Meşal'in bu kritik ziyaretinin hassas yönleri var:1 Hamas, ABD, AB ve İsrail tarafından "terör örgütü" olarak tanımlanıyor. Terör listesinde yer alıyor.2 Ankara, bu nedenle Hamas'la resmi temas kurulmayacağı yönünde ABD ve İsrail'e güvence verdi. Ziyaret öncesinde iki ülkeyi bilgilendirdi. Meşal, Ankara'ya hükümetin değil AKP'nin davetlisi olarak geldi. Böylece Türkiye görüntüde resmi temas kurmamış oldu.3 Ziyaretin gayri resmi olduğu vurgulanmakla birlikte Dışişleri heyeti Hamas lideri ve heyetiyle görüştü. Başbakan Erdoğan Meşal'le görüşmezken, AKP'nin ikinci adamı konumundaki Dengir Mir Fırat'ın heyetle parti genel merkezinde görüşmesi programlandı.4 Ankara'nın bu özenine karşın İsrail baştan itibaren resmi tepkisini sert biçimde gösterdi. ABD ise ziyaretten memnun olmadığını hissettirirken, çok sert bir tepki göstermedi. Bu durum ABD'nin Hamas'tan beklentileri ve bu beklentilerin karşılanmasında Ankara'nın katkısı olabileceğinin düşünüldüğünü gösteriyor. Aynı şekilde Hamas da Ankara'nın aktif rol oynamasını ve Hamas'ın beklentileri konusunda devrede olmasını istiyor.5 Ankara da bu role talip olduğunu bu ziyaretle ve daha önceki tutumuyla yansıtmış oldu.6 Hamas'ın Türkiye tarafından ağırlanması, Ankara'ya karşı "emsal" (PKK konusunda) olarak gösterilmesi olasılığına açık. (Nitekim İsrail hükümet sözcüsü, Abdullah Öcalan ve PKK örneğini vererek, 'Biz davet etsek Ankara nasıl karşılar' tepkisini gösterdi.) Filistin'de seçimleri kazanan Hamas'ın lideri Halid Meşal gayri resmi bir ziyaret için Ankara'da... ABD ve İsrail, terör örgütü olarak gördükleri Hamas'ın iktidara gelmesinden memnun olmamakla birlikte, Filistin'i tümüyle izole edecek kararlar almadılar. Bazı mali kısıtlamalardan söz ettiler. Ayrıca Filistin'de seçimleri ABD de istiyordu.En önemli beklentilerini Hamas'ın tümüyle silah bırakması ve İsrail'i tanıması oluşturuyor. Bir açılım beklentisi var. ABD ve İsrail Hamas seçimleri kazanmış yeni siyasi otorite. Terör örgütü olarak değil siyasi örgüt ve yeni siyasi otorite olarak tanınmak istiyor. İsrail'in işgal ettiği topraklardan tümüyle çekilmesi de Hamas'ın vazgeçmeyeceğini açıkladığı en önemli koşulu. Kuşkusuz, kendini "terör örgütü" olarak görmüyor, bir "direniş hareketi" olarak tanımlıyor. Bölge terör örgütü olarak tanımlanan örgütlerin siyasi örgüte ve siyasi otoriteye dönüşmesine yabancı değil. FKÖ de örneklerden biri... Hamas'ın durumu Türkiye, bu sorunda aktif rol oynayabilecek bir konumda. Hamas Ankara'ya sıcak. Bunda Başbakan Erdoğan'ın Hamas eski liderinin öldürülmesinden sonra olayı "devlet terörü" olarak nitelendirmesinin; Ankara'nın Hamas'ın silah bırakmasını isterken İsrail'e de işgal ettiği topraklardan çekilmesi çağrısında bulunmasının etkisi büyük. Nitekim, Meşal'la birlikte Ankara'ya gelen gazeteci Hüsnü Mahalli, televizyonlarda yaptığı açıklamalarda Meşal'in bu görüşleri dile getirdiğini, Türkiye'ye her türlü yetkiyi verebileceklerini, Ankara'nın önerilerine olumlu yaklaşacaklarını, söylediğini de aktardı.Ankara'nın, ABD ve İsrail'in beklentilerini ve mesajlarını Hamas'a yansıtması ve Hamas'ın da yaklaşımını uzlaşma ortamı yaratmak yönünde değerlendirmesi bekleniyor.Ankara'nın bu hassas ziyareti ve temasları, ABD ve İsrail'le "kriz"e yol açmayacak biçimde yönetmesi ve yürütmesi gerekiyor. fbila@milliyet.com.tr Ankara'nın rolü
