu kararıyla, Öcalan kozunu Türkiye lehine en iyi biçimde değerlendirmiş ve yakın takibe almış oldu.
Böylece koalisyon kritik eşiği şimdilik aştı.



Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr